Τα βακτήρια έχουν αναπτύξει αντοχή σε κάθε αντιβιοτικό που έχει αναπτυχθεί ποτέ. Μερικές φορές αυτό συνέβη πολύ σύντομα μετά την εισαγωγή ενός αντιβιοτικού. Χρειάστηκαν μόλις έξι χρόνια για να διαδοθεί η αντίσταση στην πενικιλίνη, το πρώτο αντιβιοτικό στα βρετανικά νοσοκομεία.
Αλλά η αντίσταση κατά των εμβολίων έχει συμβεί σπάνια . Και τα εμβόλια μας βοήθησαν να εξαλείψουμε την ευλογιά και ελπίζουμε σύντομα και την πολιομυελίτιδα. Μια προηγούμενη μελέτη πρότεινε δύο πειστικά επιχειρήματα για την εξήγηση αυτού του φαινομένου, επισημαίνοντας κρίσιμες διαφορές μεταξύ των μηχανισμών των φαρμάκων και των εμβολίων.
Που οφείλεται η αντίσταση;
Αλλά πρώτα, ας εξηγήσουμε τι εννοούμε με την αντίσταση και πώς προέρχεται; Κατά τη διάρκεια μιας λοίμωξης, οι ιοί και τα βακτήρια πολλαπλασιάζονται γρήγορα. Στη διαδικασία, αντιγράφουν το γενετικό τους υλικό εκατομμύρια φορές. Με αυτόν τον τρόπο, συμβαίνουν συχνά λάθη, με κάθε λάθος να αλλάζει ελαφρώς τα γονιδιώματά τους. Αυτά τα σφάλματα ονομάζονται μεταλλάξεις.
Τις περισσότερες φορές, οι μεταλλάξεις έχουν ελάχιστη ή καθόλου επίδραση ή είναι πολύ επιζήμιες για την αποτελεσματικότητα του ιού. Αλλά μερικές φορές - πολύ σπάνια - τα παθογόνα μπορούν να γίνουν τυχερά και μια μετάλλαξη μπορεί να αποτρέψει την είσοδο ενός αντιβιοτικού σε ένα κύτταρο ή να αλλάξει τον τόπο όπου θα συνδεθεί ένα φάρμακο ή ένα αντίσωμα, εμποδίζοντας το να λειτουργήσουν. Αυτές αποκαλούνται μεταλλάξεις αντίστασης.
Πρώτη διαφορά: Ο αριθμός των στόχων
Τα εμβόλια λειτουργούν εισάγοντας ένα αβλαβές μέρος ενός παθογόνου, που ονομάζεται αντιγόνο, στο σώμα. Εκπαιδεύουν το ανοσοποιητικό μας σύστημα για να παράγουν πρωτεΐνες σχήματος Υ ή αντισώματα που συνδέονται ειδικά με αυτές. Διεγείρουν επίσης την παραγωγή συγκεκριμένων λευκών αιμοσφαιρίων που ονομάζονται Τ-κύτταρα, τα οποία μπορούν να καταστρέψουν τα μολυσμένα κύτταρα και να βοηθήσουν στην παραγωγή αντισωμάτων.
Με τη δέσμευσή τους στα αντιγόνα, τα αντισώματα μπορούν να βοηθήσουν στην καταστροφή των παθογόνων παραγόντων ή να σταματήσουν να εισέρχονται στα κύτταρα. Επίσης, το ανοσοποιητικό μας σύστημα δημιουργεί όχι μόνο ένα μόνο αντίσωμα, αλλά και εκατοντάδες διαφορετικά αντισώματα - το καθένα στοχεύει σε διαφορετικά μέρη του αντιγόνου.
Συγκριτικά, φάρμακα, όπως αντιβιοτικά ή αντιιικά, είναι συνήθως μικρά μόρια που αναστέλλουν ένα συγκεκριμένο ένζυμο ή πρωτεΐνη, χωρίς τα οποία ένα παθογόνο δεν μπορεί να επιβιώσει ή να αναπαραχθεί. Ως αποτέλεσμα, η ανθεκτικότητα στα φάρμακα απαιτεί τη μετάλλαξη μιας μόνο τοποθεσίας. Από την άλλη μεριά, αν και δεν είναι αδύνατο, η πιθανότητα εξελισσόμενων μεταλλάξεων διαφυγής για όλους, ή ακόμη και για τους περισσότερους, επιτόπους που στοχεύουν αντισώματα είναι σχεδόν μικρός για τα περισσότερα εμβόλια.
Δεύτερη διαφορά: αριθμός παθογόνων
Μια άλλη βασική διαφορά μεταξύ αντιβιοτικών και εμβολίων είναι πότε χρησιμοποιούνται και πόσα παθογόνα υπάρχουν. Τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία μιας ήδη καθιερωμένης λοίμωξης όταν εκατομμύρια παθογόνα βρίσκονται ήδη στο σώμα. Αλλά τα εμβόλια χρησιμοποιούνται ως πρόληψη. Τα αντισώματα που δημιουργούν μπορούν να δράσουν στην αρχή μιας μόλυνσης όταν οι αριθμοί των παθογόνων είναι χαμηλοί. Αυτό έχει σημαντικές συνέπειες, καθώς η αντίσταση είναι ένα παιχνίδι αριθμών. Μια μετάλλαξη αντίστασης είναι απίθανο να συμβεί κατά την αναπαραγωγή μερικών παθογόνων, αλλά οι πιθανότητες αυξάνονται καθώς υπάρχουν περισσότερα παθογόνα.
Αυτό δεν σημαίνει ότι η αντίσταση στα εμβόλια δεν εξελίσσεται ποτέ: ένα καλό παράδειγμα είναι η γρίπη. Χάρη στο υψηλό ποσοστό μετάλλαξης, ο ιός της γρίπης μπορεί να συσσωρεύσει γρήγορα αρκετές μεταλλάξεις που τα αντισώματα μπορεί να μην το αναγνωρίζουν πια - μια διαδικασία που ονομάζεται «αντιγονική μετατόπιση» . Αυτό εξηγεί εν μέρει γιατί το εμβόλιο της γρίπης πρέπει να αλλάζει κάθε χρόνο.
Τι μας λέει αυτό για τα εμβόλια κατά του SARS-CoV-2; Πρέπει να ανησυχούμε για τα νέα εμβόλια που χάνουν την αποτελεσματικότητά τους; Ευτυχώς, το ο νέος κορονοϊός διαθέτει έναν μηχανισμό ανάγνωσης απόδειξης που μειώνει τα λάθη που κάνει κατά την αναπαραγωγή του γονιδιώματός του και σημαίνει ότι οι μεταλλάξεις συμβαίνουν πολύ λιγότερο συχνά από ότι στους ιούς της γρίπης .
ΠΗΓΗ: theconversation
