Περισσότερα από τα μισά από τα πιο δημοφιλή βίντεο που προσφέρουν συμβουλές για την ψυχική υγεία στο TikTok περιέχουν παραπληροφόρηση, σύμφωνα με έρευνα της εφημερίδας Guardian, διαπίστωση που είναι εξαιρετικά ανησυχητική δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια ο κόσμος στρέφεται όλο και περισσότερο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για υποστήριξη σχετικά με την ψυχική τους υγεία.
Όσοι λοιπόν αναζητούν βοήθεια έρχονται αντιμέτωποι με συμβουλές του τύπου "φάτε ένα πορτοκάλι στο ντους για να μειώσετε το άγχος", μεθόδους για την θεραπεία ψυχικών τραυμάτων ...μέσα σε μία ώρα, καθώς και οδηγίες που παρουσιάζουν φυσιολογικές συναισθηματικές εμπειρίες ως σημάδια οριακής διαταραχής προσωπικότητας ή κακοποίησης.
Η εφημερίδα The Guardian επέλεξε τα 100 βίντεο με τις περισσότερες αναρτήσεις με το hashtag #mentalhealthtips στο TikTok και τα μοιράστηκε με ψυχολόγους, ψυχιάτρους και ακαδημαϊκούς εμπειρογνώμονες, οι οποίοι εξέτασαν εάν οι αναρτήσεις περιείχαν παραπληροφόρηση.
Οι εμπειρογνώμονες διαπίστωσαν ότι 52 από τα 100 βίντεο που προσέφεραν συμβουλές για την αντιμετώπιση τραυμάτων, νευροδιαφορετικότητας, άγχους, κατάθλιψης και σοβαρών ψυχικών ασθενειών περιείχαν κάποια παραπληροφόρηση, ενώ πολλά άλλα ήταν ασαφή ή μη χρήσιμα.
Ο David Okai, σύμβουλος νευροψυχίατρος και ερευνητής ψυχολογικής ιατρικής στο King's College του Λονδίνου, ο οποίος εξέτασε τα βίντεο που σχετίζονται με το άγχος και την κατάθλιψη, δήλωσε ότι ορισμένες αναρτήσεις χρησιμοποιούσαν λανθασμένα τη θεραπευτική ορολογία, για παράδειγμα χρησιμοποιώντας τους όρους «ευεξία», «άγχος» και «ψυχική διαταραχή» όπως τύχαινε, «κάτι που μπορεί να οδηγήσει σε σύγχυση σχετικά με το τι πραγματικά συνεπάγεται η ψυχική ασθένεια», όπως είπε.
Πολλά βίντεο προσέφεραν γενικές συμβουλές βασισμένες σε περιορισμένη προσωπική εμπειρία και ανεκδοτικά στοιχεία, τα οποία «ενδέχεται να μην είναι
Ένας εκπρόσωπος της TikTok δήλωσε: «Η TikTok είναι ένας χώρος όπου εκατομμύρια άνθρωποι εκφράζονται, μοιράζονται τις αυθεντικές εμπειρίες τους με την ψυχική υγεία και βρίσκουν μια υποστηρικτική κοινότητα. Υπάρχουν σαφείς περιορισμοί στη μεθοδολογία αυτής της μελέτης, η οποία αντιτίθεται στην ελεύθερη έκφραση και υποδηλώνει ότι δεν πρέπει να επιτρέπεται στους ανθρώπους να μοιράζονται τις δικές τους ιστορίες.
«Συνεργαζόμαστε προληπτικά με ειδικούς στον τομέα της υγείας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και το βρετανικό Δημόσιο Σύστημα Υγείας (NHS) για να προωθούμε αξιόπιστες πληροφορίες στην πλατφόρμα μας και να αφαιρούμε το 98% των επιβλαβών ψευδών πληροφοριών πριν μας αναφερθούν».
Στο πλαίσιο έρευνας της εφημερίδας Guardian, εμπειρογνώμονες "σταχυολόγησαν" τα κυρίαρχα θέματα παραπληροφόρησης στα βίντεο που δημοσιεύτηκαν με το hashtag #mentalhealthtips στο TikTok.
1. Παθολογικοποίηση φυσιολογικών συναισθημάτων : Αρκετά βίντεο σχετικά με τη διαταραχή της οριακής προσωπικότητας υποδηλώνουν συμπτώματα που είναι καθημερινές εμπειρίες – όπως το άγχος όταν αλλάζουν τα σχέδια, οι εναλλαγές της διάθεσης, ο φόβος της εγκατάλειψης και η μίμηση της συμπεριφοράς των άλλων για να γίνεις αρεστός
Ένα άλλο βίντεο υποτίθεται ότι δείχνει πώς εκδηλώνεται η κατάθλιψη στον χώρο εργασίας ως έλλειψη συγκέντρωσης, κόπωση, χαμηλά επίπεδα ενέργειας, απώλεια όρεξης και ευερεθιστότητα.
