Ωστόσο, αυτά τα υψηλής τεχνολογίας θαυμαστά εργαλεία της επιστήμης και της ιατρικής τεχνολογίας δεν είναι τα μόνα όργανα που μπορούν να ανιχνεύσουν ασθένειες. Στην πραγματικότητα, μπορεί ακόμη και να μοιράζεστε το ίδιο σπίτι με έναν απρόσμενο σύμμαχο στην ανίχνευση ασθενειών. Υπάρχουν πολυάριθμες περιπτώσεις ανυποψίαστων ιδιοκτητών κατοικίδιων ζώων που έμαθαν ότι είχαν κάποιο πρόβλημα υγείας από το κατοικίδιό τους. Παραδείγματα περιλαμβάνουν σκύλους που γλείφουν, μυρίζουν και ακόμη προσπαθούν να μασήσουν κάποιεςμκηλίδες στο δέρμα του ιδιοκτήτη τους -κηλίδες που αργότερα διαγνώστηκαν ως κακοήθες μελάνωμα.

Στην πραγματικότητα, πολλά είδη εντόμων ζώων -από ένα μικροσκοπικό σκουλήκι C elegans, μέχρι μυρμήγκια, ποντίκια και σκύλους- έχουν επιδείξει με επιτυχία την ικανότητά τους να ανιχνεύουν ασθένειες σε ανθρώπους και από βιολογικά δείγματα κατά τη διάρκεια πειραμάτων.
Οι ασθένειες που ανιχνεύονται είναι πολλές: από τον καρκίνο και τις λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος μέχρι την COVID-19 και τη γαστρεντερική λοίμωξη, Clostridium difficile. Πολλές από αυτές τις ασθένειες είναι δυνητικά σοβαρές, ιδίως σε ευάλωτους και ανοσοκατεσταλμένους ασθενείς, οπότε η ακριβής και έγκαιρη ανίχνευση είναι απαραίτητη.

Ας δούμε μερικά μόνο από τα καταπληκτικά ζώα που είναι σε θέση να ανιχνεύσουν ασθένειες στον άνθρωπο.

Οι σκύλοι

Οι σκύλοι είναι ίσως το πιο γνωστό παράδειγμα ζώου που μπορεί να ανιχνεύσει μια σειρά ασθενειών -συμπεριλαμβανομένης της νόσου του Πάρκινσον, του καρκίνου της ουροδόχου κύστης και της ελονοσίας. Οι επιληπτικές κρίσεις και το χαμηλό σάκχαρο στο αίμα σε διαβητικούς ασθενείς μπορούν επίσης να ανιχνευθούν από ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους ιατρικού συναγερμού.

Η εντυπωσιακή οσφρητική ικανότητα ενός σκύλου φαίνεται πως είναι το κλειδί για την ικανότητά του να «πιάνει» συγκεκριμένες οσμές, ακόμη και σε απίστευτα χαμηλές συγκεντρώσεις. Πράγματι, η όσφρηση του σκύλου θεωρείται ότι είναι πάνω από 10.000 φορές καλύτερη από την ανθρώπινη και μάλιστα μπορούν να χρησιμοποιούν τα ρουθούνια τους ακόμα και ανεξάρτητα το ένα από το άλλο όταν διερευνούν νέες μυρωδιές.

Οι σκύλοι βιοανίχνευσης και ιατρικού συναγερμού εκπαιδεύονται αρχικά να συνδέουν συγκεκριμένες οσμές με μια θετική ανταμοιβή -όπως μια νόστιμη λιχουδιά ή ένα παιχνίδι. Στη συνέχεια προετοιμάζονται για να αναγνωρίζουν αλλαγές στις οσμές ή τις σωματικές και συμπεριφορικές αλλαγές τους χειριστή τους που προβλέπουν μια κρίση ή άλλο συμβάν υγείας.

Οι σκύλοι βιοανίχνευσης συνήθως παγώνουν όταν αναγνωρίζουν μια μυρωδιά, περιμένοντας την ανταμοιβή τους. Οι σκύλοι ιατρικού συναγερμού συχνά αλληλεπιδρούν με τον χειριστή τους - ίσως τον χουφτώνουν ή τον σπρώχνουν για να του υποδείξουν ότι πρέπει να αναλάβει δράση για την ασφάλειά του.

Οι αρουραίοι

Οι αρουραίοι είναι επίσης πολύ καλοί στο να μυρίζουν συγκεκριμένες μυρωδιές.

Ο γιγαντιαίος αφρικανικόςαρουραίος έχει εκπαιδευτεί να ανιχνεύει την οσμή των εκρηκτικών υλών από νάρκες στη Μοζαμβίκη. Αυτοί οι αρουραίοι αποδεικνύονται επίσης πολύτιμοι συνεργάτες στην ιατρική ανίχνευση, διαδραματίζοντας σημαντικό ρόλο στην ανίχνευση της φυματίωσης σε δείγματα πτυέλων που λήφθηκαν από ύποπτα περιστατικά.

Οι αρουραίοι είναι γρήγοροι, καθώς χρειάζονται μόλις 20 λεπτά για την εξέταση 100 δειγμάτων ασθενών. Χρησιμοποιούν τις οσφρητικές τους ικανότητες για να ανιχνεύσουν τη χαρακτηριστική χημική υπογραφή της φυματίωσης στα δείγματα.

Η αμοιβή τους για μια καλή δουλειά είναι ένα αβοκάντο και μια μπανάνα. Αυτό καθιστά αυτούς τους εκπαιδευμένους αρουραίους μια πολύτιμη επιλογή όπου ο χρόνος και τα χρήματα μπορεί να είναι περιορισμένα στις διαγνωστικές και διαγνωστικές εγκαταστάσεις. Αυτοί οι αρουραίοι έχουν απίστευτο ποσοστό επιτυχίας, καθώς ανιχνεύουν με ακρίβεια τα θετικά κρούσματα φυματίωσης σε ποσοστό 81% των περιπτώσεων.

