Τη σημασία της προεγχειρητικής θεραπείας στον καρκίνο του μαστού καθώς και τα κριτήρια επιλογής του κατάλληλου πληθυσμού γυναικών που μπορούν να ωφεληθούν ανέδειξαν η Ελληνική Χειρουργική Εταιρεία Μαστού (ΕΧΕΜ) σε συνεργασία με την Ελληνική Εταιρεία Ογκολόγων Παθολόγων Ελλάδος (ΕΟΠΕ), κατά τη διάρκεια συνάντησης για τις Κατευθυντήριες Οδηγίες για την Προεγχειρητική Θεραπεία στον καρκίνο του μαστού.

Μαζί με την Ένωση Ακτινολόγων Μαστού Ελλάδας και της Εταιρείας Παθολογοανατόμων Ελλάδος συζητήθηκε ο ορισμός των οδηγιών για τη χρήση της προεγχειρητικής χημειοθεραπείας σε ασθενείς με καρκίνο μαστού. Όπως εξήγησε σε δημοσιογράφους στο περιθώριο της συνάντησης, ο Βασίλης Βενιζέλος, Χειρουργός, Πρόεδρος της Ελληνικής Χειρουργικής Εταιρείας Μαστού (ΕΧΕΜ) και Διευθυντής Μονάδας Μαστού Θεραπευτηρίου “Metropolitan” η συζήτηση αφορά στη χορήγηση φαρμάκων χημειοθεραπευτικών και άλλων, με στόχο να μικρύνει ή και να εξαφανιστεί η κακοήθεια και από το μαστό και από τους λεμφαδένες (περιοχή της μασχάλης). Το News4Health βρέθηκε εκεί,.

Ο καρκίνος του μαστού αποτελεί τον πιο συχνό τύπο καρκίνου στις γυναίκες, καθώς καταγράφονται κάθε χρόνο περισσότερα από 1,6 εκατ. περιστατικά παγκοσμίως και πάνω από 8.000 εξ’ αυτών στη χώρα μας.

Εφόσον διαγνωσθεί σε πρώιμο στάδιο και αντιμετωπιστεί με την κατάλληλη τοπική (χειρουργική επέμβαση και ακτινοθεραπεία) και συστηματική θεραπεία (χημειοθεραπεία, ορμονοθεραπεία και στοχεύουσα θεραπεία), έχει εξαιρετικά θετική πρόγνωση για τις περισσότερες ασθενείς. Συνήθως η συστηματική θεραπεία ακολουθεί την χειρουργική επέμβαση. Σε αρκετές όμως περιπτώσεις ασθενών, η θεραπεία μπορεί να χορηγηθεί πριν από τη χειρουργική επέμβαση, η λεγόμενη προεγχειρητική ή νεοεπικουρική θεραπεία. Η στρατηγική αυτή, μπορεί να έχει πολλαπλά οφέλη για τις ασθενείς τόσο όσον αφορά στο τελικό αισθητικό αποτέλεσμα και την ανάγκη για ριζικές χειρουργικές επεμβάσεις όσο και γιατί δίνει τη δυνατότητα για εξατομίκευση της θεραπείας μετά την χειρουργική επέμβαση και κατ’ επέκταση καλύτερη έκβαση της πορείας της ασθενούς.

Η προεγχειρητική ή νεοεπικουρική θεραπεία δεν χρησιμοποιείται σε όλες τις περιπτώσεις, αλλά αφορά συγκεκριμένες ομάδες και τύπους της κακοήθειας που ανταποκρίνονται σε αυτή τη θεραπεία. Ειδικότερα οι ομάδες που μπορεί να επωφεληθούν είναι μόλις δύο και μόνο όταν ο όγκος είναι άνω των 2 εκατοστών:

• Τριπλά αρνητικός καρκίνος μαστού

• Υπερέκφραση της ογκοπρωτεΐνης HER2

Όπως έχουν δείξει μελέτες και έχει καταγράψει η κλινική πράξη, σε αυτές τις περιπτώσεις ωφελεί πριν το χειρουργείο να προηγείται φαρμακευτική θεραπεία. Όπως διευκρίνισε ο κ. Βενιζέλος, το χειρουργείο δεν μπορεί να αποφευχθεί, αλλά η ανταπόκριση σε αυτή τη θεραπεία είναι καθοριστικός παράγοντας. Το χειρουργείο, για παράδειγμα, μπορεί να είναι μικρότερο. Άλλωστε, στόχος των χειρουργών είναι να γίνονται συντηρητικές επεμβάσεις και να αποφεύγονται οι ριζικές μαστεκτομές.

