Οι ερευνητές φαίνεται πως πλησιάζουν όλο και πιο κοντά στον εντοπισμό του τρόπου με τον οποίο ορισμένες δίαιτες μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο εμφάνισης άνοιας - ακόμη και στην τρίτη ηλικία.
Σύμφωνα με προκαταρκτικά ευρήματα μελέτης που παρουσιάστηκε στο ετήσιο συνέδριο της Αμερικανικής Εταιρείας Διατροφής, οι συμμετέχοντες που υιοθέτησαν ένα διατροφικό πρότυπο γνωστό ως δίαιτα MIND είχαν κατά μέσο όρο 9% λιγότερες πιθανότητες να αναπτύξουν άνοια.
«Τα ευρήματα της μελέτης μας επιβεβαιώνουν ότι τα υγιεινά διατροφικά πρότυπα στα μέσα και προς τα τέλη της ζωής και η βελτίωσή τους με την πάροδο του χρόνου μπορεί να προλάβουν τη νόσο Αλτσχάιμερ και τις συναφείς άνοιες», λέει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Song-Yi Park, PhD, αναπληρωτής καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Χαβάης στη Μανόα.
Η μελέτη διερεύνησε επίσης τις φυλετικές και εθνοτικές διαφορές στις γνωστικές βελτιώσεις που σχετίζονται με τη δίαιτα MIND. «Θέλαμε να διερευνήσουμε την προληπτική συσχέτιση μεταξύ της άνοιας και της δίαιτας MIND σε έναν ποικιλόμορφο πληθυσμό, καθώς οι προηγούμενες μελέτες διεξήχθησαν κυρίως σε λιγότερο ποικιλόμορφους πληθυσμούς», εξηγεί ο Δρ Park.
Τι είναι η δίαιτα MIND;
MIND σημαίνει «Mediterranean-DASH Intervention for Neurodegenerative Delay». Δηλαδή η δίαιτα είναι ένας συνδυασμός της μεσογειακής διατροφής και της δίαιτας DASH (διαιτητικές προσεγγίσεις για τη διακοπή της υπέρτασης) που βελτιώνει την αρτηριακή πίεση.
Η δίαιτα MIND εστιάζει στα πράσινα φυλλώδη λαχανικά, στα φρούτα όπως τα μούρα, στα δημητριακά ολικής αλέσεως, στα φασόλια, στους ξηρούς καρπούς, στα ψάρια και στο ελαιόλαδο, ενώ μειώνει το κόκκινο κρέας, το τυρί, τα γλυκά και τα τηγανητά ή τα γρήγορα φαγητά.
Με περισσότερα από επτά εκατομμύρια άτομα να ζουν με Αλτσχάιμερ στις Ηνωμένες Πολιτείες, ο προσδιορισμός του κατά πόσον διατροφικά πρότυπα όπως η δίαιτα MIND θα μπορούσαν να αποτελέσουν βιώσιμες τακτικές για την πρόληψη ή την καθυστέρηση της νόσου Αλτσχάιμερ ή της σχετιζόμενης με την ηλικία γνωστικής παρακμής αποτελεί βασική προτεραιότητα - και η έρευνα είναι πολλά υποσχόμενη μέχρι στιγμής.
Τα αποτελέσματα της μελέτης
Για την ανάλυση αυτή, ο Park και η ομάδα του εξέτασαν δεδομένα από σχεδόν 93.000 ενήλικες στις ΗΠΑ που συμμετείχαν στην πολυεθνική μελέτη κοόρτης, η οποία άρχισε να παρακολουθεί τους συμμετέχοντες τη δεκαετία του 1990 για να μελετήσει τον κίνδυνο χρόνιων ασθενειών.
Οι συμμετέχοντες ήταν μεταξύ 45 και 75 ετών όταν ξεκίνησε η μελέτη. Οι ερευνητές βαθμολόγησαν τις δίαιτες των συμμετεχόντων για το πόσο πιστά ακολουθούσαν το διατροφικό σχήμα MIND, με βάση ερωτηματολόγια τροφίμων που δόθηκαν κατά την έναρξη και μια 10ετή παρακολούθηση. Περισσότερα από 21.000 άτομα διαγνώστηκαν με νόσο Αλτσχάιμερ ή συναφείς άνοιες σε αυτό το χρονικό διάστημα.
Μετά την ανάλυση των αριθμών, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η δίαιτα MIND είχε ισχυρότερη και πιο σταθερή σχέση μείωσης του κινδύνου με την άνοια σε σχέση με άλλα διατροφικά πρότυπα που εξετάστηκαν - συμπεριλαμβανομένων της μεσογειακής διατροφής και της δίαιτας DASH ξεχωριστά, καθώς και του Healthy Eating Index 2015 (ένα ομοσπονδιακό εργαλείο μέτρησης της διατροφής).
Σύμφωνα με τα δεδομένα, όσο πιο σταθερά ακολουθούσε ένα άτομο τη δίαιτα MIND, τόσο μειωνόταν ο κίνδυνος άνοιας, με την αυστηρή τήρηση του διατροφικού προτύπου MIND στην αρχή της μελέτης να συνδέεται με 9% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας, σε σύγκριση με την λιγότερο αυστηρή τήρηση. Επιπλέον, η σχέση αυτή ήταν πιο σημαντική μεταξύ των Λατινοαμερικανών, των λευκών και των Αφροαμερικανών συμμετεχόντων, οι οποίοι είχαν περίπου 13% χαμηλότερο κίνδυνο, αν και η σχέση αυτή δεν ήταν τόσο εμφανής στις ομάδες των Ασιατών Αμερικανών και των ιθαγενών της Χαβάης.
