Το news4heath.gr θέλησε να κοιτάξει αρχικά βαθιά στις ρίζες αυτές της βίας με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών (25/11) για αυτό επικοινώνησε με την ψυχολόγο - ψυχοθεραπεύτρια Δήμητρα Μουντάκη, η οποία μας διαφώτισε εξηγώντας μας τι είναι συνεξάρτηση και γιατί είναι δύσκολο ένα θύμα σε αρκετές περιπτώσεις να «χωνέψει» τι του έχει συμβεί. Παράλληλα, υπογράμμισε ότι για να καταπολεμήσουμε το πρόβλημα αυτό πρέπει να δούμε πρώτα μέσα μας και μετά να βοηθήσουμε τους γύρω μας, γιατί δεν αρκεί μόνο η αναγνώριση του προβλήματος.

Βία δεν είναι μόνο ο ξυλοδαρμός

Κατά την συντριπτική τους πλειοψηφία τα θύματα βίας είναι γυναίκες. Οι περισσότερες άλλωστε που καλούν για βοήθεια ειδικούς ψυχολόγους σύμφωνα με τα στοιχεία που δίνει ο ΟΗΕ και οι φορείς που ασχολούνται με θύματα κακοποίησης είναι γυναίκες όπως υπενθύμισε η ψυχολόγος Δήμητρα Μουντάκη μιλώντας στο news4health.gr. 

«Αυτό δεν σημαίνει μόνο ότι έχουν βιώσει βίαιη συμπεριφορά αλλά μπορεί να έχουν βιώσει και σεξουαλική παρενόχληση, γάμο από συμφωνία ή προξενιό ακόμα και ρατσισμό λόγω της εμφάνισής τους» είπε η ειδικός.

 Όπως δήλωσε υπάρχουν θύματα τα οποία αναζητούν την βοήθεια ειδικού, όταν όμως κάποιος τρίτος αναζητά βοήθεια για αυτά τα άτομα είναι πολύ δύσκολο να γίνει θεραπεία καθώς τα ίδια τα θύματα πολλές φορές δεν δέχονται το πρόβλημα που υπάρχει. Υπάρχουν περιστατικά καταγγελιών δηλαδή, αλλά δεν είναι λίγες οι φορές που το ίδιο το θύμα δεν θέλει και δεν παραδέχεται αυτό που του συμβαίνει.

Ο κυρίαρχος φόβος και ο ρόλος των υποστηρικτικών σχέσεων

 «Το πρόβλημα της κακοποίησης έχει πολύ βαθιές ρίζες. Έχει να κάνει και με τον φόβο για το μέλλον, αν θα μπορέσει να αλλάξει κάτι στη ζωή τους. Δεν μπορούν να δεχτούν το πρόβλημα. Είναι δύσκολο» δήλωσε και όπως διευκρίνισε ο φόβος αυτός σχετίζεται και με την αντίδραση που μπορεί να προκαλέσει στον κακοποιητή η λήψη δράσης εκ μέρους τους. Παρόλο που πράγματι υπάρχουν και οι περιπτώσεις που ο φόβος είναι υπαρκτός, δηλαδή ο κακοποιητής προβαίνει σε αντίποινα υπάρχει και ο φόβος που σχετίζεται γύρω από το κοινωνικό στίγμα. «Φοβούνται πως θα ξαναρχίσουν τη ζωή τους, φοβούνται πως θα μάθουν ξανά από την αρχή τον εαυτό τους και την καθημερινότητά τους με τον έξω κόσμο» είπε.

 Σε ερώτηση του news4health.gr σχετικά με ψυχικά νοσήματα και τις παθήσεις που αναπτύσσουν οι γυναίκες που έχουν βιώσει κακοποίηση η Δήμητρα Μουντάκη απάντησε ότι συνήθως πάσχουν από μετατραυματικό στρες. «Το στρες αυτό είναι πιο έντονο όταν το περιβάλλον τους δεν είναι υποστηρικτικό» είπε χαρακτηριστικά.

 Στην ερώτηση αν οι γυναίκες που έχουν βιώσει ενδοοικογενειακή βία είναι σύνηθες να πέφτουν θύματα έμφυλης βίας και κακοποητικής συμπεριφοράς, η Δήμητρα Μουντάκη εξήγησε ότι αυτό δεν είναι απόλυτο. «Κάποιες γυναίκες και μόνο στην σκέψη ότι μπορεί να υπάρξει ξανά κακοποίηση αγχώνονται. Δεν είναι απόλυτο ότι όσες βίωσαν κακοποίηση θα βιώσουν ξανά». είπε.

 Όπως διευκρίνισε η ίδια: «Αν το κακοποιητικό περιστατικό έχει ένταση και διάρκεια συνήθως τα ψυχικά νοσήματα που μπορεί να αναπτύξει κάποια γυναίκα ποικίλλουν. Σε αυτό παίζει ρόλο αν το περιβάλλον της γυναίκας είναι υποστηρικτικό. Αν αυτό δεν είναι είναι τότε είναι ακόμα πιο δύσκολο. Σε αυτή την περίπτωση η παρέμβαση και η θεραπεία έχει πολύ αγωνία, φόβο και πισωγυρίσματα».