Αυτοί οι δύο υπότυποι, πάντως, αφορούν περίπου 1 στις 3 των περιπτώσεων καρκίνου του μαστού.

«Παρότι, αυτοί οι όγκοι, άνω των 2 εκατ., μπορούν να χειρουργηθούν, έχει διαπιστωθεί ότι οι γυναίκες με καρκίνο του μαστού αυτών των δύο τύπων αν λάβουν νεοεπικουρική θεραπεία και κάνουν πλήρη ανταπόκριση, δηλαδή να εξαφανιστεί ο όγκος, έχουν μεγάλο όφελος», δήλωσε ο Πρόεδρος της ΕΧΕΜ.

«Μια γυναίκα που θα χρειαζόταν μαστεκτομή, η εμπειρία έχει δείξει ότι αν κάνει εισαγωγική θεραπεία μπορεί να την αποφύγει κατά 30% με 40% μπορεί να την αποφύγει και να διατηρήσει το μαστό της. Δηλαδή, 1 στις 3 ή μια στις 1 στις 4 γυναίκες μπορεί να αποφύγει τη μαστεκτομή. Στους δύο υπότυπους που συζητάμε μπορεί να μειώσει σημαντικά την πιθανότητα μετάστασης ή και θανάτου», σημείωσε ο Εμμανουήλ Σαλούστρος, μέλος του ΔΣ της ΕΟΠΕ, Επίκουρος Καθηγητής Ογκολογίας στο τμήμα Ιατρικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας.

Για τις περισσότερες γυναίκες μιλάμε μόνο για ορμονοθεραπεία, αλλά για τις γυναίκες με HER2 θετικό καρκίνο του μαστού αποτελεσματική είναι η στοχευμένη θεραπεία με δύο μονοκλωνικά αντισώματα, όπως εξήγησε. «Η εξαφάνιση του όγκου ή όχι προεγχειρητικά καθορίζει άλλωστε και τη θεραπεία που θα επιλέξουμε για τη συνέχεια [μετά την επέμβαση], την επικουρική θεραπεία δηλαδή, με στόχο το καλύτερο αποτέλεσμα», πρόσθεσε.

«Οι ασθενείς με πρώιμο καρκίνο του μαστού θα πρέπει να αντιμετωπίζονται με ιδιαίτερη προσοχή, καθώς στο στάδιο αυτό έχουν δυνητικά την πιθανότητα ίασης. Οι γυναίκες με HER2 θετικό και τριπλά αρνητικό πρώιμο καρκίνο του μαστού ανήκουν στην κατηγορία υψηλού κινδύνου υποτροπής και θα πρέπει η θεραπεία, που θα τους δοθεί, να τους προσφέρει μια πραγματική ευκαιρία και ελπίδα. Η προεγχειρητική θεραπεία, σε συγκεκριμένο και αυστηρά επιλεγμένο πληθυσμό γυναικών, φαίνεται να παρέχει μια πιο ολοκληρωμένη θεραπευτική αντιμετώπιση, δίνοντας την ευκαιρία για εξατομίκευση της θεραπείας μετά το χειρουργείο. Ο Χειρουργός Μαστού έχει βασικό ρόλο στο σχεδιασμό και την παρακολούθηση της πορείας κάθε ασθενούς που υποβάλλεται σε προεγχειρητική θεραπεία και σε στενή συνεργασία με τον Παθολόγο-Ογκολόγο, στοχεύουν πάντα στο μέγιστο όφελος των ασθενών», δηλώνει ο κ. Βενιζέλος.

