Τα πρώτα βακτήρια που συναντά ο οργανισμός μας – λίγες ώρες μετά τη γέννησή μας – μπορεί να μας προστατεύουν από επικίνδυνες λοιμώξεις, σύμφωνα με βρετανούς επιστήμονες.
Απέδειξαν για πρώτη φορά ότι τα καλά βακτήρια φαίνεται να μειώνουν κατά το ήμισυ τον κίνδυνο νοσηλείας μικρών παιδιών με πνευμονικές λοιμώξεις.
Οι ερευνητές χαρακτήρισαν την ανακάλυψη «εκπληκτική» και είπαν ότι μπορεί να οδηγήσει σε θεραπείες που ενισχύουν τα καλά βακτήρια στα μωρά.
Οι πρώτες μας επαφές με τα μικρόβια θεωρούνται κρίσιμες για την ανάπτυξη του ανοσοποιητικού μας συστήματος.Βγαίνουμε από τη μήτρα αποστειρωμένοι, αλλά αυτό δεν διαρκεί πολύ. Όλες οι γωνιές και οι σχισμές του ανθρώπινου σώματος γίνονται το σπίτι ενός κόσμου μικροβιακής ζωής, γνωστού ως μικροβίωμα.
Ερευνητές του University College London και του Sanger Institute διερεύνησαν τα πρώτα στάδια της "εγκατάστασης" στο σώμα μας βακτηρίων, μηκύτων, κτλ.
Συγκέντρωσαν δείγματα κοπράνων από 1.082 νεογέννητα κατά την πρώτη εβδομάδα της ζωής τους. Στη συνέχεια, η ομάδα πραγματοποίησε μια μαζική γενετική ανάλυση σε όλο το DNA των δειγμάτων για να προσδιορίσει με ακρίβεια ποια είδη ήταν παρόντα και πόσο συχνά εμφανίζονταν σε κάθε παιδί.
Στη συνέχεια, παρακολούθησαν τι συνέβη σε αυτά τα μωρά, χρησιμοποιώντας δεδομένα από νοσοκομεία, για τα επόμενα δύο χρόνια.
Ένα συγκεκριμένο είδος που κατοικεί από νωρίς στον ανθρώπινο οργανισμό, το Bifidobacterium longum, φαίνεται να έχει προστατευτική δράση.
Μόνο το 4% των μωρών με αυτό το είδος βακτηρίων θα περνούσε μια νύχτα στο νοσοκομείο με πνευμονική λοίμωξη τα επόμενα δύο χρόνια. Τα μωρά με διαφορετικά βακτήρια εκκίνησης είχαν δύο έως τρεις φορές περισσότερες πιθανότητες να χρειαστούν νοσηλεία.
Είναι τα πρώτα δεδομένα που δείχνουν ότι η διαμόρφωση του μικροβιώματος επηρεάζει τον κίνδυνο λοίμωξης.
«Νομίζω ότι είναι πραγματικά εντυπωσιακό. Είναι εκπληκτικό που μπορούμε να το αποδείξουμε. Είμαι ενθουσιασμένος», δήλωσε ο καθηγητής Nigel Field από το UCL στο BBC.
Ο πιο πιθανός ένοχος για την εισαγωγή των παιδιών στο νοσοκομείο είναι ο αναπνευστικός συγκυτιακός ιός (RSV), αλλά τι συνδέει αυτό με το B. longum; Αυτή είναι η «ερώτηση του ενός εκατομμυρίου» για τον καθηγητή Field.
Γνωρίζουμε ότι το B. longum αρχίζει να αφομοιώνει το μητρικό γάλα, το οποίο περιέχει τροφή για το μωρό και ενθαρρύνει τα καλά βακτήρια.
Η σημασία της μεθόδου τοκετού
Οι ακριβείς λεπτομέρειες δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί, αλλά είτε τα ίδια τα βακτήρια είτε οι ενώσεις που παράγουν κατά την αφομοίωση της τροφής αλληλεπιδρούν με το ανοσοποιητικό σύστημα «και επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το ανοσοποιητικό σύστημα ωριμάζει και είναι σε θέση να αναγνωρίζει τον φίλο από τον εχθρό», σύμφωνα με τον καθηγητή Field.
Τα προστατευτικά βακτήρια βρέθηκαν μόνο σε μωρά που γεννήθηκαν με φυσιολογικό τοκετό και όχι με καισαρική τομή. Ακόμα και τότε, δεν ανακαλύφθηκαν μετά από κάθε φυσιολογικό τοκετό.
Οι ερευνητές λένε ότι τα ευρήματά τους δεν δικαιολογούν την πρακτική της κολπικής σποράς, κατά την οποία νέες μητέρες που αλείφουν τα μωρά με επίχρισμα από τον κόλπο τους.
«Είμαι αρκετά σίγουρος ότι η κολπική σπορά δεν είναι κάτι καλό», δήλωσε ο καθηγητής Field.
Ωστόσο, ο μακροπρόθεσμος στόχος είναι να αναπτυχθούν μικροβιακές θεραπείες – όπως ένα προβιοτικό γιαούρτι – που θα μπορούν να χορηγούνται στα μωρά για να θέσουν το μικροβίωμα τους σε μια υγιή πορεία.
Η καθηγήτρια Louise Kenny, από το Πανεπιστήμιο του Λίβερπουλ και συμβουλευτική μαιευτήρας-γυναικολόγος, δήλωσε: «Η καισαρική τομή είναι συχνά μια διαδικασία που σώζει ζωές και μπορεί να είναι η σωστή επιλογή για μια γυναίκα και το μωρό της».
Είπε ότι, ενώ το όφελος παρατηρήθηκε μόνο σε μωρά που γεννήθηκαν με φυσιολογικό τοκετό, δεν παρατηρήθηκε σε όλα τα παιδιά που γεννήθηκαν με αυτόν τον τρόπο, οπότε «απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να δημιουργηθεί μια πλήρης και λεπτομερής εικόνα».