Περισσότεροι από 28 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο έχουν πλέον προσβληθεί από το COVID-19 και περισσότεροι από 900.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει. Ερευνητικές ομάδες σε όλο τον κόσμο αγωνίζονται σωστά για να βρουν ένα εμβόλιο για την προστασία από το SARS-CoV-2, τον ιό που προκαλεί το COVID-19. Αν και δεν προκαλεί έκπληξη οτι όλα τα μάτια είναι στραμμένα σε αυτόν τον αγώνα εμβολίων, η COVID-19 δεν είναι η μόνη ασθένεια για την οποία οι επιστήμονες προσπαθούν επί του παρόντος να βρουν ένα εμβόλιο.

3 μεγάλες ασθένεις αναζητούν εμβόλιο

Θεωρούμε την ελονοσία, τη φυματίωση και το HIV / AIDS ως τις «μεγάλες τρεις» μολυσματικές ασθένειες. Μαζί είναι υπεύθυνοι για περίπου 2,7 εκατομμύρια θανάτους ετησίως σε όλο τον κόσμο. Επηρεάζουν δυσανάλογα τις χώρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Οι θάνατοι από αυτές τις τρεις ασθένειες θα μπορούσαν σχεδόν να διπλασιαστούν τον επόμενο χρόνο ως αποτέλεσμα διαταραχών στην υγειονομική περίθαλψη ενόψει του COVID-19. Αυτό είναι ένα σαφές παράδειγμα των έμμεσων επιπτώσεων μιας ανεξέλεγκτης μολυσματικής νόσου. Μας υπενθυμίζει επίσης τη σημασία της έρευνας εμβολίων για τα πολλά άλλα μολυσματικά παράσιτα, ιούς και βακτήρια που μπορούν να προκαλέσουν ασθένειες και θάνατο.

Ελονοσία: το παράσιτο

Η ελονοσία είναι μια παρασιτική ασθένεια που μεταδίδεται μέσω του δαγκώματος ενός μολυσμένου κουνουπιού. Τα κοινά συμπτώματα είναι παρόμοια με τη γρίπη: πυρετός, πονοκέφαλος, μυϊκοί πόνοι και κόπωση. Εάν δεν αντιμετωπιστεί άμεσα, η ελονοσία μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρή ασθένεια και θάνατο . Το 2018, σχεδόν το ήμισυ του παγκόσμιου πληθυσμού κινδύνευε από ελονοσία. Υπήρξαν περίπου 228 εκατομμύρια περιπτώσεις και 405.000 θάνατοι από την ασθένεια, κυρίως σε παιδιά κάτω των πέντε στην υποσαχάρια Αφρική.

Τα φάρμακα κατά της ελονοσίας χρησιμοποιούνται συνήθως για τη θεραπεία και την πρόληψη της λοίμωξης από ελονοσία. Όμως, το Plasmodium falciparum , το πιο θανατηφόρο από τα παράσιτα της ελονοσίας που μπορεί να μολύνει τον άνθρωπο, έχει αναπτύξει αντοχή έναντι όλων των φαρμάκων που χρησιμοποιούνται σήμερα για τη θεραπεία και την πρόληψη της ελονοσίας. Χρειαζόμαστε επειγόντως ένα αποτελεσματικό εμβόλιο.

Η ανάπτυξη ενός εμβολίου κατά της ελονοσίας περιπλέκεται από τις διάφορες μορφές ή τα στάδια του κύκλου ζωής του παρασίτου στον ανθρώπινο ξενιστή. Οι ανοσολογικές αποκρίσεις που απαιτούνται για τη θανάτωση του παρασίτου διαφέρουν μεταξύ αυτών των διαφορετικών σταδίων. Έτσι, οι υποψήφιοι εμβολίων ελονοσίας στοχεύουν συνήθως μόνο ένα στάδιο παρασίτων.

Η βρετανική πολυεθνική φαρμακευτική εταιρεία GSK έχει εγκρίνει το πρώτο εμβόλιο ελονοσίας στον κόσμο , το Mosquirix. Στοχεύει στο στάδιο στο οποίο το παράσιτο βρίσκεται όταν το κουνούπι το εγχέει. Παρόλο που είναι ο μόνος υποψήφιος για εμβόλιο ελονοσίας που ολοκλήρωσε επιτυχώς τις δοκιμές φάσης 3, το Mosquirix έχει μόνο μέτρια αποτελεσματικότητα (λιγότερο από 40%) που πέφτει γρήγορα μετά την τελική δόση. Χρειαζόμαστε λοιπόν ένα πιο αποτελεσματικό εμβόλιο ικανό να προκαλέσει μακροχρόνια ανοσία. Υπάρχουν 20 άλλοι υποψήφιοι εμβολίων κατά της ελονοσίας σε προ-κλινική ή κλινική αξιολόγηση. Στο προσκήνιο αυτών είναι το εμβόλιο σποροζωϊτών της Σοναρίας (PfSPZ), το οποίο στοχεύει επίσης το στάδιο των παρασίτων που εγχέεται από το κουνούπι. Αυτή τη στιγμή αξιολογείται για την αποτελεσματικότητα στην Αφρική.

