Σημαντική αύξηση τόσο bullying δια ζώσης όσο και μέσω διαδικτύου μεταξύ των εφήβων στην Ελλάδα μετά την πανδημία δείχνει νέα έρευνα.

Συγκεκριμένα, ερευνητές του Τμήματος Παιδοψυχιατρικής της Ιατρικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών, και του Παιδιατρικού Νοσοκομείου «Αγία Σοφία» σε συνεργασία με το Τμήμα Παιδοψυχιατρικής του Πανεπιστημίου Turku της Φινλανδίας, συνέλεξαν δεδομένα από δύο διατομεακές έρευνες το 2016 (n = 1574) και το 2023 (n = 5753) που πραγματοποιήθηκαν στην Ελλάδα. Η πρώτη πραγματοποιήθηκε σε Αττική και Κεφαλονιά και η δεύτερη σε Αττική, Θεσσαλονίκη, Κεφαλονιά, Ηλεία, Καρδίτσα και Τήνο.

Και τα δύο δείγματα περιλάμβαναν μαθητές ηλικίας 12-16 ετών, με σχεδόν ίση κατανομή των φύλων (2016, 53,4% κορίτσια – 2023, 54,5% κορίτσια) και επικράτηση των κατοίκων των πόλεων (περίπου 73% και στα δύο δείγματα).

Τα θύματα του παραδοσιακού εκφοβισμού αυξήθηκαν από 12,4% σε 21,7%, δηλαδή αύξηση της τάξεως του 209% ενώ αυτά του εκφοβισμού μέσω Διαδικτύου από 4,0% σε 11,6%, δηλαδή αύξηση πάνω από 100%. Αντίστοιχα, οι μέσες συνολικές βαθμολογίες SDQ, δηλαδή του ερωτηματολογίου μέσω του οποίου αξιολογήθηκαν τα προβλήματα ψυχικής υγείας, αυξήθηκαν σημαντικά από 8,59 σε 14,16, αποκαλύπτοντας αύξηση των συναισθηματικών προβλημάτων και των προβλημάτων συμπεριφοράς.

Προέκυψε επίσης ότι σημαντικό προγνωστικό παράγοντα αποτελούν κοινωνικοδημογραφικοί παράγοντες, όπως το φύλο, ο τόπος κατοικίας και η δομή της οικογένειας, με τα αγόρια, τους εφήβους που κατοικούν σε πόλεις και όσους προέρχονταν από μη παραδοσιακές οικογενειακές δομές να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο.

Συγκεκριμένα,, τα αγόρια ήταν 1,73 φορές πιο πιθανό να εμπλακούν σε περιστατικά εκφοβισμού σε σχέση με τα κορίτσια . Οι έφηβοι που γεννήθηκαν στην Ελλάδα είχαν 47% λιγότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε παραδοσιακό εκφοβισμό ενώ αυτοί που ζούσαν με τους δύο βιολογικούς γονείς τους είχαν 16,8% λιγότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε παραδοσιακό εκφοβισμό . Όσον αφορά τον εκφοβισμό μέσω διαδικτύου, τα αγόρια είχαν 2,02 φορές περισσότερες πιθανότητες από τα κορίτσια να εμπλακούν. Οι έφηβοι που ζούσαν σε αστικές περιοχές είχαν 24% περισσότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε εκφοβισμό μέσω διαδικτύου σε σύγκριση με εκείνους που ζούσαν σε αγροτικές περιοχές. Επιπλέον, όσοι ζούσαν με τους δύο βιολογικούς γονείς είχαν 20,6% λιγότερες πιθανότητες να εμπλακούν σε διαδικτυακό εκφοβισμό, ενώ οι έφηβοι που γεννήθηκαν στην Ελλάδα είχαν 55,3% λιγότερες πιθανότητες να εμπλακούν.

"Οι έφηβοι επηρεάστηκαν ιδιαίτερα από τις ψυχολογικές συνέπειες της πανδημίας, καθώς αναφέρθηκαν σημαντικές αυξήσεις στο άγχος, την κατάθλιψη και τα προβλήματα συμπεριφοράς. Σε αυτές τις αυξήσεις στις συναισθηματικές και συμπεριφορικές δυσκολίες πιθανότατα συνέβαλαν η απομόνωση και η διατάραξη της καθημερινής ρουτίνας. Επιπλέον, τα μέτρα καραντίνας και αποκλεισμού που επιβλήθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας της COVID-19 επιδείνωσαν περαιτέρω αυτές τις προκλήσεις.

Τα μέτρα προστασίας που ελήφθησαν για τον περιορισμό της διασποράς του κορονοϊού όχι μόνο αύξησαν το άγχος, το στρες και τα καταθλιπτικά συμπτώματα στους εφήβους, αλλά επίσης διατάραξαν την ανάπτυξη και τη διατήρηση ζωτικών σχέσεων με συνομηλίκους, οι οποίες είναι ζωτικής σημασίας κατά τη διάρκεια αυτού του αναπτυξιακού σταδίου. Επιπλέον, ο παρατεταμένος εγκλεισμός στο σπίτι μερικές φορές επιβάρυνε τη δυναμική της οικογένειας, εντείνοντας ενδεχομένως τις συγκρούσεις και θέτοντας σε περαιτέρω κίνδυνο τη συναισθηματική ευημερία των εφήβων. Αυτοί οι παράγοντες αναδεικνύουν πώς οι περιβαλλοντικοί στρεσογόνοι παράγοντες του εγκλεισμού μπορούν να αλληλεπιδράσουν με τις μοναδικές αναπτυξιακές ανάγκες των εφήβων, επηρεάζοντας τελικά τόσο την ψυχική τους υγεία όσο και την κοινωνική τους λειτουργικότητα.", επισημαίνουν οι συγγραφείς της έρευνας με επικεφαλής τον καθηγητή Γεώργιο Γιαννακόπουλο.