Καθώς ο κόσμος συνεχίζει να θερμαίνεται, ο μόνιμος παγετός που ξεπαγώνει απελευθερώνει οργανική ύλη που έχει παγώσει εδώ και χιλιετίες, συμπεριλαμβανομένων βακτηρίων και ιών – μερικοί που μπορούν ακόμα να αναπαραχθούν.

Αυτή η τελευταία εργασία έγινε από μια ομάδα επιστημόνων από τη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Ρωσία. κατάφεραν να αναζωογονήσουν 13 ιούς –με εξωτικά ονόματα όπως ο Pandoravirus και ο Pacmanvirus– που προήλθαν από επτά δείγματα του μόνιμου παγετού της Σιβηρίας.

Υποθέτοντας ότι τα δείγματα δεν είχαν μολυνθεί κατά την εκχύλιση (πάντα είναι δύσκολο να το εγγυηθούμε), αυτά θα αντιπροσώπευαν πράγματι βιώσιμους ιούς που προηγουμένως είχαν αναπαραχθεί μόνο πριν από δεκάδες χιλιάδες χρόνια.

Δεν είναι η πρώτη φορά που ανιχνεύεται βιώσιμος ιός σε δείγματα μόνιμου παγετού.

Προηγούμενες μελέτες έχουν αναφέρει την ανίχνευση ενός Pithovirus και ενός Mollivirus .

Στην προεκτύπωσή τους (μελέτη που δεν έχει ακόμη αναθεωρηθεί από άλλους επιστήμονες), οι συγγραφείς δηλώνουν ότι «είναι θεμιτό να εξετάζουμε τον κίνδυνο τα αρχαία υιικά σωματίδια να παραμείνουν μολυσματικά και να επανέλθουν στην κυκλοφορία από την απόψυξη των αρχαίων στρωμάτων του μόνιμου παγετού».

Τι γνωρίζουμε μέχρι στιγμής για τον κίνδυνο αυτών των λεγόμενων «ιών ζόμπι»;

Όλοι οι ιοί που έχουν καλλιεργηθεί μέχρι τώρα από τέτοια δείγματα είναι γιγάντιοι ιοί DNA που επηρεάζουν μόνο τις αμοιβάδες.

Απέχουν πολύ από ιούς που επηρεάζουν τα θηλαστικά, πόσο μάλλον τον άνθρωπο και είναι πολύ απίθανο να αποτελέσουν κίνδυνο για τον άνθρωπο.

Ωστόσο, ένας τέτοιος μεγάλος ιός που μολύνει αμοιβάδες, που ονομάζεται mimivirus Acanthamoeba polyphaga , έχει συνδεθεί με πνευμονία στους ανθρώπους . Αλλά αυτή η συσχέτιση απέχει πολύ από το να αποδειχθεί.

Επομένως, δεν φαίνεται ότι οι ιοί που καλλιεργούνται από δείγματα μόνιμου παγετού αποτελούν απειλή για τη δημόσια υγεία.

Ένας πιο σχετικός τομέας ανησυχίας είναι ότι καθώς ο μόνιμος παγετός ξεπαγώνει θα μπορούσε να απελευθερώσει τα πτώματα των μακροχρόνιων νεκρών που μπορεί να είχαν πεθάνει από μια μολυσματική ασθένεια και έτσι να απελευθερώσει αυτή τη μόλυνση πίσω στον κόσμο .

Η μόνη ανθρώπινη μόλυνση που έχει εξαλειφθεί παγκοσμίως είναι η ευλογιά και η επανεισαγωγή της ευλογιάς, ειδικά σε δυσπρόσιτες τοποθεσίες, θα μπορούσε να είναι μια παγκόσμια καταστροφή.

Ενδείξεις μόλυνσης από ευλογιά έχουν ανιχνευθεί σε πτώματα από ταφές μόνιμου παγετού αλλά «μόνο μερικές αλληλουχίες γονιδίων» τόσο σπασμένα κομμάτια ιού που δεν μπορούσαν να μολύνουν κανέναν.

Ο ιός της ευλογιάς, ωστόσο, επιβιώνει καλά όταν καταψύχεται στους -20°C, αλλά ακόμα μόνο για μερικές δεκαετίες και όχι για αιώνες .

