Η πρωτεΐνη είναι παντού σήμερα. Από το γιαούρτι μέχρι τα δημητριακά του πρωινού, το ψωμί, τα ζυμαρικά ή ακόμα και τις σοκολάτες, η εμμονή να εξασφαλίσουμε επαρκή πρόσληψη πρωτεΐνης φαίνεται να έχει εξελιχθεί σε διατροφική φρενίτιδα.
Αυτή η πίεση για πρωτεΐνες έχει αρχίσει να επηρεάζει ακόμη και τα παιδιά, με τους γονείς να ανησυχούν πλέον ότι τα παιδιά τους δεν καταναλώνουν αρκετή ποσότητα.
Ενώ η πρωτεΐνη είναι σίγουρα ένα σημαντικό θρεπτικό συστατικό για τα παιδιά που βρίσκονται σε ανάπτυξη, τα περισσότερα λαμβάνουν ήδη περισσότερο από αρκετή πρωτεΐνη από την κανονική διατροφή τους και δεν χρειάζονται εμπλουτισμένα τρόφιμα για να «αυξήσουν» την πρόσληψή τους, όπως επισημαίνει σε σχετικό της άρθρο στο The Conversation η Σοφία Κομνηνού, Λέκτορας στην Δημόσια Υγεία και τη Διατροφή στο Swansea University.
Οι ενήλικες χρειάζονται συνήθως μεταξύ 0,8 g και 1,2 g πρωτεΐνης ανά κιλό σωματικού βάρους. Ωστόσο, τα βρέφη, τα νήπια και τα παιδιά έχουν υψηλές ανάγκες σε πρωτεΐνες σε σχέση με το μέγεθος του σώματός τους λόγω της πολύ γρήγορης ανάπτυξής τους.
Αυτό μπορεί να οδηγήσει τους γονείς να πιστεύουν ότι πρέπει να παρέχουν μεγάλες ποσότητες πρωτεΐνης στα παιδιά τους ή να ανησυχούν ότι αν τα παιδιά τους δεν λαμβάνουν αρκετή πρωτεΐνη, αυτό θα εμποδίσει την ανάπτυξή τους. Ωστόσο, επειδή τα παιδιά έχουν πολύ χαμηλότερο σωματικό βάρος σε σύγκριση με τους ενήλικες, η ποσότητα που πραγματικά χρειάζονται είναι ακόμα σημαντικά μικρότερη από την ημερήσια μέση ανάγκη ενός ενήλικα.
Τα συνιστώμενα γραμμάρια πρωτείνης για τα παιδιά ανά ηλικία και φύλο
Για τα μωρά κάτω του ενός έτους, η συνιστώμενη πρόσληψη πρωτεϊνών είναι μεταξύ 12-15 g πρωτεϊνών την ημέρα. Χρειάζονται τόσο μεγάλη ποσότητα πρωτεϊνών σε σχέση με το σωματικό τους βάρος λόγω του πόσο γρήγορα μεγαλώνουν – διπλασιάζοντας το βάρος γέννησής τους τους πρώτους έξι μήνες και τριπλασιάζοντάς το μέχρι τον πρώτο τους γενέθλια. Οι πρωτεϊνικές τους ανάγκες καλύπτονται συνήθως από την κανονική πρόσληψη μητρικού γάλακτος ή παρασκευάσματος, εξηγεί η κα. Κομνηνού.
Μέχρι την ηλικία των τριών ετών, καθώς η ανάπτυξή τους γίνεται λιγότερο γρήγορη, τα παιδιά χρειάζονται περίπου 15 g πρωτεΐνης την ημέρα. Από την ηλικία των τεσσάρων έως των έξι ετών, τα παιδιά χρειάζονται περίπου 20 g πρωτεΐνης την ημέρα, καθώς το σωματικό τους βάρος αυξάνεται. Από την ηλικία των έξι έως των δέκα ετών, χρειάζονται περίπου 28 g πρωτεΐνης την ημέρα.
Από τότε και μετά, οι συστάσεις διαφέρουν μεταξύ αγοριών και κοριτσιών, καθώς φτάνουν στην εφηβεία με ελαφρώς διαφορετικούς ρυθμούς. Από την ηλικία των εννέα έως των 13 ετών, τόσο τα αγόρια όσο και τα κορίτσια χρειάζονται περίπου 34 g πρωτεΐνης την ημέρα. Ωστόσο, από την ηλικία των 14 έως των 18 ετών, τα κορίτσια χρειάζονται περίπου 46 g πρωτεΐνης, ενώ τα αγόρια χρειάζονται 52 g.
