Τα αποτελέσματά του, όμως, δείχνουν ότι αναστέλλει μία κυτταρική οδό που προκαλεί την ασθένεια, την οποία οι επιστήμονες προσπαθούν να στοχεύσουν για σχεδόν 20 χρόνια. Οι επιστήμονες τώρα ξεκινούν εκτεταμένες κλινικές δοκιμές.

«Είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα προς τα εμπρός» ανέφερε ο νευροεπιστήμονας, Πάτρικ Λιούις, που μελετά τους μηχανισμούς του Πάρκινσον στο Πανεπιστήμιο του Λονδίνου. Αν τα επόμενα τεστ αποδείξουν ότι το φάρμακο είναι αποτελεσματικό στους ανθρώπους, πιθανότατα θα δοθεί σε ασθενείς αμέσως αφότου εμφανίσουν τα πρώτα συμπτώματα της νόσου, είπε ο Lewis. «Η ελπίδα είναι ότι θα επιβραδύνει την εξέλιξη του ιού»

Οι επιπτώσεις του Πάρκινσον επηρεάζει σχεδόν 10 εκατ. άτομα παγκοσμίως. Επέρχεται όταν τα κύτταρα στον εγκέφαλο που παράγουν την ντοπαμίνη σταματούν να δουλεύουν ή πεθαίνουν. Με το χρόνο αυτό προκαλεί μία διάχυτη πτώση της εγκεφαλικής λειτουργίας, οδηγώντας σε τρέμουλο το χεριού και απώλεια μυϊκού ελέγχου. Τα τωρινά φάρμακα μπορούν να βοηθήσουν στην αντικατάσταση της χαμένης ντοπαμίνης και στην μείωση των συμπτωμάτων αλλά καμία θεραπεία δε μπορεί να επιβραδύνει ή να σταματήσει την εξέλιξη της νόσου.

Πώς λειτουργεί το φάρμακο

Η νέα μελέτη εστιάζει σε ένα γονίδιο που ονομάζεται επαναλαμβανόμενη κινάση 2 πλούσια σε λευκίνη ( LRRK2 ). Τα άτομα με μεταλλάξεις σε αυτό το γονίδιο διατρέχουν υψηλό κίνδυνο να αναπτύξουν νόσο του Πάρκινσον. Μεταξύ άλλων ρόλων, το LRRK2 τροποποιεί μια σειρά πρωτεϊνών που ονομάζονται τριφωσφορικές γουανοσίνες Rab, οι οποίες λειτουργούν σαν ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας, ενορχηστρώνοντας τη ροή των πρωτεϊνών μέσα και έξω από τα κύτταρα.

Οι μεταλλάξεις οδηγούν το Rab σε υπερβολική κίνηση και μειώνουν την αποτελεσματικότητα των κυτταρικών δομών που ονομάζονται λυσοσώματα, τα οποία μασούν και ανακυκλώνουν τις ανεπιθύμητες πρωτεΐνες. Αυτό δημιουργεί μια συσσώρευση τοξικών υποπροϊόντων που μπορούν να σκοτώσουν νευρώνες και να οδηγήσουν σε νόσο του Πάρκινσον, λέει η Carole Ho, επικεφαλής ιατρικός διευθυντής της Denali Therapeutics, μιας startup βιοτεχνολογίας στην Καλιφόρνια.

Το 2012, ερευνητές της Genentech ανακάλυψαν ένα υποψήφιο φάρμακο που αναστέλλει το LRRK2. Οι επιστήμονες στο Denali τροποποίησαν αργότερα τη δομή για να δημιουργήσουν ένα φάρμακο που ονομάζεται DNL201, το οποίο μπορεί να ληφθεί από το στόμα. Αυτό οδήγησε σε μελέτες σε ζώα που έδειξαν ότι μπλοκάρει το LRRK2 , μειώνει το Rab και βελτιώνει τη λυσοσωμική λειτουργία.

Όμως, μελέτες σε ζώα με το φάρμακο αποκάλυψαν επίσης ότι οι ιστοί στους πνεύμονες και τους νεφρούς -οι οποίοι κανονικά παράγουν υψηλά επίπεδα της πρωτεΐνης LRRK2 , που ονομάζεται dardarin- δημιουργήθηκαν με μεγαλύτερα από τα κανονικά κυστίδια, μικρά δοχεία γεμάτα υγρά μέσα στα κύτταρα. Αυτό προκάλεσε «σημαντικές ανησυχίες» ότι το DNL201 θα προκαλούσε παρενέργειες στους ανθρώπους, λέει ο Lewis.

Για να ελέγξουν αυτές τις ανησυχίες, οι συγγραφείς πίσω από τη νέα μελέτη έδωσαν DNL201 σε αρουραίους, πιθήκους μακάκου και 150 ανθρώπους εθελοντές για 28 ημέρες. Η ιδέα ήταν να μειωθούν αρκετά τα επίπεδα dardarin ώστε να αποκατασταθεί η λειτουργία του Rab στο φυσιολογικό, αλλά όχι τόσο ώστε να αποκλειστεί πλήρως η λειτουργία του dardarin, λέει η Danna Jennings, νευρολόγος στο Denali, που ηγήθηκε της εργασίας.

Στα ζώα, το φάρμακο μείωσε τα επίπεδα Rab και ενίσχυσε τη λυσοσωμική λειτουργία. Ήταν καλά ανεκτή όταν χορηγήθηκε σε 122 υγιείς εθελοντές και 28 ασθενείς με Πάρκινσον, οι οποίοι δεν έδειξαν σημάδια πνευμονικών ή νεφρικών προβλημάτων ή άλλες ανεπιθύμητες ενέργειες. Η παρακολούθηση των χημικών δεικτών πρότεινε ότι το DNL201 μείωσε επίσης τα επίπεδα LRRK2 στο αίμα και ότι η ένωση ήταν ενεργή στον εγκέφαλο , αναφέρουν οι ερευνητές σήμερα στο Science Translational Medicine. Αυτή η κλινική δοκιμή πρώιμου σταδίου δεν σχεδιάστηκε για να αξιολογήσει εάν η ένωση ήταν αποτελεσματική στην επιβράδυνση της νόσου του Πάρκινσον.

Οι αξιωματούχοι του Denali λένε ότι ολοκλήρωσαν επίσης δοκιμές για την ανθρώπινη ασφάλεια με ένα στενά συνδεδεμένο φάρμακο, το DNL151, το οποίο επίσης αναστέλλει το LRRK2 . Αλλά δεν έχουν ακόμη δημοσιεύσει τα δεδομένα κλινικών δοκιμών για αυτήν την ένωση. Οι δοκιμές δείχνουν ότι το DNL151 διαρκεί περισσότερο στο αίμα από το DNL201, γεγονός που θα μπορούσε να μειώσει τη συχνότητα που πρέπει να το λαμβάνουν οι ασθενείς.

Η εταιρεία εργάζεται ήδη σε πρόσθετες κλινικές δοκιμές για το DNL151. Οι μελέτες θα δώσουν στους ασθενείς το φάρμακο για έως και 48 εβδομάδες, κάτι που θα βοηθήσει τους ερευνητές να προσδιορίσουν εάν η χρόνια χορήγηση του φαρμάκου προκαλεί παρενέργειες στους πνεύμονες, τα νεφρά ή αλλού, λέει ο Jennings.

ΠΗΓΗ: science