«Αν και μερικά από τα «συμπτώματα» συμπίπτουν με την κατάθλιψη, αυτά μπορούν να αποδοθούν σε μια σειρά από προβλήματα και δυσκολίες», δήλωσε ο Liam Modlin, θεραπευτής και ερευνητής ψυχολογίας στο King's College του Λονδίνου.
2. Κατάχρηση ειδικών όρων Ένα βίντεο ανέφερε ότι τα άτομα με διπολική διαταραχή βιώνουν εναλλαγές της διάθεσης επειδή το συναισθηματικό τους εκκρεμές ταλαντεύεται περισσότερο και πιο γρήγορα από τους περισσότερους. Ωστόσο, αυτό είναι μια παρεξήγηση, καθώς οι άνθρωποι βιώνουν παρατεταμένες αλλαγές στη διάθεση για περιόδους εβδομάδων και όχι γρήγορες «διακυμάνσεις της διάθεσης».
«Αυτό είναι ένα παράδειγμα κατάχρησης μιας διάγνωσης ψυχικής υγείας για να εξηγηθεί ή να δικαιολογηθεί λανθασμένα μια συμπεριφορά», δήλωσε ο Dan Poulter, πρώην υπουργός Υγείας και ψυχίατρος του NHS.
Ένα άλλο δημοφιλές βίντεο υποδηλώνει ότι όταν κάποιος είναι έτοιμος να αυτοκτονήσει, γίνεται «σχεδόν διπολικός» – «γλώσσα [που] μπορεί να στιγματίσει περαιτέρω την ψυχική υγεία», δήλωσε η καθηγήτρια Rina Dutta, ψυχίατρος και καθηγήτρια ψυχιατρικής στο King's College του Λονδίνου.
Ένα άλλο βίντεο ισχυρίζεται ότι τα σημάδια κακοποίησης είναι η συνεχής τάση κάποιου να απολογείται, η κατάρρευση κατά τη διάρκεια μικρών διαφωνιών, η ανάγκη για επιβεβαίωση, η δυσκολία να ανοιχτεί κανείς, η υπερευαισθησία στην κριτική και η απόκρυψη των συναισθημάτων.
«Οι συμπεριφορές που περιγράφει, αν και ενδεχομένως υπάρχουν σε καταχρηστικές δυναμικές, δεν είναι αποκλειστικές της κακοποίησης και μπορεί να εμφανιστούν σε διάφορα άλλα πλαίσια», δήλωσε ο Modlin. «Παρουσιάζοντας αυτά τα σημάδια χωρίς επαρκές πλαίσιο ή διαγνωστικές αποχρώσεις, το βίντεο κινδυνεύει να ενθαρρύνει τους θεατές να αυτοδιαγνωσθούν ή να χαρακτηρίσουν εσφαλμένα σύνθετες διαπροσωπικές συγκρούσεις ως κακοποίηση».
3. Ανεπιβεβαίωτες επιστημονικά θεραπείες και ψευδείς ισχυρισμοί Αυτή ήταν η πιο συνηθισμένη μορφή παραπληροφόρησης που περιείχαν τα βίντεο.
Ένα βίντεο προωθεί μια μέθοδο που, σύμφωνα με αυτό, είναι φθηνότερη από τη θεραπεία και έχει λιγότερες παρενέργειες από τα αντικαταθλιπτικά, η οποία μπορεί να βοηθήσει τους ανθρώπους «να θεραπευτούν από το τραύμα σε μια ώρα» και περιλαμβάνει το να γράφουν για τις τραυματικές εμπειρίες τους για 15 λεπτά χωρίς διακοπή.
«Καμία έρευνα δεν υποδηλώνει ότι αυτό αρκεί για τη θεραπεία, σίγουρα όχι σε μια ώρα, και υπάρχει κίνδυνος να αναγκάσει κανείς τον εαυτό του να επιστρέψει σε αυτή την τραυματική νοοτροπία χωρίς την υποστήριξη ενός έμπειρου θεραπευτή», δήλωσε η Amber Johnston, πιστοποιημένη ψυχοθεραπεύτρια.
Ένα άλλο βίντεο υποδηλώνει ότι το κλάμα είναι καταπραϋντικό και καλό για την επεξεργασία των συναισθημάτων, μεταξύ άλλων μέσω της διέγερσης της έκκρισης κορτιζόλης. «Οι αλλαγές της κορτιζόλης που σχετίζονται με το κλάμα είναι πολύπλοκες και δεν μπορούν να συνοψιστούν με αυτόν τον τρόπο», δήλωσε η Amy Durden, ψυχοθεραπεύτρια. «Το κλάμα μπορεί να φέρει ανακούφιση, αλλά όχι πάντα. Μπορεί να είναι καταπραϋντικό, αλλά αν το άτομο που κλαίει κρίνει αρνητικά το κλάμα του, δεν βιώνει αυτό το όφελος και μπορεί να νιώσει έντονη ντροπή».