«Προτείνουμε, λοιπόν, για αυτές τις δύο ομάδες των ασθενών που έχουν όγκο μεγαλύτερο των δύο εκατοστών, όπως και όλες οι διεθνείς οδηγίες, να δίνεται προεγχειρητική θεραπεία», συνόψισε ο κ. Βενιζέλος. «Πάντα σε συζήτηση στο πλαίσιο του ογκολογικού συμβουλίου», ξεκαθάρισε. «Στην περίπτωση του καρκίνου του μαστού, η χορήγηση συστηματικής θεραπείας πριν την χειρουργική επέμβαση, συμβάλλει στον περιορισμό της έκτασης της επέμβασης στον μαστό και τη μασχάλη. Παράλληλα, συμβάλλει στην επιλογή της βέλτιστης μετεγχειρητικής θεραπείας, που εξασφαλίζει τη μείωση της πιθανότητας υποτροπής και αύξηση της επιβίωσης», εξήγησε ο κ. Σαλούστρος.

Σε ό,τι αφορά το κόστος των προσεγγίσεων αυτών, μπορεί συνολικά σε κάποιες περιπτώσεις να ανέβει, αλλά αποφέρει ένα μεγάλο όφελος στη μείωση της μεταστατικής νόσου για κάποιες γυναίκες. Οπότε θα πρέπει να συνυπολογίσει κανείς πολλές παραμέτρους, σημείωσαν οι ειδικοί. Γίνεται, λοιπόν, μια προσπάθεια προσαρμογής των διεθνών δεδομένων στην ελληνική πραγματικότητα. «Στόχος μας είναι να προσπαθήσουμε να κοινοποιήσουμε στους γιατρούς για την επικαιροποίηση των δεδομένων και να ενημερώσουμε τις οργανώσεις των γυναικών που ασχολούνται με τον καρκίνο του μαστού», δήλωσε ο πρόεδρος της ΕΧΕΜ.

«Δεν είχαμε στην Ελλάδα, έως τώρα, αυτή την πυξίδα που θα μας καθοδηγήσει σε αυτό το λαβύρινθο των θεραπειών, των προσεγγίσεων», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Μιχαήλ Κοντός, Αντιπρόεδρος της ΕΧΕΜ, Αναπληρωτής Καθηγητής Χειρουργικής ΕΚΠΑ.

«Η αμερικανική εταιρεία κλινικής ογκολογίας χαρακτήρισε ως τη μεγαλύτερη πρόοδο στην αντιμετώπιση του καρκίνου για την περασμένη χρονιά το «ραφινάρισμα» της χειρουργικής με τη βοήθεια της νεοεπικουρικής θεραπείας. Επομένως είναι μια πρακτική που ξεκίνησε από τον καρκίνο του μαστού, έχει βρει εφαρμογή και σε άλλους τύπου καρκίνου και μελετάται σε ακόμη περισσότερους», υπογράμμισε ο κ. Σαλούστρος.

«Η νεοεπικουρική θεραπεία έλαβε ώθηση τα τελευταία χρόνια», ανέφερε ο κ. Κοντός. «Με όλες τις επιστημονικές εξελίξεις μάθαμε τον καρκίνο καλύτερα. Μάθαμε να ξεχωρίζουμε ομάδες και κατηγορίες, συνειδητοποιήσαμε ότι δεν είναι για όλους τους ασθενείς ή τους όγκους κατάλληλη η ίδια θεραπεία. Υπάρχουν τεράστιες διαφορές τις οποίες μπορούμε πλέον να τις προσδιορίσουμε. Καταφέραμε, λοιπόν, να βρούμε τον τρόπο, στοχεύοντας τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά των όγκων, να τους καταπολεμούμε κιόλας, με τρόπο επιλεκτικό. Δηλαδή να σκοτώνουμε τα «κακά» κύτταρα το κατά δύναμην σεβόμενοι τα υπόλοιπα. Από αυτά τα φάρμακα έλαβε ώθηση η νεοεπικουρική», πρόσθεσε.