Μια νέα μελέτη ανέτρεψε τις κοινές αντιλήψεις για τα αίτια της παχυσαρκίας, αποκαλύπτοντας ότι η μειωμένη σωματική δραστηριότητα μπορεί να μην παίζει τόσο σημαντικό ρόλο στο βάρος μας όσο η διατροφή μας.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε αυτή την εβδομάδα στο PNAS, αμφισβήτησε την κοινή αντίληψη ότι οι άνθρωποι σε ανεπτυγμένες χώρες όπως οι ΗΠΑ επειδή κατά κανόνα ακολουθούν καθιστικό τρόπο ζωής, καίνε λιγότερες θερμίδες από τους ανθρώπους σε λιγότερο βιομηχανοποιημένες χώρες. Αντίθετα, διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ζουν σε ανεπτυγμένες χώρες καίνε την ίδια ποσότητα θερμίδων με τους ανθρώπους που ζουν σε λιγότερο ανεπτυγμένες περιοχές, όπως οι αγρότες, οι κτηνοτρόφοι, οι κυνηγοί και οι τροφοσυλλέκτες, οι οποίοι έχουν πολύ πιο ενεργό τρόπο ζωής.
Η έκθεση, η οποία εξέτασε την ενεργειακή δαπάνη και τους μεταβολικούς ρυθμούς περισσότερων από 4.000 ανδρών και γυναικών από διάφορες χώρες, υποδηλώνει ότι η αδράνεια δεν είναι η κύρια αιτία της παχυσαρκίας τόσο στις ΗΠΑ όσο και σε άλλες χώρες του δυτικού κόσμου.
Η πρωτοποριακή έρευνα διαπίστωσε ότι η διατροφή των ανθρώπων «παίζει πολύ μεγαλύτερο ρόλο από τη μειωμένη δαπάνη στην αυξημένη επικράτηση της παχυσαρκίας που συνδέεται με την οικονομική ανάπτυξη».
Ο Herman Pontzer, καθηγητής και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, δήλωσε στην εφημερίδα Washington Post ότι τα ευρήματα της έκθεσης είναι σημαντικά, καθώς βοηθούν τους υγειονομικούς υπαλλήλους να κατανοήσουν καλύτερα τις αιτίες της παχυσαρκίας, με αποτέλεσμα την ανάπτυξη πιο αποτελεσματικών θεραπειών για τους ασθενείς.
Ο Pontzer και οι 80 και πλέον συν-συγγραφείς του συγκέντρωσαν δεδομένα από εργαστήρια σε όλο τον κόσμο και υπολόγισαν τη συνολική κατανάλωση ενέργειας για 4.213 άνδρες και γυναίκες από 34 χώρες ή πολιτισμικές ομάδες.
Ανεξάρτητα από το πού ζούσαν ή πώς περνούσαν τον χρόνο τους, όλοι οι άνθρωποι κατανάλωναν παρόμοιες ποσότητες ενέργειας και έκαψαν σχεδόν την ίδια ποσότητα θερμίδων κάθε μέρα, σύμφωνα με τη μελέτη.
Αντί να διαπιστώσει ότι η αυξημένη άσκηση μειώνει την παχυσαρκία, η μελέτη υποδηλώνει ότι «η αυξημένη πρόσληψη ενέργειας είναι περίπου 10 φορές πιο σημαντική από τη μείωση της συνολικής ενεργειακής δαπάνης στην πρόκληση της σύγχρονης κρίσης παχυσαρκίας», έγραψαν οι συγγραφείς.
Αυτό σημαίνει ότι οι πληθυσμοί με υψηλότερα ποσοστά παχυσαρκίας απλά τρώνε πάρα πολύ – και πιθανώς τρώνε λάθος είδη τροφίμων, εξήγησε ο Pontzer.
«Αυτή η μελέτη επιβεβαιώνει αυτό που λέω εδώ και καιρό, ότι δηλαδή η διατροφή είναι ο κύριος ένοχος της τρέχουσας επιδημίας [παχυσαρκίας]», δήλωσε ο Barry Popkin, καθηγητής στη Σχολή Παγκόσμιας Δημόσιας Υγείας Gillings του Πανεπιστημίου της Βόρειας Καρολίνας στο Chapel Hill και ειδικός σε θέματα παχυσαρκίας, στην εφημερίδα Post.
«Πρόκειται για μια πολύ καλά σχεδιασμένη μελέτη», πρόσθεσε, και άλλοι ειδικοί συμφώνησαν. «Από αυτή τη σημαντική νέα έρευνα και άλλες μελέτες, είναι σαφές ότι οι αλλαγές στη διατροφή μας, και όχι η σωματική μας δραστηριότητα, είναι ο κύριος παράγοντας που οδηγεί στην παχυσαρκία», δήλωσε ο Dariush Mozaffarian, διευθυντής του Ινστιτούτου Food is Medicine του Πανεπιστημίου Tufts στη Βοστώνη.
Ο Pontzer, συν-συγγραφέας της μελέτης, τόνισε ότι τα ευρήματα της μελέτης δεν σημαίνουν ότι η άσκηση δεν είναι σημαντική για τη γενική υγεία μας.
«Γνωρίζουμε ότι η άσκηση είναι απαραίτητη για την υγεία. Αυτή η μελέτη δεν αλλάζει αυτό», δήλωσε ο Pontzer.
Ωστόσο, η μελέτη υποδηλώνει ότι για την καταπολέμηση της παχυσαρκίας, «οι προσπάθειες για τη δημόσια υγεία πρέπει να επικεντρωθούν στη διατροφή», συγκεκριμένα στα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα, δήλωσε ο Pontzer.