Αρκετά βίντεο περιείχαν επιπόλαιες φράσεις που οι ειδικοί θεώρησαν άχρηστες, όπως: «Αν δεν αλλάζεις, επιλέγεις», ενώ μια άλλη δημοφιλής φράση έλεγε: «Όταν νιώθεις ότι όλοι σε μισούν, κοιμήσου. Όταν νιώθεις ότι μισείς όλους, φάε. Όταν νιώθεις ότι μισείς τον εαυτό σου, κάνε ντους. Και όταν νιώθεις ότι όλοι μισούν όλους, βγες έξω».
«Αυτό είναι μια τεράστια απλοποίηση του τρόπου αντιμετώπισης σύνθετων συναισθηματικών καταστάσεων», δήλωσε ο Durden.
Σε ένα άλλο βίντεο προωθούνταν μια συγκεκριμένη τεχνική αναπνοής για τη θεραπεία του άγχους. «Δεν υπάρχει μια μοναδική, καθολικά αποτελεσματική τεχνική αναπνοής που να είναι χρήσιμη σε όλες τις περιπτώσεις», δήλωσε ο David Okai, σύμβουλος νευροψυχίατρος. «Εάν εκτελεστούν λανθασμένα, οι ασκήσεις μπορεί να ισοδυναμούν με υπεραερισμό, ο οποίος μπορεί να είναι εξαιρετικά δυσάρεστος και να επιδεινώσει το άγχος».
Ένα άλλο βίντεο υποδηλώνει ότι η κατάθλιψη προκαλείται από το αλκοόλ, τον καπνό, την καφεΐνη, τη ζάχαρη. Ο Modlin δήλωσε ότι, αν και οι παράγοντες του τρόπου ζωής μπορούν να συμβάλουν, «αυτή η προσέγγιση είναι υπερβολικά απλοϊκή και ενδεχομένως παραπλανητική», καθώς υπάρχουν πολύπλοκοι αλληλένδετοι παράγοντες, όπως η γενετική και η νευροβιολογία, οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες στρες, οι δυσκολίες στην παιδική ηλικία, οι ιατρικές παθήσεις και οι τύποι προσωπικότητας.
Άλλα βίντεο προωθούν συμπληρώματα όπως το σαφράν και το γλυκινικό μαγνήσιο κκαι η ψυχίατρος Famia Askari δήλωσε ότι υπάρχουν μερικές μελέτες που δείχνουν οφέλη από μερικά από αυτά, δεν υπάρχει επαρκής συναίνεση για να γίνουν μέρος της κλινικής πρακτικής – είναι επίσης παρασκευασμένα συμπληρώματα, σε αντίθεση με τους ισχυρισμούς ότι είναι «φυσικά».
4. Ανεπιβεβαίωτες ενδείξεις Δύο βίντεο συνιστούν την εισαγωγή σε ψυχιατρικές μονάδες με βάση την προσωπική εμπειρία, συμπεριλαμβανομένου ενός που υποδηλώνει ότι κάποιος είχε βελτιωθεί σημαντικά μετά από έξι ημέρες.
Ο Poulter δήλωσε ότι αυτό είναι «παραπλανητικό» και μπορεί να «δημιουργήσει παρανοήσεις» σχετικά με τα οφέλη της νοσηλείας. «Η νοσηλεία μπορεί στην πραγματικότητα να δημιουργήσει και να ενισχύσει μη προσαρμοστικούς μηχανισμούς αντιμετώπισης», είπε.
Ένα άλλο βίντεο απεικονίζει κάποιον με νοσοκομειακή ρόμπα σε κάτι που μοιάζει με ψυχιατρική πτέρυγα, ο οποίος δηλώνει: «Ήμουν πολύ ειλικρινής με τον ψυχίατρό μου». Αυτό μπορεί να είναι επιβλαβές, καθώς «ενδεχομένως ενθαρρύνει τους ανθρώπους να μην είναι ειλικρινείς και ανοιχτοί με τους επαγγελματίες υγείας σχετικά με την ψυχική τους υγεία», δήλωσε ο Poulter.
Σε ένα άλλο βίντεο, μια γυναίκα παρουσιάζει τις στρατηγικές της για τη διαχείριση του άγχους, συμπεριλαμβανομένου του να τρώει ένα πορτοκάλι στο ντους. «Δεν υπάρχουν επιστημονικά στοιχεία που να υποστηρίζουν ότι το να τρώει κανείς εσπεριδοειδή στο ντους είναι μέσο για τη μείωση του άγχους, και φοβάμαι ότι αυτό θα οδηγήσει σε ένα αυξανόμενο σπιράλ ασυνήθιστων συμπεριφορών», δήλωσε ο Okai.