Μια σειρά από σημαντικές μεταρρυθμίσεις υλοποιούνται τα τελευταία χρόνια στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, αντιμετωπίζοντας πάγια προβλήματα και αγκυλώσεις του συστήματος, όμως θα πρέπει να πλαισιωθούν από νέες δράσεις και νομοθετικές παρεμβάσεις, ώστε να επιφέρουν αλλαγές που θα αποδώσουν μεσοπρόθεσμα, αφού θα έχουν αξιολογηθεί σύμφωνα με καθιερωμένα τεχνοκρατικά κριτήρια και θα συνάδουν με τις αρχές διαφάνειας. Αυτό ήταν ένα από τα κύρια συμπεράσματα του συνεδρίου «The Future of Healthcare in Greece», του οποίου η 15η επετειακή διοργάνωση ολοκληρώθηκε με επιτυχία.
Το «The Future of Healthcare in Greece», ένα από τα μεγαλύτερα συνέδρια πολιτικής υγείας στη χώρα, διοργανώθηκε από το Health Daily και τη BOUSSIAS Events, με τη συμμετοχή 35 διακεκριμένων Ελλήνων και ξένων ομιλητών και περισσότερων από 200 συμμετεχόντων, συμπεριλαμβανομένων επαγγελματιών υγείας, ερευνητών, ακαδημαϊκών, υπευθύνων χάραξης πολιτικής, εκπροσώπων του κλάδου, εκπροσώπων ασφαλιστικών φορέων υγείας και ασθενών.
Οι τέσσερις σημαντικές συνεδρίες
Το συνέδριο που πραγματοποιήθηκε στις 3 Ιουνίου 2025 στην Αθήνα, στο ξενοδοχείο Divani Caravel, με θέμα «Προώθηση της Τεχνολογίας, της Πολιτικής και της Φροντίδας για ένα βιώσιμο και χωρίς αποκλεισμούς Σύστημα Υγείας», επιβεβαίωσε τη δέσμευσή του να διατηρήσει τον ρόλο του ως κορυφαία πλατφόρμα συνεδρίων τα επόμενα χρόνια, διαμορφώνοντας το μέλλον της Υγείας στην Ελλάδα.
Διακεκριμένοι ομιλητές, θεσμικοί αξιωματούχοι και stakeholders του τομέα της υγειονομικής περίθαλψης, ακαδημαϊκοί και εκπρόσωποι φορέων υγείας και ασθενών, ανέλυσαν τις παγκόσμιες τάσεις στην υγειονομική περίθαλψη και τις επιπτώσεις τους στην Ελλάδα, μέσα από τέσσερις σημαντικές συνεδρίες:
- Ευρωπαϊκές τάσεις που διαμορφώνουν το μέλλον της υγείας
- Καινοτόμα μοντέλα χρηματοδότησης για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων οικονομικών πιέσεων
- Οι μεταρρυθμίσεις στην υγεία, με έμφαση στην πρόληψη και αντιμετώπιση των χρονίων νοσημάτων
- Η δημιουργία ενός ανθεκτικού, ασθενοκεντρικού συστήματος υγείας, μέσα από τη βέλτιστη χρήση της καινοτομίας
Στις σημαντικές μεταρρυθμίσεις που πραγματοποιεί αυτή την περίοδο το Υπουργείο οι οποίες θα αλλάξουν το τοπίο στον τομέα της Υγείας αναφέρθηκε ο Υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης. Εκτός από τον ηλεκτρονικό φάκελο υγείας, το σύστημα με το «βραχιολάκι» στα επείγοντα και το My Health app, ο κ. Γεωργιάδης επισήμανε τη δυνατότητα που δόθηκε στους γιατρούς να ασκούν ιδιωτικό έργο, ενώ ανακοίνωσε την υπουργική απόφαση που θα δίνει το δυνατότητα και στους ιδιώτες γιατρούς να μισθώνουν υπηρεσίες στα δημόσια νοσοκομεία. Ανέφερε ακόμα ότι θα επιδιώξει συνέργειες του ιδιωτικού με τον δημόσιο τομέα για να παρέχονται οι υπηρεσίες υγείας που χρειάζονται οι Έλληνες πολίτες, ενώ όσον αφορά την πρόκληση της ταχείας εισαγωγής των καινοτόμων φαρμάκων στη χώρα ανέφερε, ότι το σύστημα της μεταβατικής αποζημίωσης θα είναι έτοιμο να λειτουργήσει από τις αρχές του 2026 ή λίγο νωρίτερα στο τέλος του 2025.
