Η μητρότητα συνοδεύεται από πολλές προσδοκίες, μερικές από τις οποίες είναι ρεαλιστικές, ενώ άλλες όχι και τόσο. Είτε μια γυναίκα περιμένει ένα μωρό είτε βρίσκεται ήδη στη δίνη του μεγαλώματος ενός παιδιού, μέσα σε όλες τις δυσκολίες έχει να αντιμετωπίσει και την άποψη, την επικρατούσα αλλά και του κάθε έμπειρου ή άπειρου, για το πώς πρέπει να είναι ως μητέρα.
Το σίγουρο είναι ότι η μητρότητα είναι σκληρή υπόθεση. Και αυτό το δείχνουν και οι έρευνες.
Μία που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στη Βρετανία έδειξε ότι συντριπτικό ποσοστό που ξεπερνά το 75% γυναικών που είναι νέες μητέρες ή εγκυμονούν, αντιμετωπίζουν προβλήματα ψυχικής υγείας.
Τα αποτελέσματα σκιαγραφούν μια θλιβερή εικόνα των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι γυναίκες, συμπεριλαμβανομένων των εμποδίων στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης, των οικονομικών προβλημάτων, της μοναξιάς, της έλλειψης ύπνου και των πιέσεων από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αναλύοντας τις πιο δύσκολες και λιγότερο συζητημένες πτυχές της μητρότητας, τα αποτελέσματα της έρευνας στην οποία συμμετείχαν 1.300 γυναίκες ανέφεραν επίσης την απώλεια της ταυτότητας και της ανεξαρτησίας ως το μεγαλύτερο πρόβλημα (47%), ενώ ακολουθούν οι συναισθηματικές εκρήξεις και τα συναισθήματα οργής (42%) και η αίσθηση ότι έχουν απομακρυνθεί από τον σύντροφό τους ή ότι δεν έχουν πλέον χρόνο για τη σχέση τους (39%).
Επιπλέον, οι φόβοι σχετικά με την επιστροφή στην εργασία και την εξισορρόπηση της καριέρας με την ανατροφή των παιδιών κατέλαβαν σημαντική θέση, με 39%.
Ωστόσο, το πιο «συντριπτικό» εύρημα είναι το γεγονός ότι έξι στις δέκα γυναίκες αποθαρρύνονται από το να ζητήσουν βοήθεια λόγω του «φόβου ότι θα τις κρίνουν αρνητικά». Σχεδόν οι μισές παραδέχτηκαν ότι δεν ζήτησαν βοήθεια επειδή πιστεύουν ότι τα προβλήματά τους «δεν ήταν αρκετά σοβαρά».
«Οι ψυχικές δυσκολίες των μητέρων είναι εξαιρετικά συχνές, αλλά πολύ συχνά αντιμετωπίζονται με σιωπή, προσωπικό στήσιμο στον τοίχο ή ανεπαρκή υποστήριξη», εξηγεί στον Independent η ψυχολόγος Angharad Rudkin, η οποία τονίζει ότι πρέπει να σταματήσουμε να αντιμετωπίζουμε αυτές τις δυσκολίες ως εξαίρεση και «να αρχίσουμε να το βλέπουμε ως ένα φυσιολογικό και αναμενόμενο μέρος της μετάβασης στη μητρότητα».
Παντού υπάρχει ένας μύθος. Στη μητρότητα πολλοί!
Πώς μπορεί όμως να γίνει κάτι τέτοιο στην εποχή της ψευδαίσθησης τελειομανίας; Μια καλή αρχή είναι οι μύθοι που κυκλοφορούν να ξεκαθαριστεί ότι είναι μύθοι και όχι στόχοι.
Μύθος #1: Το μητρικό ένστικτο είναι αυτόματο
Η μητρότητα δεν είναι απαραίτητα κάτι που ξέρεις να κάνεις από τη γέννησή σου. Χρειάζεται χρόνος, υποστήριξη και πολλά μαθήματα μέσα από την πράξη. Επομένως, αν ακόμα προσπαθείς να συνηθίσεις τη ζωή της μαμάς, είσαι ακριβώς στο διαδικασία που χρειάζεται να είσαι τονίζουν οι ειδικοί.