Τα γραμμάρια πρωτείνης μέσα από τις τροφές
Οι καθημερινές ανάγκες του παιδιού σας σε πρωτεΐνες πιθανότατα καλύπτονται ήδη επαρκώς μέσω της συνήθους διατροφής του. Για να κατανοήσετε καλύτερα την πραγματική πρόσληψη τροφής, ένα φλιτζάνι γάλα (240 ml) ή μισό φλιτζάνι φακές ή φασόλια περιέχουν 8 g πρωτεΐνης, ένα αυγό ή μία φέτα τυρί περιέχουν περίπου 6 g πρωτεΐνης και 100 g ελληνικό γιαούρτι ή 40 g κοτόπουλο περιέχουν 10 g πρωτεΐνης.
Υπάρχουν επίσης πρωτεΐνες σε πολλά τρόφιμα που συνήθως δεν συνδέουμε με τις πρωτεΐνες. Για παράδειγμα, τα ζυμαρικά περιέχουν 5 g πρωτεΐνης ανά 100 g, το ρύζι περίπου 3 g ανά 100 g και το ψωμί περίπου 2 g ανά φέτα.
Η ειδικός τονίζει ότι, εκτός αν το παιδί σας είναι εξαιρετικά επιλεκτικό στο φαγητό, είναι απίθανο να χρειαστεί να μετράτε ενεργά την καθημερινή πρόσληψη πρωτεϊνών ή να βρείτε τρόπους να προσθέσετε επιπλέον πρωτεΐνες με εμπλουτισμένα τρόφιμα, σκόνες πρωτεϊνών ή προσθέτοντας συστατικά υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες στις συνταγές. Η διατροφή τους από μόνη της θα πρέπει να είναι επαρκής.
Επισημαίνει δε ότι η υπερβολική εστίαση σε συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά μπορεί να δημιουργήσει ένα αγχωτικό περιβάλλον κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Αυτό μπορεί να επηρεάσει μακροπρόθεσμα τη σχέση του παιδιού με το φαγητό, αλλά και να οδηγήσει σε ανεπαρκή κατανάλωση άλλων θρεπτικών συστατικών που προσφέρουν διαφορετικά οφέλη για την υγεία.
Για παράδειγμα, όταν εστιάζετε σε δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες για νήπια και παιδιά, η υπόλοιπη διατροφή τους μπορεί να καταλήξει να στερείται φρούτων και λαχανικών, καθώς αυτά θεωρούνται χαμηλά σε πρωτεΐνες. Ωστόσο, οι φυτικές ίνες είναι απαραίτητες για την υγεία του εντέρου, οπότε αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα υγείας, όπως δυσκοιλιότητα.
Τα νήπια και τα παιδιά που βρίσκονται σε φάση ταχείας ανάπτυξης χρειάζονται επίσης περισσότερα συστατικά και όχι μόνο επαρκείς πρωτεΐνες για την ανάπτυξη και την εξέλιξή τους. Χρειάζονται ένα συνδυασμό πολλών μακροθρεπτικών και μικροθρεπτικών συστατικών, συμπεριλαμβανομένων των υδατανθράκων και των ακόρεστων λιπαρών, τα οποία συχνά βρίσκονται σε τρόφιμα που δεν είναι πλούσια σε πρωτεΐνες.
Οι κίνδυνοι της πρωτείνης στη μικρή ηλικία
Η κα. Κομνηνού σημειώνει ότι "οι πρωτεΐνες αυξάνουν το αίσθημα κορεσμού, επιβραδύνοντας την κένωση του στομάχου. Αυτό μπορεί να μειώσει την πείνα και τη συνολική πρόσληψη τροφής, συμπεριλαμβανομένης της πρόσληψης αυτών των άλλων θρεπτικών συστατικών που είναι σημαντικά για την ανάπτυξη. Για τα πιο επιλεκτικά παιδιά, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ακόμη πιο περιορισμένη διατροφή.
Έχει επίσης αποδειχθεί ότι η υπερβολική πρόσληψη πρωτεϊνών έχει αρνητικές επιπτώσεις στα νεφρά, το συκώτι και την οστική πυκνότητατων ενηλίκων. Ωστόσο, δεν υπάρχουν ακόμη στοιχεία για τα παιδιά σχετικά με το πόση ποσότητα θεωρείται υπερβολική. Αυτό που γνωρίζουμε όμως είναι ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε ζωικές πρωτεΐνες έχουν συσχετιστεί με υπερβολική αύξηση βάρους σε νεαρή ηλικία, οπότε είναι προτιμότερο να αποφεύγεται η υπερβολική πρόσληψη πρωτεϊνών.
Και καταλήγει: "Οι πρωτεΐνες είναι ένα ουσιαστικό μέρος της διατροφής του παιδιού σας, σημαντικό για την ανάπτυξη και την εξέλιξή του. Ωστόσο, τα περισσότερα παιδιά λαμβάνουν περισσότερες από αρκετές πρωτεΐνες από τα τρόφιμα που τρώνε κανονικά και δεν χρειάζονται προϊόντα όπως πρωτεϊνικά ροφήματα ή συμπληρώματα πρωτεΐνης."