Οι τάσεις που διαμορφώνουν το μέλλον του συστήματος υγείας
Στην πρώτη ενότητα, την οποία συντόνισε ο Χαράλαμπος Οικονόμου, Καθηγητής Κοινωνιολογίας και Πολιτικής Υγείας, Τμήμα Κοινωνιολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ο πρώην υπουργός Υγείας Θάνος Πλεύρης ανέλυσε τις κύριες αγκυλώσεις και προκλήσεις του εθνικού συστήματος υγείας, αλλά και τις μεταρρυθμίσεις που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια. Όπως ανέφερε, το ελληνικό σύστημα υγείας την τελευταία δεκαετία αντιμετώπισε μια παρατεταμένη οικονομική κρίση και στη συνέχεια κλήθηκε να αντιμετωπίσει μια σοβαρή υγειονομική κρίση. Αυτό δεν επέτρεψε να γίνουν σταδιακά απαραίτητες διαρθρωτικές αλλαγές. Επίσης, ανέφερε ότι το σύστημα υγείας την Ελλάδας είναι πιο ακριβό στη λειτουργία του συγκριτικά με άλλες χώρες, κάτι που οφείλεται τόσο στη θέση της χώρας στο ΝΑ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όσο και λόγω νησιωτικότητας. Οι δυσκολίες μεγιστοποιούνται λόγω της κρίσης προσωπικού στο υγειονομικό τομέα. Ευτυχώς νέες τεχνολογίες, όπως η τηλεϊατρική, έρχονται να υποστηρίξουν το σύστημα. Επίσης, οι νέες θεραπείες έρχονται να βοηθήσουν τους ασθενείς και το σύστημα υγείας, αρκεί φυσικά να υπάρχει πρόσβαση σε αυτούς ακριβώς που τις χρειάζονται.
Τις ευρωπαϊκές και εθνικές πρωτοβουλίες για τη βελτίωση της ποιότητας της παρεχόμενης περίθαλψης παρουσίασε o Dr. João Breda, Επικεφαλής του Γραφείου Ποιότητας Φροντίδας και Ασφάλειας Ασθενών του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας στην Αθήνα, που ιδρύθηκε υπό την ηγεσία του Δρ. Hans Henri P. Kluge και υποστηρίζεται από την ελληνική κυβέρνηση. Όπως ανέφερε, το εν λόγω γραφείο αποτελεί παράδειγμα δέσμευσης για την ασφάλεια των ασθενών και την ποιοτική φροντίδα. Λειτουργώντας ως Κέντρο Αριστείας, δίνει έμφαση στη συνεργασία στην παροχή υγειονομικής περίθαλψης. Όπως ανέφερε ο κ. Breda, η αφοσίωση της Ελλάδας στην ποιότητα της σωματικής και ψυχικής υγείας των παιδιών και των εφήβων είναι εμφανής με τα προγράμματα που ξεκίνησαν από τον Μάρτιο του 2022 και συνεχίζονται με αμείωτη ένταση μέχρι σήμερα, αντιμετωπίζοντας ζητήματα που έχουν εξελιχθεί σε μάστιγα στην εποχή μας, όπως η παιδική παχυσαρκία.