«Θα ήθελα περισσότεροι άνθρωποι να καταλάβαιναν ότι είναι απολύτως φυσιολογικό να νιώθεις χαμένη, μπερδεμένη ή εκτός εαυτού ως νέα μαμά, και αυτό δεν σε κάνει κακή μαμά», τονίζει η Hannah Holmes, ψυχολόγος με ειδίκευση στην αναπαραγωγική υγεία.
Μύθος #2: Μια καλή μητέρα απολαμβάνει κάθε λεπτό της μητρότητας
Αυτός ο μύθος είναι τόσο διαδεδομένος εν μέρει επειδή εξακολουθεί να υπάρχει ένα στίγμα σχετικά με την έκφραση οποιωνδήποτε αρνητικών συναισθημάτων για τη μητρότητα. Και η πίεση να απολαμβάνεις κάθε στιγμή με χαρά μπορεί να ξεκινήσει ήδη από την εγκυμοσύνη.
«Ορισμένα κεφάλαια της μητρότητας θα έχουν να κάνουν περισσότερο με την επιβίωση και την προσαρμογή παρά με την ευτυχία και τη χαρά — και αυτό είναι οκ», τονίζει η Holmes.
Επιπλέον, συμβαίνει μια ολόκληρη αλλαγή ταυτότητας για την οποία δεν μιλάμε αρκετά. Eίναι μια τεράστια μεταμόρφωση. Φροντίζεις ένα μικρό ανθρώπινο πλάσμα και γίνεσαι μια νέα εκδοχή του εαυτού σου, ενώ οι ορμόνες αλλάζουν, ο ύπνος εξαφανίζεται και η κοινωνική σου ζωή αλλάζει. Είναι σχεδόν αναμενόμενο να νιώθεις ανάμεικτα συναισθήματα κατά τη διάρκεια αυτού του χάους.
Μύθος #3: Μια καλή μητέρα είναι μια μητέρα που θυσιάζεται
H κοινωνία μας λέει ότι όσο περισσότερα θυσιάζουμε για τα παιδιά μας, τόσο καλύτερες είμαστε ως μητέρες. Αυτό μπορεί να κάνει πολλές μητέρες να νιώθουν ένοχες όταν θέλουν κάτι για τον εαυτό τους, είτε πρόκειται για ξεκούραση, είτε για επαγγελματικούς στόχους.
«Αλλά το να βάζεις συνεχώς τις δικές σου ανάγκες σε δεύτερη μοίρα δεν είναι βιώσιμο και, μακροπρόθεσμα, δεν ωφελεί τα παιδιά σου», τονίζει η Saba Harouni Lurie, σύμβουλος γάμου και οικογένειας.
Και προσθέτει: «Υπάρχει μια γνωστή οδηγία ασφαλείας στις αεροπορικές εταιρείες: «Φορέστε πρώτα τη δική σας μάσκα οξυγόνου πριν βοηθήσετε τους άλλους». Και αυτό για καλό λόγο: δεν μπορείς να βοηθήσεις κανέναν αν εσύ ο ίδιος δυσκολεύεσαι να αναπνεύσεις. Το ίδιο ισχύει και για τη μητρότητα. Το να βάζεις την ευημερία σου σε προτεραιότητα είναι εξίσου σημαντικό με το να φροντίζεις την οικογένειά σου.»
Μύθος #4: Θα νιώσετε έναν βαθύ, άμεσο δεσμό με το μωρό σας
Αυτές οι συγκινητικές ταινίες όπου μια μαμά κοιτάζει το νεογέννητο μωρό της και αμέσως νιώθει έναν μαγικό δεσμό; Ναι, δημιουργούν προσδοκίες που δεν ανταποκρίνονται απαραίτητα στην πραγματικότητα.
Δεν νιώθουν όλες οι μαμάδες αυτόν τον βαθύ, άμεσο δεσμό που φαντάζονται ή που λένε οι άλλες ότι θα νιώσουν, εξηγεί η Δρ Holmes. Και είναι σημαντικό να θυμάστε ότι αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό.
Η σχέση σας με το παιδί σας είναι μοναδική και μπορεί να ανθίσει και να αναπτυχθεί με τον δικό της ρυθμό, χωρίς να ακολουθεί το χρονοδιάγραμμα κανενός άλλου, προσθέτει.