Ο Park σημειώνει ότι, αν και δεν υπάρχει σαφής εξήγηση για τη διαφορά, είναι πιθανό η διατροφή των Ασιατών Αμερικανών και των ιθαγενών της Χαβάης να έχει τα δικά της γνωστικά οφέλη. Τα τρέχοντα εθνικά δεδομένα δείχνουν ότι τα ποσοστά άνοιας στους Ασιάτες Αμερικανούς τείνουν να είναι χαμηλότερα από άλλες ομάδες.
Ποτέ δεν είναι αργά για υγιεινή διατροφή
Η μελέτη ανέδειξε επίσης άλλες πιθανές τάσεις που μπορεί να περιέχουν ενδείξεις για τον αντίκτυπο της δίαιτας MIND στον εγκέφαλο και τη γνωστική υγεία.
Συνολικά, οι συμμετέχοντες που βελτίωσαν την προσήλωσή τους στη δίαιτα MIND με την πάροδο του χρόνου παρουσίασαν το ισχυρότερο μοτίβο μείωσης του κινδύνου άνοιας - ένα βασικό εύρημα που υποδηλώνει ότι «δεν είναι ποτέ αργά για να υιοθετήσετε μια υγιεινή διατροφή για την πρόληψη της άνοιας», σύμφωνα με τον Park.
Συγκεκριμένα, οι συμμετέχοντες που βελτίωσαν την προσήλωσή τους στη δίαιτα MIND κατά τη διάρκεια μιας δεκαετίας είχαν 25% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης άνοιας σε σύγκριση με εκείνους των οποίων η προσήλωση στο διατροφικό πρότυπο μειώθηκε κατά την ίδια χρονική περίοδο. Οι ερευνητές παρατήρησαν αυτή την τάση σε ένα ευρύ φάσμα συμμετεχόντων, συμπεριλαμβανομένων των ατόμων που δεν τήρησαν στενά τη δίαιτα στην αρχή, τόσο στις νεότερες όσο και στις μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες, καθώς και σε άτομα όλων των εθνοτικών ομάδων, εκτός από τους ιθαγενείς της Χαβάης.
«Αυτό δείχνει ότι η διατήρηση μιας υγιεινής διατροφής και η βελτίωση της ποιότητας της διατροφής εξακολουθούν να είναι σημαντικές, ακόμη και για τους ηλικιωμένους, για την πρόληψη της άνοιας», προσθέτει ο Park.
Περισσότερη έρευνα...
Οι ειδικοί συμφωνούν ότι τα πρόσφατα ερευνητικά αποτελέσματα σχετικά με τα γνωστικά οφέλη της δίαιτας MIND είναι ελπιδοφόρα. Αλλά απαιτούνται ακόμη πρόσθετα στοιχεία για να επιβεβαιωθούν οι πιθανές συνδέσεις.
Για παράδειγμα, ο Park προειδοποιεί ότι η μελέτη είναι μελέτη παρατήρησης, δηλαδή βασίζεται σε μια μεγάλη βάση δεδομένων με αυτοαναφερόμενα διατροφικά δεδομένα, η οποία μπορεί να περιέχει κάποιες ανακρίβειες.
Όμως, με την αύξηση των στοιχείων που δείχνουν ότι η δίαιτα MIND μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο της σχετιζόμενης με την ηλικία γνωστικής έκπτωσης και της νόσου Αλτσχάιμερ, οι διαιτολόγοι λαμβάνουν υπόψη τους.
Οι απόψεις δύο διαιτολόγων
«Η μεσογειακή δίαιτα και η δίαιτα DASH κατατάσσονται πάντα μεταξύ των καλύτερων για τη συνολική υγεία και η δίαιτα MIND ουσιαστικά συνδυάζει αυτές τις δύο ήδη εκπληκτικές δίαιτες», λέει η διαιτολόγος Courtney Pelitera, RD, και συμπληρώνει πως «όποιος θέλει να βελτιώσει την υγεία του θα ήταν κατάλληλος για αυτή τη δίαιτα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων που στοχεύουν στη μείωση της χοληστερόλης, της αρτηριακής πίεσης και του κινδύνου καρδιαγγειακών παθήσεων».
Η διαιτολόγος Katherine Brooking, RD, ισχυρίζεται ότι η δίαιτα MIND μπορεί σχετικά εύκολα να υιοθετηθεί από οποιονδήποτε άνθρωπο.
«Συνιστώ να ξεκινήσετε με μικρές αλλαγές και απλές ανταλλαγές, καθώς αυτές είναι συχνά οι πιο εύκολα υιοθετήσιμες και διατηρήσιμες. Στη συνέχεια, μπορείτε να χτίσετε από εκεί», λέει η Brooking και προσθέτει: «Αυτό θα μπορούσε να περιλαμβάνει την αντικατάσταση του βουτύρου με ελαιόλαδο, την προσθήκη ξηρών καρπών όπως πεκάν, καρύδια και φιστίκια σε σούπες, σαλάτες και άλλα πιάτα ή το πασπάλισμα μούρων πάνω από το γιαούρτι ή τα δημητριακά».
Η ίδια, τέλος, εξηγεί ότι «δεν χρειάζεται να προσπαθείτε για ένα τέλειο σκορ στη διατροφή MIND για να αποκομίσετε οφέλη. Ακόμη και κάποια προσκόλληση είναι πιθανώς καλύτερη από το να μην προσπαθήσετε καθόλου».
Πηγή: Everydayhealth.com