Ζούμε στην εποχή που ρομπότ λειτουργούν σε επικίνδυνα περιβάλλοντα, εκτελούν βαριές εργασίες, διαχειρίζονται τοξικά υλικά και εργάζονται σε ακραίες θερμοκρασίες. Την ίδια ώρα, οι ψηφιακές τεχνολογίες οδηγούν σε εντατικοποίηση της εργσίας και ασαφή όρια μεταξύ ωραρίου και ελεύθερου χρόνου. Είναι τελικά το ΑΙ ευλογία ή κατάρα για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία;

Ο Διεθνής Οργανισμός Εργασίας (ILO) δημοσίευσε μια νέα έκθεση που αναλύει αυτά τα κρίσιμα ζητήματα.

Η έκθεση υπογραμμίζει ότι η προηγμένη ρομποτική και αυτοματοποίηση, η χρήση της εικονικής και της επαυξημένης πραγματικότητας, καθώς και νέα εργαλεία όπως οι έξυπνες φορητές συσκευές που παρέχουν ανίχνευση κινδύνων σε πραγματικό χρόνο ή αισθητήρες περιβάλλοντος που παρακολουθούν την ποιότητα του αέρα, μετασχηματίζουν την ασφάλεια και την υγεία, προλαμβάνοντας ατυχήματα και μειώνοντας την έκθεση σε κινδύνους. Επιπλέον, η ψηφιοποίηση οδηγεί στην αύξηση των υβριδικών και εξ αποστάσεως μορφών εργασίας, οι οποίες δημιουργούν ευελιξία και βελτιώνουν την ψυχική υγεία.

Πιο αναλυτικά:

Έξυπνη παρακολούθηση: Τα αυτοματοποιημένα συστήματα μπορούν πλέον να ανιχνεύουν κινδύνους όπως διαρροές αερίου, σημάδια κόπωσης των εργαζομένων ή μη ασφαλή χρήση εξοπλισμού πολύ πιο γρήγορα από τις παραδοσιακές επιθεωρήσεις. Αυτό επιτρέπει την ταχύτερη ανάληψη δράσης και μπορεί να σώσει ζωές.

Καλύτερη εκπαίδευση: Η ψηφιοποίηση καθιστά επίσης πιο προσιτή την εκπαίδευση σε θέματα ασφάλειας.

Εικονική και εκτεταμένη πραγματικότητα (VR/XR): Οι προσομοιώσεις VR βοηθούν τους εργαζομένους, ιδίως σε βιομηχανίες υψηλού κινδύνου όπως οι κατασκευές και τα ορυχεία, να μετέχουν σε ασκήσεις ασφάλειας σε ρεαλιστικά, εμβυθιστικά ψηφιακά περιβάλλοντα χωρίς να αντιμετωπίζουν πραγματικούς κινδύνους.

Αυτοματοποίηση:Μειώνει τη σωματική και ψυχική καταπόνηση, υποστηρίζει την αποκατάσταση μετά από καταστροφές και βελτιώνει την αποδοτικότητα.

Αλγοριθμική διαχείριση: Μπορεί να βοηθήσει στην εξατομίκευση των προγραμμάτων εργασίας, να διασφαλίσει τη δίκαιη κατανομή των εργασιών και να εντοπίσει έγκαιρα τους κινδύνους παρενόχλησης.

Οι παγίδες στα αχαρτογράφητα νερά των νέων μορφών εργασίας

Ωστόσο, αυτές οι εξελίξεις ενδέχεται να ενέχουν και νέους κινδύνους που απαιτούν τη λήψη νέων στοχευμένων μέτρων όπως επισημαίνει η έκθεση.

Κίνδυνοι από την αλληλεπίδραση ανθρώπου-ρομπότ: Μπορεί να προκληθούν τραυματισμοί σε περίπτωση δυσλειτουργίας ή απρόβλεπτης συμπεριφοράς των ρομπότ.

Απειλές για την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο:Καθώς οι χώροι εργασίας γίνονται όλο και πιο συνδεδεμένοι, οι βλάβες ή η κυβερνοπειρατεία μπορούν να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των εργαζομένων.

Κακές συνθήκες εργασίας στο σπίτι: Στην Ινδία, για παράδειγμα, μόνο το 16% των εργαζομένων από το σπίτι διαθέτουν ειδικό χώρο εργασίας, γεγονός που δημιουργεί ανησυχίες για μακροχρόνιες καταπονήσεις και τραυματισμούς.

Προβλήματα ψυχικής υγείας: Η συνεχής ψηφιακή παρακολούθηση, οι στόχοι που καθορίζονται από αλγόριθμους και η πίεση να παραμένουν συνεχώς συνδεδεμένοι μπορούν να οδηγήσουν σε άγχος και εξουθένωση.

Υπερβολική εξάρτηση από την αυτοματοποίηση:Η υπερβολική εξάρτηση από την τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να μειώσει τον ανθρώπινο έλεγχο, καθιστώντας πιο δύσκολο τον εντοπισμό σφαλμάτων πριν προκληθεί κάποια σοβαρή βλάβη.

Κρυμμένοι κίνδυνοι στις ψηφιακές αλυσίδες εφοδιασμού:Οι εργαζόμενοι που συμμετέχουν στην εξόρυξη πρώτων υλών για τεχνολογικά προϊόντα ή χειρίζονται ηλεκτρονικά απόβλητα συχνά δουλεύουν σε επικίνδυνες συνθήκες με μακροπρόθεσμη επιβάρυνση της υγείας τους.

Κενά στη νομοθεσία

Η έκθεση επισημαίνει τα κενά στη νομοθεσία όσον αφορά τη διαχείριση των κινδύνων για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία που συνδέονται με την ψηφιοποίηση και ζητεί την υιοθέτηση ισχυρότερων πολιτικών σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο. Οι συμβάσεις του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας για την υγεία και την ασφάλεια στην εργασία (αριθ. 155 και 187) παρέχουν τη βάση για τη διασφάλιση του δικαιώματος σε ένα ασφαλές και υγιές εργασιακό περιβάλλον στην ψηφιακή εποχή.

Οι πολιτικές και οι κανονισμοί σε όλο τον κόσμο περιλαμβάνουν όλο και περισσότερο νέα μέτρα για την ασφάλεια κατά την αλληλεπίδραση ανθρώπου-ρομπότ, το δικαίωμα στην αποσύνδεση, τη βελτίωση της αλγοριθμικής διαχείρισης της εργασίας και την ασφαλή τηλεργασία και εργασία μέσω πλατφορμών.

Η συμμετοχή των εργαζομένων είναι απαραίτητη σε κάθε στάδιο της υιοθέτησης της τεχνολογίας. Οι πρωτοβουλίες κατάρτισης και ευαισθητοποίησης είναι καθοριστικής σημασίας για τη διασφάλιση της ασφαλούς χρήσης των νέων τεχνολογιών, τονίζουν οι ειδικοί που συνέταξαν την έκθεση. Και καταλήγουν ότι θα χρειαστεί περαιτέρω έρευνα για την πλήρη κατανόηση των μακροπρόθεσμων επιπτώσεων της ψηφιακής μετάβασης στην ασφάλεια και την υγεία στην εργασία.