Το θέμα της έγκαιρης πρόσβασης στην ιατρική τεχνολογία, που μπορεί να καταστεί επιταχυντής της ιατρικής καινοτομίας ανέπτυξε στην ομιλία του ο Δημήτριος Νίκας, Διευθύνων Σύμβουλος της Medtronic Hellas και πρόεδρος του ΣΕΙΒ. Για να διασφαλιστεί η πρόσβαση των ασθενών σε ιατρικές τεχνολογίες σε όλα τα ευρωπαϊκά συστήματα υγείας και να υπάρχουν κατάλληλοι μηχανισμοί επιβράβευσης με βάση την αξία που παρέχεται, η MedTech Europe και τα μέλη της αγωνίζονται για την εφαρμογή ενός μοντέλου πρόσβασης στην αγορά βασισμένου στην αξία. Όπως ανέφερε, η ιατρική τεχνολογία χαρακτηρίζεται από μια συνεχή ροή καινοτομιών, οι οποίες είναι αποτέλεσμα υψηλού επιπέδου έρευνας και ανάπτυξης στον κλάδο, καθώς και στενής συνεργασίας με τους χρήστες. Το μεγάλο ζήτημα είναι εάν ο νέος κανονισμός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα ενισχύσει την καινοτομία στην Ιατρική Τεχνολογία, καθώς εισάγει μόνιμη συνεργασία σε επίπεδο ΕΕ σχετικά με την κλινική αξιολόγηση των ιατρικών τεχνολογιών για σκοπούς ΗΤΑ, ενώ τα κράτη μέλη θα παραμείνουν υπεύθυνα για τον τρόπο χρήσης αυτών των πληροφοριών.
Επανεξέταση της χρηματοδότησης του συστήματος υγείας
Η δεύτερη ενότητα είχε ως κεντρικό θέμα την επανεξέταση της χρηματοδότησης του συστήματος υγείας, τις πιέσεις που ασκούνται, καθώς και τις οδούς καινοτομίας που οδηγούν στη βιωσιμότητα. Την ενότητα συντόνισε ο Νίκος Πολύζος, Καθηγητής Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Τμήμα Ιατρικής, Πρόεδρος Τμήματος Νοσηλευτικής, Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης.
Την ανάγκη για μια ριζική αναδιάρθρωση του συστήματος χρηματοδότησης της φαρμακευτικής πολιτικής στην Ελλάδα και την αντικατάσταση του συστήματος επιστροφών από μια βιώσιμη στρατηγική χρηματοδότησης ανέδειξε ο Αντώνης Καρόκης, Διευθυντής Εξωτερικών Υποθέσεων της MSD Ελλάδος, κατά την ομιλία του στο πάνελ «Επανεξέταση της Χρηματοδότησης: Πιέσεις και Δρόμοι Καινοτομίας προς τη Βιωσιμότητα», υπό τον συντονισμό του κ. Πολύζου. Ο κ. Καρόκης παρουσίασε με τεκμηριωμένο τρόπο τα βαθιά δομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η φαρμακευτική χρηματοδότηση στη χώρα, επισημαίνοντας ότι ο μηχανισμός clawback δεν αποτελεί εργαλείο ελέγχου, αλλά έναν πληθωριστικό μηχανισμό που ενισχύει τις στρεβλώσεις και διαβρώνει σταδιακά τη λειτουργία του συστήματος υγείας, πλήττοντας ασθενείς, εταιρείες και πλέον τη δημοσιονομική ισορροπία της κυβέρνησης. Προς τον σκοπό της βελτίωσης της σημερινής κατάστασης, ο Διευθυντής Εξωτερικών Υποθέσεων της MSD Ελλάδος πρότεινε ένα ρεαλιστικό και εφαρμόσιμο σχέδιο “Triple Win” για την περίοδο 2025–2027, που περιλαμβάνει: Μείωση της δημοσιονομικής επιβάρυνσης του κράτους κατά 1,7 δισ. ευρώ, μείωση της ιδιωτικής συμμετοχής των ασθενών κατά περίπου 2 δισ. ευρώ και μείωση του μέσου ποσοστού επιστροφών στο 40%.
