Μεταξύ των βασικών οδηγιών που δίνονται σε νέους γονείς όταν παίρνουν το παιδάκι τους σπίτι από το μαιευτήριο είναι να φροντίζουν το παιδί τους να περνάει αρκετό χρόνο κάθε μέρα με το στομάχι προς τα κάτω, δηλαδή μπρούμυτα, προκειμένου να ενδυναμωθεί ο αυχένας του αλλά και να αποφευχθεί τυχόν παραμόρφωση του κεφαλιού.
Η ίδια οδηγία όμως φαίνεται ότι έχει μεγάλη χρησιμότητα και για τους ενήλικες ως μέσο διόρθωσης της στάσης του σώματος τους. Στο διαδίκτυο, το «tummy time» για ενήλικες έχει κερδίσει έδαφος τους τελευταίους μήνες, με βίντεο που έχουν γυριστεί από TikTokers να συγκεντρώνουν εκατομμύρια προβολές.
Τι είναι το tummy time για ενήλικες;
Υπάρχουν διάφορες παραλλαγές, αλλά συνήθως περιλαμβάνει το να ξαπλώνει κανείς, όπως τα μωρά, με το στομάχι προς τα κάτω, στηριζόμενος στους αγκώνες (η στάση της σφίγγας στη γιόγκα) ή στα χέρια (στάση της κόμπρας). Άλλα βίντεο δείχνουν πιο στατικές στάσεις χωρίς στήριξη των χεριών.
Στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν διατυπωθεί διάφοροι ισχυρισμοί σχετικά με το «tummy time» για ενήλικες, μεταξύ των οποίων ότι μπορεί να βοηθήσει στη «διόρθωση» της στάσης του σώματος, στην ανακούφιση του πόνου στον αυχένα και την πλάτη και στην ανακούφιση του «tech neck», δηλαδή της καμπούρας και της προς τα εμπρός κλίσης του κεφαλιού που πολλοί από εμάς υιοθετούμε ακούσια όταν καθόμαστε στο γραφείο.
Στάση και πόνος
Σκεφτείτε την «καλή στάση» και ίσως σας έρθει στο μυαλό η εικόνα ενός στρατιώτη με ίσια πλάτη. «Υπάρχουν πολύ ισχυρές πολιτισμικές πεποιθήσεις για το τι είναι η καλή στάση», λέει ο καθηγητής Leon Straker του Πανεπιστημίου Curtin.
Παρά τις ισχυρές πεποιθήσεις ότι η κακή στάση αυξάνει τον κίνδυνο πόνου στον αυχένα και την πλάτη, οι ερευνητές λένε ότι υπάρχουν λίγες πειστικές ενδείξεις ότι αυτό ισχύει στην πραγματικότητα.
Μια μελέτη σε εφήβους, της οποίας συν-συγγραφέας είναι ο Straker, δεν βρήκε καμία σχέση μεταξύ της στάσης του σώματος όταν κάθεται κανείς και του πόνου στον αυχένα, ενώ μια δεύτερη, η οποία παρακολούθησε νεαρούς ενήλικες για πέντε χρόνια, διαπίστωσε ότι «τα άτομα με πραγματικά ευθεία στάση του σώματος – την οποία συνήθως θεωρούμε καλή – είχαν στην πραγματικότητα ελαφρώς αυξημένο κίνδυνο πόνου».
«Το συμπέρασμα είναι ότι η στάση του σώματος είναι πραγματικά σημαντική για τη λειτουργία, αλλά δεν συνδέεται στενά με τον κίνδυνο πόνου», λέει ο Straker.
«Έχουμε κάποια στοιχεία [σε ενήλικες] ότι τα άτομα που έχουν πόνο στον αυχένα τείνουν να σκύβουν προς τα εμπρός όταν κάθονται, για παράδειγμα, σε έναν υπολογιστή», λέει η επικεφαλής φυσιοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο του Newcastle, καθηγήτρια Suzanne Snodgrass. Ωστόσο, η συσχέτιση δεν είναι αιτιώδης – δεν είναι σαφές εάν η πρόσθια θέση του κεφαλιού προκαλεί τον πόνο στον αυχένα ή εάν τα άτομα διατηρούν αυτή τη στάση επειδή έχουν πόνο στον αυχένα.
Μπορεί το χρόνο που περνάμε ξαπλωμένοι μπρούμυτα να «διορθώσει» το tech neck;
«Αν κάθεστε σκυφτοί για πολλή ώρα, η στάση σας καταλήγει να παγιώνεται έτσι; Νομίζω ότι υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτό», λέει η Snodgrass. «Για πολλά χρόνια της ζωής σας, μπορείτε να αντιστρέψετε την κατάσταση με άσκηση και κίνηση».
Η καλή στάση του σώματος είναι υπερτιμημένη; Επιστροφή στις βασικές αρχές για τον πόνο στην πλάτη.
Η λογική πίσω από το «tummy time» για ενήλικες «είναι ότι αν η σπονδυλική στήλη βρίσκεται στην αντίθετη θέση, κυρτή για μεγάλο μέρος της ημέρας, αν την βάλετε σε αυτή τη θέση [έκταση], την εξισορροπείτε», λέει. «Το ξάπλωμα μπρούμυτα πιθανώς βοηθά περισσότερο την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης [το κάτω μέρος της πλάτης] παρά τον αυχένα».
Όσο για τη «διόρθωση» της στάσης του σώματος, «δεν θα αλλάξει τον τρόπο που κάθεστε – θα μετακινήσει μόνο τη σπονδυλική σας στήλη με άλλο τρόπο, για να της δώσει λίγο περισσότερη κινητικότητα όταν κάνετε άλλα πράγματα».
Για όσους έχουν την τάση να περνούν περισσότερο χρόνο μπρούμυτα, η Snodgrass συμβουλεύει να προσπαθούν να κρατούν το λαιμό σε ουδέτερη θέση. «Θα υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που δεν μπορούν να σηκωθούν με τους αγκώνες τους επειδή η πλάτη τους είναι πολύ δύσκαμπτη, και το να ξαπλώνουν με το στομάχι στο πάτωμα και το κεφάλι στο έδαφος είναι μια άσκηση διατάσεων για αυτούς... Καθώς γίνεστε λίγο πιο ευέλικτοι, μπορείτε να σηκωθείτε με τους αγκώνες».
Ο Straker υποστηρίζει ότι ,από "μηχανικής άποψης", «είναι λογικό οι άνθρωποι να κάνουν ασκήσεις έκτασης του κορμού, του κεφαλιού [και] του αυχένα για να αντισταθμίσουν το σκύψιμο». Αν και τα στοιχεία δεν υποδηλώνουν ότι ο χρόνος που περνούν οι ενήλικες ξαπλωμένοι με την κοιλιά προς τα κάτω θα αλλάξει τη στάση του σώματος ή τον κίνδυνο πόνου στον αυχένα μακροπρόθεσμα, οι θέσεις έκτασης της πλάτης μπορεί να βοηθήσουν στη διατήρηση του εύρους κίνησης, λέει.
Τονίζει την «ανάγκη να ξεκινήσετε απαλά και να προχωράτε με σύνεση, ώστε να μην προκαλέσετε πόνο κάνοντας κάτι που το σώμα σας δεν έχει συνηθίσει».