 Από την συνεξάρτηση στην βία και την κακοποίηση

 Μια μεγάλη πτυχή του προβλήματος είναι η συνεξάρτηση. «Έχουμε μάθει να βλέπουμε το δέντρο και όχι το δάσος. Είναι πολύ σημαντικό να αντιλαμβανόμαστε τις σχέσεις, όχι μόνο τις συντροφικές αλλά και τις φιλικές και τις κοινωνικές σχέσεις έχοντας δουλέψει με τον ίδιο μας τον εαυτό και έχοντας εμπιστοσύνη σε αυτόν. Οπότε πρέπει να βιώσουμε την σχέση ως ολόκληρα όντα και όχι ως άνθρωποι οι οποίοι εξαρτώνται από τις αποφάσεις των άλλων, τις συμπεριφορές των άλλων ή αν κάποιος έχει κάποια αντίθετη συμπεριφορά αλλά φοβούνται να το πουν και νιώθουν αδύναμοι. Όλα αυτά έχουν να κάνουν με την συνεξάρτηση. Πρέπει να μπορώ να δουλεύω με τον εαυτό μου ώστε να τον υποστηρίξω, να τον εμπιστευτώ, να μην φοβάμαι» εξήγησε η ίδια. 

 Όταν δηλαδή κάποιος δεν είναι σε επαφή με το συναίσθημά του και τον εαυτό του, δυσκολεύεται να εμπιστευτεί όχι μόνο τον εαυτό του αλλά και τον άλλον μπορεί να εμφανίζει χαρακτηριστικά συνεξάρτησης. Δεν είναι ανάγκη να είναι κάποιος κακοποιητικός δίπλα σε κάποιον για αναπτύξει κάποιος μια τέτοια συμπεριφορά, ωστόσο, «Αν όταν δεν μιλάς και φοβάσαι να εκφραστείς και πηγαίνεις συνέχεια με τα νερά του άλλου αυτό μπορεί να οδηγήσει στην φθορά της σχέσης. Συχνά μια γυναίκα νιώθει ότι είναι σχεδόν αδύνατο να προχωρήσει και μένει στην σχέση αυτή και συνεχίζει ένας φαύλος κύκλος» είπε η ίδια.

 Για να προσθέσει: «Η συνεξάρτηση είναι ένα περίπλοκο θέμα. Δεν είναι μονόπλευρο» υπογραμμίζοντας ότι είναι στο χέρι μας τι ρόλο θα επιλέξουμε. Όπως εξήγησε: «Σε μια σχέση συνήθως περνάμε από τρεις θέσεις. Από τη θέση του θύτη, του θύματος και του σωτήρα. Αυτός ο οποίος προβάλει στα δικά μας μάτια τη δική του ανάγκη και τον έχουμε ως θύτη, το κάνει για κάποιο λόγο. Μπορεί να νομίζει ότι με αυτόν τον τρόπο θα βοηθήσει μέσα από τον ρόλο του θύτη. Μπορούμε ωστόσο να επιλέξουμε ποιον ρόλο θα κρατήσουμε σε κάθε φάση της ζωής μας».

 Τα πράγματα περιπλέκονται ακόμα περισσότερο όταν μέσα στις σχέσεις συνεξάρτησης υπάρχει βία. Για να λυθεί η βία αυτή πρέπει να γίνουν μια σειρά από δράσεις όπως είπε η κ. Μουντάκη στέλνοντας ένα μήνυμα μέσα από το news4health.gr τονίζοντας ότι είναι και στο χέρι όλων μας σαν κοινωνία να λύσουμε αυτό το πρόβλημα.

«Όταν δεν πιάνουμε ένα θέμα από τη ρίζα, αυτό θα ανθίζει. Για να λύσω ένα πρόβλημα από τη ρίζα σημαίνει ανοίγω τους ορίζοντές μου και σε διάφορες άλλες πλευρές. Οπότε μπορεί να μην χρειαστεί μόνο ξερίζωμα αλλά αλλαγή και στο χώμα, στο πότισμα ώστε να μπορέσει να γίνει καλύτερη δουλειά. Χρειάζεται και συνεργασία και κρατικών φορέων και ατομικών πρωτοβουλιών ώστε να πάμε μπροστά» είπε.

 Δεν αρκεί να μένουμε στην αναγνώριση του προβλήματος

 Και τόνισε: «Αν δεν μπορέσουμε να κάνουμε το ίδιο το θύμα να δει το ίδιο το πρόβλημα, ότι χρειάζεται βοήθεια δεν θα προχωρήσει μακριά η παρέμβαση. Πρέπει εμείς οι ίδιοι να μπορέσουμε να επικοινωνήσουμε με τα θύματα αλλά και να μπορέσουμε να δούμε και εμεις πως θα συμβάλλουμε σε αυτό. Από το πιο απλό. Να δούμε τι φυτό ποτίζουμε στον κήπο μας, τι χώμα έχει βάλει ο κάθενας μας και τι θα μπορούσε να κάνει γι' αυτό. Πώς αντιλαμβάνομαι εγω τη γυναίκα; Πώς αντιλαμβάνομαι εγώ πέρα από τη δική μου γνώμη; Την κρίνω; Πώς συμπεριφέρομαι σε έναν άνδρα που ακούω ότι μπορεί να φωνάζει στην γυναίκα του ή έχει επιθετικές συμπεριφορές. Να μην μένουμε μόνο σε αυτό που ακούμε. Δεν αρκεί απλά να προβάλλουμε όμως αυτά τα περιστατικά αλλά να πηγαίνουμε παρακάτω και εμάς τους ίδιους. Να δούμε πως αντιλαμβανόμαστε εμείς τις γυναίκες. 

Η Δήμητρα Μουντάκη είναι ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια, με ειδίκευση στην «Συστημική Ψυχοθεραπευτική Προσέγγιση». Πληροφορίες για την ειδικό στο dimitramountaki.gr