Φυματίωση: το βακτήριο

Σε παγκόσμιο επίπεδο, η φυματίωση είναι η κύρια αιτία θανάτου από έναν μόνο μολυσματικό παράγοντα. Προκαλείται από ένα βακτήριο που εξαπλώνεται από άτομο σε άτομο μέσω του αέρα και επηρεάζει κυρίως τους πνεύμονες. Η φυματίωση ήταν υπεύθυνη για 1,5 εκατομμύρια θανάτους το 2018. Περίπου το ένα τέταρτο του παγκόσμιου πληθυσμού έχει λανθάνουσα φυματίωση, η οποία δεν έχει συμπτώματα και δεν είναι μολυσματική. Αλλά 5-15% αυτών των ανθρώπων θα αναπτύξουν ενεργή, μολυσματική ασθένεια.

Γενικά, η φυματίωση μπορεί να αντιμετωπιστεί αποτελεσματικά με αντιμικροβιακά φάρμακα. Όμως, η εμφάνιση φυματίωσης ανθεκτικής σε πολλαπλά φάρμακα είναι μια σημαντική αιτία θανάτου και μια σοβαρή ανησυχία για τη δημόσια υγεία. Έχουμε ένα εγκεκριμένο εμβόλιο για τη φυματίωση. Το εμβόλιο BCG χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά το 1921 και χορηγείται συνήθως σε βρέφη σε χώρες με υψηλό επιπολασμό της φυματίωσης . Ωστόσο, ο βαθμός και η διάρκεια της προστασίας που προσφέρει αυτό το εμβόλιο δεν επαρκούν για τον έλεγχο της νόσου.

Οι επιστήμονες εργάζονται για την ανάπτυξη προφυλακτικών εμβολίων (για την πρόληψη της λοίμωξης από την αρχή) και για εμβόλια μετά την έκθεση (για την πρόληψη της εξέλιξης της νόσου σε άτομα με λανθάνουσα φυματίωση). Τουλάχιστον 14 υποψήφιοι εμβολίων κατά της φυματίωσης βρίσκονται σε κλινικές δοκιμές , με πολλά υποσχόμενα αποτελέσματα, δίνοντας ελπίδα ότι θα μπορέσουμε να ελέγξουμε την ασθένεια τα επόμενα χρόνια.

HIV / AIDS: ο ιός

Από την ανακάλυψη του ιού της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας ( HIV ) στη δεκαετία του 1980, η ασθένεια προκάλεσε 33 εκατομμύρια θανάτους - περίπου 770.000 το 2019. Περίπου 38 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν HIV / AIDS παγκοσμίως. Προς το παρόν δεν υπάρχει θεραπεία ή προστατευτικό εμβόλιο. Ενώ τα αντιιικά θεραπευτικά μπορούν να ελέγξουν αποτελεσματικά τον HIV, περίπου το 20% ( 7,6 εκατομμύρια ) των ασθενών που έχουν μολυνθεί με HIV δεν έχουν πρόσβαση σε αυτά.

Οι ερευνητές στοχεύουν να αναπτύξουν ένα προστατευτικό εμβόλιο κατά του HIV. Ένα σημαντικό επίκεντρο είναι η ανάπτυξη ευρέως εξουδετερωτικών αντισωμάτων (αντισώματα που μπορούν να προσβάλουν διαφορετικά στελέχη HIV) σε ασθενείς με λοίμωξη HIV. Συγκεκριμένα, ερευνητές που εντοπίζουν και αναπτύσσουν θεραπευτικά COVID-19 έχουν χρησιμοποιήσει σημαντική εμπειρία από την ανάπτυξη εμβολίων HIV.

Για παράδειγμα, ο ορισμός των δομικών λεπτομερειών της πρωτεΐνης spike του SAR-CoV-2 ως στόχου για ένα εμβόλιο COVID-19 και ο εντοπισμός ευρέως εξουδετερωτικών αντισωμάτων από το αναρρωμένο πλάσμα ως πιθανή θεραπεία, είναι παρόμοιοι με στρατηγικές που έχουν χρησιμοποιήσει οι επιστήμονες που εργάζονται για τον HIV.

ΠΗΓΗ: theconversation