Οι μέλισσες

Ακόμη και οι μέλισσες μπορούν να ανιχνεύσουν τα σημάδια ορισμένων ασθενειών - συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του πνεύμονα, της φυματίωσης και του COVID-19.

Οι μέλισσες είναι εξαιρετικά ευαίσθητες σε οσμές χαμηλής συγκέντρωσης, καθιστώντας τις ικανές να ανιχνεύουν χημικές αλλαγές με παρόμοιο τρόπο με τους σκύλους και τους αρουραίους.

Οι ερευνητές μπόρεσαν να εκπαιδεύσουν τις μέλισσες να ανταποκρίνονται στην παρουσία συγκεκριμένων οσμών δίνοντάς τους ως ανταμοιβή κάτι από ζάχαρη. Με την εκπαίδευση, η αντίδραση αυτή γίνεται συνεπής και ιδιαίτερα ευαίσθητη σε μυρωδιές που συνδέονται με διάφορες ασθένειες.

Αυτή η ικανότητα καθιστά τις μέλισσες χρήσιμες για την ανίχνευση ασθενειών με τον ίδιο τρόπο που το κάνουν και διάφορα άλλα ζώα. Το μέγεθός τους θα μπορούσε να τις καταστήσει μια ακόμη πιο αποτελεσματική και χαμηλού κόστους επιλογή για τον γρήγορο έλεγχο δειγμάτων.

Ανώτερες αισθήσεις

Πώς όμως τα ζώα είναι σε θέση να εντοπίζουν την παρουσία συγκεκριμένων ασθενειών; Έχει να κάνει με την ικανότητά τους να ανιχνεύουν μικροσκοπικές αλλαγές στο χημικό προφίλ μιας ανθρώπινης μυρωδιάς της μυρωδιάς.

Πολλά είδη εντόμων και ζώων μπορούν να ανιχνεύσουν πολύ λεπτές αλλαγές σε ουσίες που ονομάζονται πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC) και τις οποίες το σώμα απελευθερώνει σε πολύ χαμηλά επίπεδα, ακόμη και όταν είναι υγιές. Στην πραγματικότητα, η εκπνεόμενη ανθρώπινη αναπνοή περιέχει περίπου 3.500 διαφορετικές πτητικές οργανικές ενώσεις. Η σύνθεση και η συγκέντρωση των πτητικών οργανικών ενώσεων που απελευθερώνει το σώμα αλλάζει ανάλογα με την υγεία του ατόμου -και θα είναι διαφορετική αν καταπολεμά μια λοίμωξη ή αντιμετωπίζει κάποιο πρόβλημα υγείας.

Οι ικανότητες ανίχνευσης ασθενειών των ζώων δεν είναι μόνο προς όφελος του ανθρώπου, επίσης. Το σκουλήκι C elegans μπορεί όχι μόνο να ανιχνεύσει τον καρκίνο σε ανθρώπινα δείγματα, αλλά οι ανώτερες οσφρητικές αισθήσεις του σημαίνουν ότι μπορεί επίσης να ανιχνεύσει τον καρκίνο σε δείγματα από σκύλους και γάτες.

Οι δεξιότητες που διαθέτουν τα διάφορα είδη στην ακριβή ανίχνευση ασθενειών μπορεί να καταστήσουν τα εκπαιδευμένα ζώα ανίχνευσης έναν αποτελεσματικό, μη επεμβατικό, γρήγορο και οικονομικά αποδοτικό τρόπο για τον έλεγχο συγκεκριμένων παθήσεων. Μπορεί ακόμη και να ενισχύσει περαιτέρω τις θετικές αλληλεπιδράσεις μεταξύ ανθρώπων και ζώων.

Ειδικότερα, λόγω κανονισμών, τα ζώα που χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση ασθενειών θεωρούνται επί του παρόντος μόνο ως «εργαλεία» διαλογής που χρησιμοποιούνται παράλληλα με τις ιατρικές διαγνωστικές τεχνικές. Εάν όμως το ρυθμιστικό πλαίσιο το επιτρέπει, τα ζώα ανίχνευσης θα μπορούσαν μια μέρα να αποτελέσουν βασικό διαγνωστικό στοιχείο.

Πράγματι, οι σκύλοι ανίχνευσης ήταν ταχύτεροι (και φθηνότεροι) στον έλεγχο δειγμάτων για COVID-19 από ό,τι η συνήθης δοκιμή PCR. Με την κατανόηση των ικανοτήτων ανίχνευσης των ζώων, ίσως βοηθήσουμε στην περαιτέρω βελτίωση των εργαστηριακών διαγνωστικών δοκιμών εφαρμόζοντας κάποιες από τις εκπληκτικές τους ικανότητες.

Παρόλο που η εκμετάλλευση των δεξιοτήτων όσφρησης των ζώων μπορεί να είναι χρήσιμη για τον άνθρωπο, είναι σημαντικό να θυμόμαστε ότι η υγεία και η ευημερία των εμπλεκόμενων ζώων πρέπει επίσης να έχουν προτεραιότητα. Η ηθική προς τα ζώα που εργάζονται πρέπει πάντα να λαμβάνεται υπόψη παράλληλα με τις εκτιμήσεις για το κόστος, την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα οποιωνδήποτε προγραμμάτων ευρέως διαδεδομένων ελέγχων ασθενειών που τα εμπλέκουν.

Πηγή: TheConversation.com