Στα προϊόντα πλάσματος, απαραίτητα κυρίως σε ασθενείς με σπάνιες παθήσεις, τα οποία ο ΕΜΑ και o WΗΟ έχουν χαρακτηρίσει ως απαραίτητα για την υγεία φάρμακα, αναφέρθηκε ο Δημήτρης Παπαγεωργίου, General Manager, Takeda – Greece, Cyprus, & Malta. Οι θεραπείες πλάσματος έχουν αλλάξει την ζωή των ασθενών και το προσδόκιμο επιβίωσής τους. Ωστόσο, για έναν ασθενή που χρειάζεται πλάσμα, απαιτούνται 1.200 δωρεές πλάσματος. Το κόστος παραγωγής είναι 4 φορές υψηλότερο από τα παραδοσιακά φαρμακευτικά προϊόντα, ενώ 3-4 φορές μεγαλύτερος είναι ο χρόνος παραγωγής. Σήμερα, τα προϊόντα πλάσματος έχουν μια συνολική αξία που ανέρχεται σε 30 δισ. δολάρια. Επιτακτική είναι η ανάγκη ενίσχυσης των διαθέσιμων ποσοτήτων, οι οποίες παραμένουν σε περιορισμένη διαθεσιμότητα σε παγκόσμιο επίπεδο. Η χώρα μας, όπως τόνισε ο κ. Παπαγεωργίου, χρειάζεται ένα νέο, επικαιροποιημένο θεσμικό πλαίσιο και ένα σύγχρονο πλαίσιο αποζημίωσης που θα διασφαλίζει την πρόσβαση σε επαρκείς ποσότητες προϊόντων πλάσματος, ενισχύοντας τη δημόσια και την ιδιωτική συλλογή, όπως ήδη εφαρμόζεται σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Κομβική η πρόληψη και αντιμετώπιση των χρονίων παθήσεων
Το θέμα της πρόληψης και αντιμετώπισης των χρονίων νοσημάτων συζητήθηκε στην τρίτη ενότητα, υπό τον συντονισμό της Μαρίας Καλογεροπούλου, Associate Director Value Access, Health Policy & RWE, IQVIA.
Για το αποτύπωμα του Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού ελέγχου στην Ελλάδα αλλά και για τις επόμενες κινήσεις που σχεδιάζει το Υπουργείο Υγείας μίλησε η αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη. Όπως διευκρίνισε, πάνω από 2,5 εκατ. πολίτες σε σύνολο 6 εκατ. που είναι οι δικαιούχοι έχουν προχωρήσει σε προληπτικές εξετάσεις, ενώ έχουν εντοπιστεί έγκαιρα 70.000 ευρήματα, μεταξύ των οποίων και πολλές κακοήθειες γεγονός που έχει σώσει τη ζωή κάποιων ανθρώπων. Αναφορικά με τα μελλοντικά σχέδια του Υπουργείου, η κ. Αγαπηδάκη ανακοίνωσε την ίδρυση 312 ιατρείων διαχείρισης χρονίων νοσημάτων, που θα αφορούν δηλαδή τη φροντίδα ενός πολίτη αφού διαγνωστεί με το πρόβλημα και πριν υπάρξει ακόμα σύμπτωμα. Ανακοίνωσε δε ότι μέχρι το τέλος του χρόνου θα έχει κατατεθεί το Νομοσχέδιο για την αναδιοργάνωση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας.
