Τα ηλεκτρονικά τσιγάρα απειλούν να ανατρέψουν την πρόοδο που έχει επιτευχθεί στον έλεγχο του καπνίσματος, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας.

Αξιωματούχοι, μιλώντας στο Παγκόσμιο Συνέδριο για τον Έλεγχο των Καπνικών Προϊόντων στο Δουβλίνο, δήλωσαν ότι οι προσπάθειες για να βοηθηθούν οι καπνιστές να κόψουν το κάπνισμα, η εκστρατεία στα μέσα μαζικής ενημέρωσης για τους κινδύνους και η επιβολή υψηλότερων φόρων στα προϊόντα καπνού έχουν σταματήσει. Οι νέοι είναι ιδιαίτερα ευάλωτοι, πρόσθεσαν.

Οι χώρες θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο επέκτασης των σκληρών προειδοποιήσεων για την υγεία που ήδη απαιτούνται στα πακέτα τσιγάρων στα ηλεκτρονικά τσιγάρα, τα θερμαινόμενα προϊόντα καπνού και τα σακουλάκια νικοτίνης, ανέφερε ο ΠΟΥ.

Σε πολλές χώρες, τα προϊόντα καπνού έχουν γίνει πιο προσιτά την τελευταία δεκαετία, σύμφωνα με την έκθεση, παρά τη σύσταση του ΠΟΥ να φορολογούνται τα τσιγάρα με 75%. Ενώ τα τσιγάρα έγιναν λιγότερο προσιτά σε 46 χώρες, έγιναν πιο προσιτά σε 42 άλλες, συμπεριλαμβανομένων 23 χωρών με χαμηλό ή μεσαίο εισόδημα.

Σε 133 χώρες, τα ηλεκτρονικά τσιγάρα και παρόμοια προϊόντα ρυθμίζονται πλέον με κάποιο τρόπο, σε σύγκριση με μόλις οκτώ το 2007. Ωστόσο, 62 χώρες δεν εφαρμόζουν καμία ρύθμιση. Ο βαθμός ρύθμισης ποικίλλει, με σχεδόν το 90% των πλουσιότερων χωρών να ρυθμίζουν ή να απαγορεύουν τις πωλήσεις, σε σύγκριση με το 66% των χωρών μεσαίου εισοδήματος και μόνο το 27% των φτωχών χωρών.

Ο Δρ Tedros Adhanom Ghebreyesus, γενικός διευθυντής του ΠΟΥ, δήλωσε: «Είκοσι χρόνια μετά την υιοθέτηση της Σύμβασης-Πλαίσιο του ΠΟΥ για τον Έλεγχο του Καπνού, έχουμε πολλά επιτεύγματα να γιορτάσουμε, αλλά η καπνοβιομηχανία συνεχίζει να εξελίσσεται και το ίδιο πρέπει να κάνουμε και εμείς».

Η έκθεση επισημαίνει τα σακουλάκια νικοτίνης και τα προϊόντα θερμαινόμενου καπνού, καθώς και τα ηλεκτρονικά τσιγάρα, ως παραδείγματα νέων προϊόντων. Ο Δρ Rüdiger Krech, διευθυντής προώθησης της υγείας του ΠΟΥ, δήλωσε ότι «προωθούνται επιθετικά με τρόπους που υπονομεύουν τα σκληρά κερδισμένα οφέλη για τη δημόσια υγεία».

Είπε ότι δεν μπορεί να αναμένεται από τις εθνικές ρυθμιστικές αρχές να αντιμετωπίσουν την εισβολή «χιλιάδων» νέων προϊόντων, τα οποία αντιπροσωπεύουν μια προσπάθεια των καπνοβιομηχανιών να αποσπάσουν την προσοχή από την «κύρια δραστηριότητά» τους, δηλαδή τον παραδοσιακό καπνό.

Πρόσθεσε, ωστόσο, ότι είναι «εξαιρετικά σημαντικό να ρυθμιστούν αυτά τα νέα προϊόντα, επειδή προσελκύουν τα παιδιά και τους νέους να κάνουν χρήση νικοτίνης, με τον εθισμό που αυτή συνεπάγεται», κάτι που, όπως είπε, θα οδηγήσει στη χρήση καπνού. Δεν υπάρχουν διαθέσιμα στοιχεία για όλες τις χώρες, αλλά έρευνες δείχνουν ότι περίπου το 6% των παιδιών ηλικίας 13 έως 15 ετών χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά τσιγάρα.

Οι επιδόσεις της Ελλάδας

Η έκθεση του ΠΟΥ για την παγκόσμια επιδημία καπνίσματος επικεντρώνεται σε έξι μέτρα ελέγχου του καπνίσματος και βαθμολογεί τις χώρες ανάλογα με το βαθμό εφαρμογής τους.

Αυτά περιλαμβάνουν τη φορολογία, τη θέσπιση νομοθεσίας για τον καθαρό αέρα και την παροχή βοήθειας στους καπνιστές για να κόψουν το κάπνισμα. Άλλα μέτρα περιλαμβάνουν την παρακολούθηση της χρήσης καπνού και των πολιτικών πρόληψης, την απαγόρευση της διαφήμισης και της χορηγίας καπνού, καθώς και την προειδοποίηση του πληθυσμού για τους κινδύνους μέσω ετικετών

Από το 2007, 155 χώρες έχουν εφαρμόσει τουλάχιστον ένα από τα έξι μέτρα σε επίπεδο «βέλτιστων πρακτικών», σύμφωνα με την έκθεση, ενώ τέσσερις χώρες – η Βραζιλία, ο Μαυρίκιος, οι Κάτω Χώρες και η Τουρκία – έχουν εφαρμόσει το σύνολο των μέτρων.

Η Ελλάδα φιγουράρει σε αυτές με καλές επιδόσεις στους περισσότερους τομείς αν και η βαθμολογία της είναι "αδύναμη" στον τομέα της μαζικής αντικαπνιστικής καμπάνιας και μέτριας επίδοσης σε ό,τι αφορά την προσφορά βοήθειας για την διακοπή του καπνίσματος αλλά και την απαγόρευση της διαφημιστικής καμπάνιας για το κάπνισμα.

Ωστόσο, 40 χώρες δεν έχουν λάβει κανένα μέτρο σε επίπεδο βέλτιστων πρακτικών και περισσότερες από 30 χώρες εξακολουθούν να επιτρέπουν την πώληση τσιγάρων χωρίς υποχρεωτικές προειδοποιήσεις για την υγεία. Αυτό σημαίνει ότι δισεκατομμύρια άνθρωποι παραμένουν απροστάτευτοι από τις βλαβερές συνέπειες του καπνού, ο οποίος, σύμφωνα με την έκθεση, σκοτώνει περισσότερους από 7 εκατομμύρια ανθρώπους ετησίως.