Τις τελευταίες δύο δεκαετίες, οι επιστήμονες έχουν εκταφεί τα πτώματα ανθρώπων που πέθαναν από την ισπανική γρίπη και θάφτηκαν σε έδαφος που πλήττεται από μόνιμο παγετό στην Αλάσκα και το Σβάλμπαρντ της Νορβηγίας.

Ο ιός της γρίπης μπόρεσε να προσδιοριστεί η αλληλουχία αλλά όχι να καλλιεργηθεί από τους ιστούς αυτών των νεκρών ανθρώπων.

Οι ιοί της γρίπης μπορούν να επιβιώσουν κατεψυγμένοι για τουλάχιστον ένα χρόνο όταν είναι παγωμένοι, αλλά πιθανώς όχι αρκετές δεκαετίες .

Ανησυχία για τα βακτήρια 

Ωστόσο, άλλοι τύποι παθογόνων, όπως τα βακτήρια, θα μπορούσαν να είναι πρόβλημα. Με την πάροδο των ετών, υπήρξαν πολλές επιδημίες άνθρακα (μια βακτηριακή ασθένεια που επηρεάζει τα ζώα και τους ανθρώπους) που επηρεάζουν τους τάρανδους στη Σιβηρία.

Υπήρξε ένα ιδιαίτερα μεγάλο ξέσπασμα το 2016 που οδήγησε στον θάνατο 2.350 ταράνδων .

Αυτό το ξέσπασμα συνέπεσε με ένα ιδιαίτερα ζεστό καλοκαίρι, το οποίο οδήγησε στην άποψη ότι ο άνθρακας που απελευθερώθηκε από την απόψυξη του μόνιμου παγετού μπορεί να πυροδότησε το ξέσπασμα.

Τα εντοπισμένα κρούσματα άνθρακα που επηρεάζουν τους τάρανδους στη Σιβηρία χρονολογούνται από το 1848 .

Σε αυτά τα κρούσματα, οι άνθρωποι επηρεάζονταν επίσης συχνά από την κατανάλωση νεκρών ταράνδων. Αλλά άλλοι έχουν επισημάνει εναλλακτικές θεωρίες για αυτές τις εστίες που δεν βασίζονται απαραίτητα στην απόψυξη του μόνιμου παγετού , όπως η διακοπή του εμβολιασμού κατά του άνθρακα και ο υπερπληθυσμός από τάρανδους.

Ακόμα κι αν η απόψυξη του μόνιμου παγετού πυροδοτούσε κρούσματα άνθρακα που είχαν σοβαρές επιπτώσεις στον τοπικό πληθυσμό, η μόλυνση από άνθρακα των φυτοφάγων είναι ευρέως διαδεδομένη παγκοσμίως και τέτοιες τοπικές εστίες είναι απίθανο να πυροδοτήσουν πανδημία.

«Καμπανάκι» για την ανθεκτικότητα των μικροβιακών οργανισμών 

Μια άλλη ανησυχία είναι κατά πόσον μικροβιακά ανθεκτικοί οργανισμοί θα μπορούσαν να απελευθερωθούν στο περιβάλλον από την απόψυξη του μόνιμου παγετού.

Υπάρχουν καλές ενδείξεις από πολλές μελέτες ότι γονίδια μικροβιακής αντοχής μπορούν να ανιχνευθούν σε δείγματα μόνιμου παγετού.

Τα γονίδια ανθεκτικότητας είναι το γενετικό υλικό που επιτρέπει στα βακτήρια να γίνουν ανθεκτικά στα αντιβιοτικά και μπορούν να εξαπλωθούν από το ένα βακτήριο στο άλλο.

Αυτό δεν πρέπει να προκαλεί έκπληξη, καθώς πολλά γονίδια αντιμικροβιακής αντοχής έχουν εξελιχθεί από οργανισμούς του εδάφους που προηγούνται της αντιμικροβιακής εποχής.

Ωστόσο, το περιβάλλον, ειδικά τα ποτάμια, είναι ήδη πολύ μολυσμένο με μικροβιακά ανθεκτικούς οργανισμούς και γονίδια ανθεκτικότητας .

Επομένως, είναι αμφίβολο ότι τα βακτήρια μικροβιακής αντοχής που αποψύχονται από τον μόνιμο παγετό θα συνέβαλαν σε μεγάλο βαθμό στην ήδη μεγάλη αφθονία γονιδίων μικροβιακής αντοχής ήδη στο περιβάλλον μας.