Στις παρεμβάσεις που θα μπορούσαν να γίνουν για να μειωθεί η νοσηρότητα και η θνητότητα από τα χρόνια νοσήματα στην Ελλάδα και να ενισχυθεί ταυτόχρονα η βιωσιμότητα του συστήματος υγείας, αναφέρθηκε ο κ. Πάνος Σταφυλάς, MD, MSc, PhD, Cardiologist / HTA Consultant, Scientific Director of HealThink, Greece. Αναφερόμενος στα καρδιαγγειακά νοσήματα, επισήμανε ότι το 70% των θανάτων στην Ελλάδα οφείλονται σε αυτά. Μάλιστα, μελέτη του 2021 δείχνει ότι στην Ελλάδα υπάρχουν πάνω από 2 εκατομμύρια ασθενείς υψηλού κινδύνου με καρδιαγγειακό νόσημα. Μια σειρά από θεραπείες και παρεμβάσεις δημόσιας υγείας έχουν βοηθήσει στο να μειώσουμε τη θνητότητα και τη νοσηρότητα από καρδιαγγειακές παθήσεις, είπε ο κ. Σταφυλάς, ωστόσο υπάρχει υπολειπόμενος κίνδυνος από τα καρδιαγγειακά νοσήματα αφού πάνω από το 80% των ασθενών παραμένουν υποθεραπευόμενοι. Όσον αφορά την πρωτογενή πρόληψη, ο κ. Σταφυλάς αναφέρθηκε σε έργο που έχει αναλάβει η εταιρεία του, όπου έγινε προσπάθεια να αξιολογηθούν οι επιπτώσεις νέων θεραπευτικών πρωτοκόλλων σ’ ένα εικονικό περιβάλλον ώστε να εκτιμηθούν οι ωφέλειες και να βελτιωθούν οι αδυναμίες.
Η καινοτομία οδηγεί σε ένα ανθεκτικό και ασθενοκεντρικό σύστημα υγείας
Το πάνελ με τίτλο «Η επίπτωση της καινοτομίας στη δημιουργία ενός ανθεκτικού και ασθενοκεντρικού συστήματος υγείας» (Τranslating Ιnnovation into Impact: Building a Resilient and Patient-Centered Healthcare System», συντόνισε ο Αθανάσιος Λοπατατζίδης, Εμπορικός Εκτελεστικός Διευθυντής Affidea. Όπως σημείωσε, στην Ελλάδα διαβιούμε σε ένα οικοσύστημα υγείας που σε ορισμένους τομείς έχει πολύ περισσότερες δομές από όσες χρειάζεται, (φαρμακεία, διαγνωστικά κέντρα, γιατρούς) ενώ είμαστε τελευταίοι στην Ευρώπη όσον αφορά τον αριθμό των νοσηλευτών και δεν έχουμε ικανοποιητική κοινωνική προστασία. Είναι γεγονός ότι η Πολιτεία έχει κάνει τα τελευταία χρόνια αξιόλογες προσπάθειες για την αναβάθμιση υποδομών και υπηρεσιών αλλά και την ψηφιοποίηση του τομέα της Υγείας, ωστόσο είμαστε πίσω στο σύστημα αποζημίωσης αφού διατηρούμε ακόμα ένα σύστημα που δημιουργήθηκε για να καλύψει τις ανάγκες της κρίσης. Χρειαζόμαστε ένα πιο δίκαιο σύστημα αποζημίωσης τόνισε ο κ. Λοπατατζίδης, και επεσήμανε ότι παρά τα βήματα που έχουν γίνει στην αξιολόγηση υπηρεσιών και τεχνολογιών, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε.
Στο αποτύπωμα των αλλαγών που έχουν γίνει στο ΕΣΥ αναφέρθηκε ο Υφυπουργός Υγείας Μάριος Θεμιστοκλέους. H δυνατότητα άσκησης ιδιωτικού έργου στους γιατρούς του ΕΣΥ είχε ως αποτέλεσμα ελάχιστες παραιτήσεις γιατρών για προσωπικούς λόγους, ενώ όσον αφορά τα απογευματινά χειρουργεία έχουν γίνει 5000 πληρωμένα ιδιωτικά και άλλα 6000 μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης. Ταυτόχρονα έχουν αυξηθεί κατά 8% τα πρωινά τακτικά χειρουργεία ενώ η λίστα αναμονής συνολικά έχει ελαφρυνθεί κατά 50%. Αυτή τη στιγμή μεγάλα νοσοκομεία της Αθήνας έχουν λίστα αναμονής κάτω των 4 μηνών δήλωσε ο κ. Θεμιστοκλέους. Για πρώτη φορά τα νοσοκομεία ολοκλήρωσαν το έργο τους με τα λεφτά που τους είχαν δοθεί ενώ παράλληλα αύξησαν νοσηλείες, χειρουργεία και φάρμακα. Υπάρχει συνολικό σχέδιο για τη βελτίωση του ΕΣΥ, αλλά κάποια πράγματα χρειάζονται χρόνο για να αποδώσουν δήλωσε ο κ. Θεμιστοκλέους.
