Έρευνα στην οποία ηγήθηκε το Πολυτεχνείο του Χονγκ Κονγκ διαπίστωσε ότι η περιφερειακή κατανομή λίπους επηρεάζει με διαφορετικό τρόπο τη δομή του εγκεφάλου, τη συνδεσιμότητα και τη γνωστική λειτουργία, αποκαλύπτοντας πρότυπα που δεν εξηγούνται από τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΔΜΣ). Η παχυσαρκία έχει συσχετιστεί με δομικές και λειτουργικές αλλαγές στον εγκέφαλο, όπως μείωση της φαιάς ουσίας, διαταραχές στη λευκή ουσία και μειωμένη συνδεσιμότητα, οι οποίες συνδέονται με γνωστική εξασθένηση.

Προηγούμενες μελέτες χρησιμοποιούσαν συχνά τον ΔΜΣ ως γενική ιατρική ένδειξη για τον υπολογισμό του βαθμού παχυσαρκίας ενός ατόμου. Ωστόσο, πρόκειται για ένα πολύ γενικευμένο μέτρο που δεν μπορεί να αποτυπώσει τις βιολογικές διαφορές στον λιπώδη ιστό. Είναι γνωστό ότι ο λιπώδης ιστός επηρεάζει διαφορετικά τις μεταβολικές και φλεγμονώδεις οδούς και προηγούμενες μελέτες έχουν υποδείξει ότι το σπλαχνικό λίπος (γύρω από τα όργανα στην κοιλιακή κοιλότητα) και το λίπος στα πόδια, συμβάλλουν άνισα στον κίνδυνο εμφάνισης ασθενειών. Αυτό εγείρει ερωτήματα σχετικά με το αν η κατανομή λίπους, αντί για το σωματικό βάρος, μπορεί να παρέχει πιο ακριβείς πληροφορίες για τη γήρανση του εγκεφάλου και τη γνωστική υγεία όπως αναφέρεται στο σχετικό δημοσίευμα του Medicalxpress.

Η πολυμορφική ανάλυση των ερευνητών

Στη μελέτη τους που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό Nature Mental Health, οι ερευνητές σχεδίασαν μια πολυμορφική ανάλυση για να απομονώσουν την επίδραση της κατανομής λίπους από τη γενική παχυσαρκία και να αξιολογήσουν τις συσχετίσεις της με τη μορφολογία του εγκεφάλου, τη συνδεσιμότητα, τη μικροδομή της λευκής ουσίας και τη γνωστική λειτουργία. Η μελέτη βασίστηκε σε δεδομένα από το UK Biobank και περιέλαβε 23.088 ενήλικες με καταγεγραμμένα ποσοστά λίπους στα χέρια, τα πόδια και τον κορμό, καθώς και 18.886 ενήλικες με μετρήσεις σπλαχνικού λίπους. Οι συμμετέχοντες με σοβαρές φυσικές, νευρολογικές ή ψυχιατρικές παθήσεις αποκλείστηκαν.

Η λιπομέτρηση πραγματοποιήθηκε με διπλής ενέργειας απορροφησιομετρία ακτίνων Χ (DEXA), ενώ η υγεία του εγκεφάλου προσδιορίστηκε με μαγνητική τομογραφία και λειτουργική μαγνητική τομογραφία σε κατάσταση ηρεμίας και απεικόνιση διάχυσης. Η γνωστική απόδοση αξιολογήθηκε με εργασίες που εκτιμούσαν τη λογική σκέψη, τη λειτουργία εκτελεστικής ικανότητας, την ταχύτητα επεξεργασίας και τη μνήμη. Εφαρμόστηκαν μοντέλα πρόβλεψης ηλικίας εγκεφάλου για την εκτίμηση διαφορών ηλικίας συστήματος-ειδικού εγκεφάλου.

Το λίπος στο ανθρώπινο σώμα

Τα ευρήματα έδειξαν ότι το λίπος στα χέρια, τα πόδια, τον κορμό και τα σπλάχνα συσχετίζεται με διαφορετικά μοτίβα φλοιώδους και υποφλοιώδους ατροφίας, αλλοιωμένης λειτουργικής συνδεσιμότητας και αλλαγών στην ακεραιότητα της λευκής ουσίας. Οι συσχετίσεις ομαδοποιήθηκαν σε τέσσερα συστήματα: αισθητικοκινητικό, μεταιχμιακό, προεπιλεγμένης λειτουργίας και υποφλοιώδες-παρεγκεφαλιδικό-εγκεφαλικό στέλεχος.

Το σπλαχνικό λίπος έδειξε τις ισχυρότερες αρνητικές συσχετίσεις, περιλαμβάνοντας μειωμένη πυκνότητα αξόνων και αυξημένη διαταραχή ιστού. Οι αποκλίσεις στην ηλικία του φλοιού του εγκεφάλου μεσολάβησαν τις συνδέσεις μεταξύ της σπλαχνικής παχυσαρκίας και της χαμηλότερης απόδοσης σε ό,τι αφορά τη λογική σκέψη, την εκτελεστική λειτουργία, την ταχύτητα επεξεργασίας και τη μνήμη.

Οι ερευνητές καταλήγουν ότι η περιφερειακή παχυσαρκία ασκεί επιρροή και στη γνωστική λειτουργία, ανεξάρτητα από τον ΔΜΣ. Το σπλαχνικό λίπος φαίνεται να παίζει ιδιαίτερα δυσανάλογο ρόλο στον νευρογνωστικό κίνδυνο. Τα ευρήματα υποδεικνύουν ότι η αξιολόγηση της υγείας του εγκεφάλου και οι παρεμβάσεις ενδέχεται να χρειάζεται να λαμβάνουν υπόψη την κατανομή λίπους, όχι μόνο το σωματικό βάρος, όταν εξετάζεται ο κίνδυνος γνωστικής εξασθένησης.

Πηγή: ERTNEWS