Ένα φάρμακο που χρησιμοποιείται ευρέως για την πρόληψη του διαβήτη μπορεί να σαμποτάρει έναν από τους πιο αξιόπιστους τρόπους μείωσης του κινδύνου της νόσου: την τακτική σωματική άσκηση.

Μια ομάδα με επικεφαλής ερευνητές του Πανεπιστημίου Rutgers ανέφερε στο περιοδικό The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism ότι η μετφορμίνη φαίνεται να εξασθενεί πολλά σημαντικά οφέλη που συνήθως αποκομίζονται από την άσκηση. Αυτά περιλαμβάνουν βελτιώσεις στη λειτουργία των αιμοφόρων αγγείων, στη γενική φυσική κατάσταση και στην ικανότητα του οργανισμού να ελέγχει το σάκχαρο του αίματος.

Από το 2006, οι ιατρικές οδηγίες ενθαρρύνουν τα άτομα με αυξημένο σάκχαρο στο αίμα να συνδυάζουν τη μετφορμίνη με συνεπή άσκηση. Η προσδοκία ήταν ότι δύο καθιερωμένες θεραπείες θα ενισχύουν η μία την άλλη. Σύμφωνα με τους ερευνητές του Rutgers, τα στοιχεία δείχνουν ότι τελικά δεν προκύπει κάτι τέτοιο.

«Οι περισσότεροι πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης υποθέτουν ότι ένα συν ένα ισούται με δύο», δήλωσε ο Steven Malin, καθηγητής στο Τμήμα Κινησιολογίας και Υγείας της Σχολής Τεχνών και Επιστημών και κύριος συγγραφέας της μελέτης. «Το πρόβλημα είναι ότι τα περισσότερα στοιχεία δείχνουν ότι η μετφορμίνη μειώνει τα οφέλη της άσκησης».

Πώς η μελέτη εξέτασε την επίδραση της μετφορμίνης

Για να διερευνήσουν αυτό το ζήτημα, ο Malin και οι συνεργάτες του "στρατολόγησαν" 72 ενήλικες που θεωρούνταν ότι διατρέχουν κίνδυνο μεταβολικού συνδρόμου, το οποίο είναι ένα σύμπλεγμα καταστάσεων που είναι γνωστό ότι αυξάνουν την πιθανότητα τόσο διαβήτη όσο και καρδιακών παθήσεων. Οι συμμετέχοντες χωρίστηκαν σε τέσσερις ομάδες: άσκηση υψηλής έντασης με εικονικό φάρμακο, άσκηση υψηλής έντασης με μετφορμίνη, άσκηση χαμηλής έντασης με εικονικό φάρμακο και άσκηση χαμηλής έντασης με μετφορμίνη.

Κατά τη διάρκεια μιας περιόδου προπόνησης 16 εβδομάδων, η ερευνητική ομάδα μέτρησε πόσο καλά ανταποκρίνονταν τα αιμοφόρα αγγεία των συμμετεχόντων στην ινσουλίνη. Αυτή η ανταπόκριση βοηθά τα αγγεία να διασταλούν και να μεταφέρουν οξυγόνο, ορμόνες και θρεπτικά συστατικά μετά το φαγητό.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι η άσκηση από μόνη της ενίσχυσε την ευαισθησία των αγγείων στην ινσουλίνη. Τα αιμοφόρα αγγεία έγιναν πιο ευαίσθητα στην ινσουλίνη, επιτρέποντας μεγαλύτερη ροή αίματος στους μυς. Αυτό είναι σημαντικό επειδή η διαστολή με τη βοήθεια της ινσουλίνης βοηθά στη μεταφορά της γλυκόζης από την κυκλοφορία του αίματος στους ιστούς του σώματος, μειώνοντας το σάκχαρο του αίματος μετά τα γεύματα.

Η μετφορμίνη μείωσε σημαντικά τα αναμενόμενα οφέλη

Όταν προστέθηκε μετφορμίνη, αυτές οι βελτιώσεις έγιναν αισθητά μικρότερες. Το φάρμακο φάνηκε επίσης να περιορίζει τα οφέλη στην αερόβια ικανότητα και να μειώνει τις θετικές αλλαγές στη φλεγμονή και τη γλυκόζη αίματος νηστείας.

Αυτά τα ευρήματα είναι ανησυχητικά, επειδή η άσκηση έχει ως στόχο να υποστηρίξει τα υγιή επίπεδα σακχάρου στο αίμα και να βελτιώσει τη φυσική ικανότητα. Εάν η μετφορμίνη μειώνει αυτά τα αποτελέσματα, οι ασθενείς που βασίζονται και στα δύο μπορεί να μην λάβουν το βαθμό προστασίας που αναμένουν.

Πρακτικές συνέπειες

Ο Malin σημείωσε ότι οι βελτιώσεις της φυσικής κατάστασης που επιτυγχάνονται με την άσκηση επηρεάζουν τις καθημερινές δραστηριότητες, όπως το ανέβασμα σκαλοπατιών, το παιχνίδι με τα παιδιά ή η διατήρηση μιας ενεργής κοινωνικής ζωής. Εάν αυτά τα οφέλη μειωθούν, η συνολική ποιότητα ζωής μπορεί να επηρεαστεί αρνητικά.

Οι ερευνητές τόνισαν ότι τα ευρήματα δεν πρέπει να οδηγήσουν κανέναν να σταματήσει να παίρνει μετφορμίνη ή να εγκαταλείψει την άσκηση. Αντίθετα, η μελέτη υπογραμμίζει την ανάγκη οι γιατροί να εξετάσουν προσεκτικά τον τρόπο με τον οποίο αλληλεπιδρούν αυτές οι παρεμβάσεις και να παρακολουθούν την πρόοδο των ασθενών.

Γιατί η μετφορμίνη μπορεί να επηρεάσει την προσαρμογή στην άσκηση

Ο λόγος για τον οποίο η μετφορμίνη μειώνει τα οφέλη της άσκησης εξακολουθεί να διερευνάται. Ο Malin εξήγησε ότι η μετφορμίνη δρα εν μέρει αναστέλλοντας συγκεκριμένες μιτοχονδριακές διεργασίες. Αυτή η δράση μειώνει το οξειδωτικό στρες και βοηθά στη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα. Ωστόσο, η ίδια παρεμβολή μπορεί να εμποδίσει τις κυτταρικές αλλαγές που συνήθως προκαλούνται από την άσκηση, συμπεριλαμβανομένης της βελτίωσης της μιτοχονδριακής απόδοσης και της αερόβιας ικανότητας. Ουσιαστικά, ο μηχανισμός που καθιστά τη μετφορμίνη αποτελεσματική μπορεί επίσης να εμποδίζει την ικανότητα του σώματος να ανταποκρίνεται πλήρως στη σωματική άσκηση.

Προηγούμενες μελέτες έχουν δείξει ένα παρόμοιο μοτίβο, αλλά αυτή η δοκιμή είναι μία από τις πρώτες που εξετάζει προσεκτικά την αγγειακή ευαισθησία στην ινσουλίνη, έναν βασικό παράγοντα τόσο για τον έλεγχο της γλυκόζης όσο και για την καρδιαγγειακή υγεία. Αποδεικνύοντας ότι η μετφορμίνη μπορεί να περιορίσει τις αλλαγές τόσο στις μεγάλες αρτηρίες όσο και στα μικρά τριχοειδή αγγεία σε διαφορετικές εντάσεις άσκησης, οι ερευνητές υπογραμμίζουν πόσο περίπλοκες μπορεί να είναι αυτές οι συνδυασμένες θεραπείες.

Πηγή: Science Daily