Για την καινούργια τεχνολογία της εφαρμοσμένης νευροεπιστήμης που έχει φέρει στην αγορά της Ελλάδας η ΕΥ μίλησε ο Διευθυντής Συμβουλευτικών Υπηρεσιών - Επικεφαλής του Εργαστηρίου Εφαρμοσμένης Νευροεπιστήμης της EY, Δρ. Νικόλαος Δημητριάδης. Όπως είπε το 60% των ασθενών θεωρούν ότι είχαν αρνητική εμπειρία από τον πάροχο υγείας τους, ενώ το 90% είναι απογοητευμένοι αλλά δεν θα το επικοινωνήσουν ποτέ. 1,7 εκατομμύρια δολάρια χάνονται εξαιτίας της κακής επικοινωνίας των ασθενών με τους παρόχους, και τα εργαλεία της εφαρμοσμένης νευροεπιστήμης είναι εδώ για να βοηθήσουν στη βελτίωση της επικοινωνίας των ασθενών με τους παρόχους. Η ΕΥ διαθέτει μια πλήρως στελεχωμένη ομάδα νευροεπιστήμης και όλα τα κατάλληλα εργαλεία που μπορούν να κάνουν τις καμπάνιες υγείας πιο αποτελεσματικές, να βελτιώσουν την ικανοποίηση του ασθενή, ανασχεδιάζοντας τον τρόπο που ο εγκέφαλος λαμβάνει την πληροφορία από μια δομή η μια εφαρμογή, αλλά και να βελτιώσουν την ικανότητα των στελεχών, κατέληξε ο κ. Δημητριάδης.
Δημόσιες προμήθειες και ταμείο ανάκαμψης
Το θέμα του επαναπροσδιορισμού των Δημοσίων Προμηθειών Υγείας, με όχημα το Ταμείο Ανάκαμψης ήταν το θέμα που ανέπτυξε ο Γρηγόριος Χ. Μιχαηλόπουλος, Δικηγόρος και Διευθύνων Εταίρος της “Michailopoulos & Associates”. Κομβικά σημεία κατά τον κ. Μιχαηλόπουλο είναι ο μετασχηματισμός του πλαισίου των δημοσίων προμηθειών στον τομέα της υγείας, όπως αυτό διαμορφώνεται υπό το πρίσμα πρόσφατων νομοθετικών και νομολογιακών εξελίξεων, σε συνάρτηση με στρατηγικές παρεμβάσεις χρηματοδοτούμενες από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Έμφαση δίδεται στον αναβαθμισμένο ρόλο της ΕΚΑΠΥ ως Εθνικής Κεντρικής Αρχής Αγορών, μέσω της διεύρυνσης των αρμοδιοτήτων της, αλλά και της ψηφιοποίησης και του εξορθολογισμού των ακολουθούμενων από τον φορέα διαδικασιών. Παράλληλα, ο ομιλητής ανέλυσε τις πρόσφατες νομολογιακές και νομοθετικές εξελίξεις ως προς τη νομική φύση της ΙΦΕΤ ΜΑΕ και την υπαγωγή της στο πεδίο των δημοσίων συμβάσεων στο πλαίσιο των αρμοδιοτήτων της για την έκτακτη εισαγωγή φαρμάκων. Τέλος, αναλύθηκε η παράλληλη συμβολή του ΤΑΑ, μέσω της υλοποίησης έργων ύψους ~1,5 δισ. ευρώ στον τομέα της υγείας (υποδομές, εξοπλισμός, ψηφιακά έργα), στη μετάβαση σε ένα νέο πιο ανθεκτικό και αποτελεσματικό σύστημα υγείας.