Μύθος #5: Δεν μπορείτε να έχετε μια ικανοποιητική ζωή αν δεν είστε μητέρα
Αυτό το μήνυμα μας βομβαρδίζει συχνά από όλες τις κατευθύνσεις, μερικές φορές διακριτικά και άλλες όχι και τόσο διακριτικά, υπονοώντας ότι η μητρότητα είναι ο απόλυτος δρόμος προς τον σκοπό και την εκπλήρωση. Αλλά αυτό απλά δεν είναι αλήθεια, λέει η Lurie.
Υπάρχουν τόσοι πολλοί τρόποι να ζήσεις μια πλούσια, ουσιαστική ζωή που δεν περιλαμβάνουν την ανατροφή μικρών ανθρώπων. Δεν θέλουν όλοι να γίνουν γονείς, και δεν μπορούν όλοι να γίνουν — και καμία από τις δύο περιπτώσεις δεν σημαίνει ότι χάνουν κάποιο μυστικό συστατικό της ευτυχίας, εξηγεί.
Πώς να δώσετε προτεραιότητα στην ψυχική σας υγεία κατά τη μητρότητα
Με τόσα πολλά που συμβαίνουν κατά την περίοδο μετά τον τοκετό, είναι απαραίτητο κάθε γυναίκα να έχει στο μπροστά μέρος του μυαλού της ότι είναι πολύ βασικό να προστατεύει την ψυχική της υγεία.
- Αποδεχτείτε όλα τα συναισθήματά σας: Αφήστε τον εαυτό σας να βιώσει όλο το φάσμα των συναισθημάτων που συνοδεύουν τη μητρότητα, λέει η Δρ Holmes. Ναι, υπάρχει χαρά και ευγνωμοσύνη, αλλά υπάρχει και απογοήτευση, φόβος και μερικές φορές θλίψη. Να είστε ευγενική με τον εαυτό σας όταν εμφανίζονται τα δύσκολα συναισθήματα, λέει.
- Ζητήστε ό,τι χρειάζεστε: Ζητήστε υποστήριξη από τους ανθρώπους της ζωής σας και μιλήστε τους ανοιχτά για ό,τι χρειάζεστε, συμβουλεύει η Lurie. Χρειάζεστε κάποιον να πλύνει τα πιάτα; Να σας φέρει φαγητό; Να καθίσει μαζί σας κατά τη διάρκεια της δύσκολης βραδινής ρουτίνας; Οι περισσότεροι άνθρωποι θέλουν να βοηθήσουν, αλλά δεν ξέρουν πώς. Το να τους πείτε ακριβώς τι θα έκανε τη μέρα σας πιο εύκολη μπορεί να βοηθήσει όλους, λέει.
- Δέξου τη βοήθεια: Όταν κάποιος προσφέρει βοήθεια, πες ναι, προτρέπει η Δρ Holmes. «Το σύστημα υποστήριξής σου είναι μια σημαντική πηγή δύναμηςκαι το να δέχεσαι βοήθεια δημιουργεί χώρο για ξεκούραση, ενώ επιτρέπει στους αγαπημένους σου να δείξουν ότι νοιάζονται.»
- Συνδεθείτε με άλλες μαμάδες: Η μητρότητα μπορεί μερικές φορές να σας κάνει να νιώθετε ότι ζείτε σε μια μικρή φούσκα, αλλά η σύνδεση με άλλες μαμάδες μπορεί να είναι μια τεράστια ανακούφιση. Η Δρ Holmes προτείνει να επικοινωνήσετε με τοπικές ομάδες γονέων, αν δεν έχετε ήδη φίλους γονείς. Ειλικρινά, το να μιλήσετε με κάποιον που «σας καταλαβαίνει» μπορεί να σας κάνει να νιώσετε πολύ λιγότερο μόνη, προσθέτει η Lurie.
- Μιλήστε για τις εμπειρίες σας: Καταλαβαίνουμε ότι δεν είναι πάντα εύκολο να ανοίγεστε και να μιλάτε για τις δυσκολίες σας. Αλλά κανείς δεν μπορεί να διαβάσει το μυαλό σας, οπότε είναι στο χέρι σας να ενημερώσετε τους άλλους όταν χρειάζεστε υποστήριξη, λέει η Lurie. Όταν κρέμεστε από μια κλωστή, μπορεί να μην συνειδητοποιείτε καν ότι δυσκολεύεστε, σημειώνει. Ρωτήστε άτομα που εμπιστεύεστε τι παρατηρούν, καθώς μπορεί να εντοπίσουν σημάδια εξάντλησης πριν από εσάς.
Πηγές: Independent, Well+Good