Την Τετάρτη το Pfizergate επιστρέφει στην επικαιρότητα αφού το Ευρωπαικό Δικαστήριο θα εκδώσει σχετική απόφαση που θα κρίνει το πολιτικό γόητρο της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν που διανύει τη δεύτερη πενταετία της ως επικεφαλής της Κομισιόν, αλλά και το κύρος του ίδιου του οργάνου εν μέσω έντονης αμφισβήτησης από ευρωσκεπτικιστές και εθνικιστές.

Το επίδικο είναι τα μυστικά μηνύματα που αντάλλαξε η φον ντερ Λάιεν με τον διευθύνοντα σύμβουλο μιας φαρμακευτικής εταιρείας που συμφώνησε με τις Βρυξέλλες για μια συμφωνία πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ για εμβόλια

Το δικαστήριο θα αποφασίσει εάν η Επιτροπή, αρνούμενη να δημοσιοποιήσει το περιεχόμενο της συνομιλίας της επικεφαλής της με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, Albert Bourla, παραβίασε τους κανόνες διαφάνειας.

«Η απόφαση της Τετάρτης για το «Pfizergate» στο Γενικό Δικαστήριο θα έχει όχι μόνο ευρείες επιπτώσεις στον τρόπο με τον οποίο οι ανώτατοι αξιωματούχοι της Ένωσης διεξάγουν τις εργασίες τους πίσω από κλειστές πόρτες, αλλά θα μπορούσε επίσης να ρίξει σκιά στη δεύτερη πενταετή θητεία της φον ντερ Λάιεν στην ηγεσία, η οποία ξεκίνησε μόλις την 1η Δεκεμβρίου. Καθώς αγωνίζεται να διατηρήσει τη σημασία της Επιτροπής εν μέσω της αυξανόμενης εθνικιστικής ρητορικής στην Ένωση, έχει ήδη δεχθεί κριτική για την τάση της να συγκεντρώνει την εξουσία και να υπαναχωρεί από υποχρεώσεις φιλικές προς το περιβάλλον.», αναφέρει χαρακτηριστικά στο σχετικό του άρθρο το Politico.

«Μεγάλη ντροπή»

“Η υπόθεση είναι νομικά περίπλοκη για την φον ντερ Λάιεν, καθώς όχι μόνο υπέγραψε προσωπικά τη μεγαλύτερη σύμβαση για εμβόλια της Ένωσης, αξίας δισεκατομμυρίων ευρώ, αλλά και προεδρεύει του ίδιου του θεσμού που είναι επιφορτισμένος με την εφαρμογή του δικαίου της ΕΕ, το οποίο περιλαμβάνει τις αρχές της διαφάνειας και της λογοδοσίας.”, προσθέτει.

Θα ήταν επίσης μεγάλη ντροπή, δεδομένου ότι έχουν περάσει μόλις λίγους μήνες από τότε που δημόσια δεσμεύτηκε να υπερασπιστεί τα πρότυπα διαφάνειας, αποτελεσματικότητας και ακεραιότητας κατά τη δεύτερη θητεία της.

«Η απόφαση του δικαστηρίου θα μπορούσε να σηματοδοτήσει μια στροφή για τη διαφάνεια στην ΕΕ», δήλωσε η Shari Hinds, υπεύθυνη πολιτικής της ΕΕ για την πολιτική ακεραιότητα στην ΜΚΟ Transparency International. «Όταν πρόκειται για σημαντικές αποφάσεις, ιδίως εκείνες που επηρεάζουν τη δημόσια υγεία, πρέπει να αποφεύγεται η μυστικότητα».

Η υπόθεση ξεκίνησε από την εφημερίδα The New York Times και τον πρώην διευθυντή του γραφείου της στις Βρυξέλλες, οι οποίοι άσκησαν αγωγή κατά της απόφασης της Επιτροπής να μην δημοσιοποιήσει τα μηνύματα κειμένου το 2022.

Η ύπαρξη των μηνυμάτων αποκαλύφθηκε σε συνέντευξη της εφημερίδας New York Times τον Απρίλιο του 2021, όπου ο Bourla περιέγραψε την ανταλλαγή μηνυμάτων ως «βαθιά εμπιστευτική» και προς την κατεύθυνση της διευκόλυνσης των διαπραγματεύσεων για μια σημαντική συμφωνία για εμβόλια. Η συμφωνία αυτή, η οποία οριστικοποιήθηκε τον Μάιο του 2021, προέβλεπε τη δέσμευση της ΕΕ να αγοράσει έως 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις του εμβολίου Pfizer-BioNTech για την Covid-19, τη μεγαλύτερη μέχρι σήμερα συμφωνία που έχει υπογραφεί από τις Βρυξέλλες.

Προέβλεπε την προκαταβολική αγορά 900 εκατομμυρίων δόσεων, με δυνατότητα παραγγελίας 900 εκατομμυρίων επιπλέον δόσεων, για παράδοση το 2022 και το 2023.

Το Ευρωπαικό Δικαστήριο έχει ήδη απορρίψει την απόφαση της Επιτροπής να διαγράψει μεγάλα τμήματα των συμβάσεων για τα εμβόλια πριν τα δημοσιοποιήσει, κάτι που η εκτελεστική εξουσία ισχυρίστηκε ότι έκανε για να προστατεύσει την ιδιωτική ζωή του προσωπικού και τα εμπορικά συμφέροντα των εταιρειών.