Οι Ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών Θεοδώρα Ψαλτοπούλου, Γιάννης Ντάνασης, Πάνος Μαλανδράκης και Θάνος Δημόπουλος (Πρύτανης ΕΚΠΑ) συνοψίζουν τα νεότερα δεδομένα σχετικά με το νέο στέλεχος Όμικρον του SARS-CoV-2. Σ

Σύμφωνα με στοιχεία του Εθνικού Ινστιτούτου Λοιμωδών Νοσημάτων της Νότιας Αφρικής, έως και το 10% των εισαγωγών στα νοσοκομεία αφορούν παιδιά κάτω των 2 ετών. Αυτό μπορεί να οφείλεται τόσο σε παράγοντες που σχετίζονται με την ανοσιακή απόκριση όσο και στο γεγονός ότι τα παιδιά αυτής της ηλικίας δεν έχουν εμβολιαστεί. Επιπλέον, παρατηρούνται νοσηλείες σε άτομα 20-40 ετών με μέτρια έως σοβαρή νόσο COVID-19, ενώ μερικοί έχουν ανάγκη νοσηλείας σε μονάδες εντατικής θεραπείας. Περίπου το 65% αυτών των νέων δεν είναι εμβολιασμένοι, ενώ οι περισσότεροι από τους υπόλοιπους είναι μερικώς εμβολιασμένοι.

Τα κρούσματα COVID-19 που οφείλονται στο στέλεχος Όμικρον αυξάνονται σε όλες τις επαρχίες της Νότιας Αφρικής, ενώ οι νοσηλείες λόγω COVID-19 περίπου διπλασιάζονται κάθε εβδομάδα. Στην επαρχία Gauteng, που αποτελεί το επίκεντρο του νέου κύματος της COVID-19 στη Νότια Αφρική, οι νοσηλείες έχουν τριπλασιαστεί σε περίοδο δύο εβδομάδων από 135 σε 418. Χαρακτηριστικό είναι μάλιστα ότι το ποσοστό θετικότητας των διαγνωστικών εξετάσεων ανήλθε από το 1% στο 30% στην αντίστοιχη χρονική περίοδο. Παράλληλα, ιδιαίτερη αύξηση παρουσιάζει το φορτίο του SARS-CoV-2 στα λύματα, που αντικατοπτρίζει πιθανότατα την ευρεία διασπορά του νέου στελέχους στην κοινότητα. Όλα αυτά τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι πρέπει να βρισκόμαστε σε συνεχή επαγρύπνηση ώστε να εξακριβώσουμε το ακριβές δυναμικό μετάδοσης του νέου στελέχους Όμικρον, καθώς και τη σοβαρότητα των λοιμώξεων COVID-19.

Πώς θα προστατευτούμε

Έως σήμερα, έχουν καταγραφεί κρούσματα COVID-19 λόγω του στελέχους Όμικρον του SARS-CoV-2 τόσο στην Αφρική, όσο και σε Ευρώπη, Αυστραλία και Βόρεια Αμερική. Σε αυτό το πλαίσιο, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας υπογραμμίζει ότι το νέο στέλεχος ενέχει πολύ υψηλό κίνδυνο παγκόσμιας εξάπλωσης. Παράλληλα, δεν έχει καταστεί σαφής η καταλληλότερη στρατηγική πρόληψης της εξάπλωσης του νέου στελέχους. Η εφαρμογή γενικευμένου lockdown και ταξιδιωτικών απαγορεύσεων κρίνεται από πολλούς ως μη ενδεδειγμένη γιατί αφενός το στέλεχος φαίνεται να έχει ήδη διασπαρεί πέρα από τα φυσικά σύνορα μιας συγκεκριμένης χώρας και αφετέρου ο αποκλεισμός μιας χώρας όπως η Νότια Αφρική από τις διεθνείς διασυνδέσεις συνεπάγεται βαρύ πλήγμα για την οικονομία της, μείωση των εισαγωγών αναγκαίων αγαθών για τη διαχείριση ασθενών με COVID-19 και συνεπώς μειώνει την πιθανότητα ουσιαστικής αντιμετώπισης της πανδημίας.

Επιπλέον, αυστηρά μέτρα περιορισμού των καθημερινών δραστηριοτήτων μπορεί να είναι μη αποδεκτά από την κοινή γνώμη και να μην είναι δυνατό να εφαρμοστούν ακόμα και στις ευρωπαϊκές χώρες. Σε αυτό το πλαίσιο, κρίνεται αναγκαίος ο εμβολιασμός με την αναμνηστική δόση του εμβολίου COVID-19, που φαίνεται ότι οδηγεί σε ουσιαστική αύξηση των αντισωμάτων έναντι του SARS-CoV-2 και να προσφέρει προστασία έναντι στη COVID-19.

Παράλληλα, η εφαρμογή αυστηρών υγειονομικών πρωτοκόλλων διαγνωστικών ελέγχων για SARS-CoV-2, καθώς και καραντίνας μετά από επιστροφή από ταξίδι σε χώρες με υψηλή επίπτωση κρουσμάτων COVID-19 λόγω του νέου στελέχους ή επαφής με κρούσμα COVID-19, είναι δυνατό να αποτρέψουν το κλείσιμο των συνόρων.

Τα συμπτώματα της μετάλλαξης Όμικρον

 Μεγαλύτερη μεταδοτικότητα από την «Δέλτα» αλλά ήπια συμπτώματα, φαίνεται ότι προκαλεί η μετάλλαξη «Όμικρον». Αυτό τόνισε η πρόεδρος της Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου κατά τη διάρκεια της  ενημέρωσης στο υπουργείο Υγείας (29/11), στον απόηχο των σημερινών αυξημένων επιδημιολογικών δεδομένων που ανακοίνωσε ο ΕΟΔΥ.

 Η κ. Θεοδωρίδου επικαλέστηκε στοιχεία από τη Νότιο Αφρική , όπου η μεταδοτικότητα εκτινάχθηκε στο 2 ξεπερνώντας την «Δέλτα», αλλά τα συμπτώματα που προκάλεσε η «Όμικρον» ήταν ήπια, με μυαλγίες και κακουχία. Ωστόσο, όπως είπε, τα κρούσματα ήταν σε νεαρές ηλικίες, ζητώντας «υπομονή και ψυχραιμία μέχρι να έχουμε τα πλήρη δεδομένα για τη νέα μετάλλαξη» .

«Στέλεχος ανησυχίας» και για εμβολιασμένους

Κι αυτό γιατί, όπως είπε, το στέλεχος «Όμικρον», περιέχει 32 μεταλλάξεις, γεγονός που του έχει επισυνάψει τον χαρακτηρισμό ως «στέλεχος ανησυχίας», καθώς λόγω του αριθμού των μεταλλάξεων παρουσιάζει μεγάλη μεταδοτικότητα.

Η πρόεδρος της Επιτροπής Εμβολιασμών, αν και παραδέχθηκε ότι αναμένονται λοιμώξεις και σε εμβολιασμένους σε μικρό, όμως, αριθμό, επέμεινε ότι είναι «μονόδρομος για την προστασία ο εμβολιασμός», ζητώντας να εντατικοποιηθούν οι εμβολιασμοί, αλλά και να τηρούνται όλα τα μέτρα πρόληψης διασποράς του ιού.