Ένα πολύτιμο όπλο στην προσπάθεια ελέγχου εξάπλωσης του ιού HIV προσθέτει στο οπλοστάσιο της η Ελλάδα, με τροπολογία που εισαγάγει το Υπουργείο Υγείας.

Ειδικότερα, με το άρθρο 6 της τροπολογίας του Υπουργείου Υγείας θεσπίζεται η διαδικασία προληπτικής διάθεσης αντιικών/αντιρετροϊκών φαρμάκων («προφύλαξη πριν από την έκθεση» «Pre-Exposure Prophulaxis», PrEp) σε άτομα αρνητικά στον ιό ανοσοανεπάρεκιας του ανθρώπου (HIV, που εκτίθενται σε υψηλό κίνδυνο επιμόλυνσης.

Τι είναι η PrEP;

PrEP σημαίνει προφύλαξη πριν την έκθεση. Είναι αγωγή κατά την οποία ένα χάπι που λαμβάνεται συνήθως καθημερινά σε προστατεύει από τον ιό HIV σε ποσοστό περίπου 99%. Λαμβάνεται από κάποιον που είναι αρνητικός στον HIV, με στόχο να παραμείνει αρνητικός. Η PrEP είναι ένα αντιρετροϊκό φάρμακο – το ίδιο είδος χαπιού που λαμβάνεται από κάποιον που ήδη είναι θετικός στον HIV και αποτελεί τη θεραπεία του. Είναι ήδη διαθέσιμη σε αρκετές χώρες σε όλο τον κόσμο (Γαλλία, Νορβηγία, Ηνωμένες Πολιτείες, Καναδάς, Κένυα, Ταϊλάνδη και Νότια Αφρική μεταξύ άλλων), ενώ ακόμη δεν είναι διαθέσιμη στην χώρα μας.

Είναι απαραίτητο η PrEP να λαμβάνεται καθημερινά;

Πρόσφατες μελέτες έχουν διερευνήσει αν η λήψη PrEP θα μπορούσε να λειτουργήσει το ίδιο αποτελεσματικά αν λαμβάνεται λιγότερο συχνά από καθημερινή βάση, συγκεκριμένα αν λαμβάνεται πριν και αμέσως μετά το σεξ. Αυτός ο τρόπος λήψης θα μπορούσε να είναι πιο δημοφιλής για ανθρώπους που γνωρίζουν εκ των προτέρων πότε πρόκειται να κάνουν σεξ. Πολλοί ερευνητές πιστεύουν ότι εξακολουθούν να υπάρχουν ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν σχετικά με τη μη καθημερινή λήψη.

Λαμβάνοντας PrEP μια φορά την ημέρα είναι η μόνη στρατηγική που έχει αποδειχτεί ότι είναι πλήρως αξιόπιστη σε δοκιμές μεγάλης κλίμακας για προστασία από τον HIV. Όλες οι έρευνες που οδήγησαν στην έγκρισή της στις ΗΠΑ χρησιμοποίησαν ημερήσια δόση (1 χάπι την ημέρα) και η μελέτη στη Μεγάλη Βρετανία επίσης εξέτασε την καθημερινή λήψη. Αυτό δε σημαίνει ότι δε μπορεί να χρησιμοποιηθεί με άλλους τρόπους, ειδικά όταν πολλοί άνθρωποι στις μελέτες δεν κατάφεραν να λαμβάνουν την αγωγή μια φορά κάθε μέρα. Άλλοι τρόποι χρήσης της είναι πιθανό να είναι αποτελεσματικοί, ωστόσο υπάρχουν ελάχιστα αξιόπιστα αποδεικτικά στοιχεία για να υποστηρίξουν κάτι τέτοιο.

Πώς λειτουργεί η PrEP;

Αν ένα άτομο που βρίσκεται σε PrEP εκτεθεί στον HIV, τα φάρμακα που λαμβάνει εμποδίζουν τον ιό να εισέλθει στα κύτταρα του οργανισμού του και να αντιγραφεί. Αυτό εμποδίζει τον HIV από τα να εγκατασταθεί στον οργανισμό και επομένως εμποδίζει την έκθεση του ατόμου που λαμβάνει PrEP στον HIV.

Μετά από πόσο καιρό είναι αποτελεσματική;

Οι έως τώρα έρευνες δείχνουν ότι η PrEP πρέπει να λαμβάνεται καθημερινά για διάστημα μεταξύ 4 και 7 ημερών, ώστε να επιτευχθούν τα προστατευτικά επίπεδα φαρμάκου που χρειάζεται στο αίμα και τον πρωκτό. Χρειάζεται όμως περισσότερος χρόνος για να επιτευχθούν τα επιθυμητά προστατευτικά επίπεδα φαρμάκου στον κόλπο και τον τράχηλο – έτσι τα άτομα μπορεί να χρειαστεί να λαμβάνουν PrEP σε καθημερινή βάση για τρεις εβδομάδες προτού τα επίπεδα φαρμάκου φτάσουν στον επιθυμητό βαθμό προστασίας για τον HIV.

Είναι η PrEP αποτελεσματική;

Η σύντομη απάντηση είναι ναι. Μελέτες σε όλο τον κόσμο έχουν δείξει ότι η καθημερινή λήψη είναι ιδιαίτερα αποτελεσματική. Η κλινική δοκιμή “iPREX” έδειξε ότι η PrEP ήταν πιο αποτελεσματική όταν λαμβάνεται σε καθημερινή βάση.

Οι πίνακες που εμπεριέχονται στη δημοσίευση του CDC παρέχουν εκτιμήσεις αποτελεσματικότητας για τα εργαλεία πρόληψης, βάσει της επιστημονικής βιβλιογραφίας. Βάσει τις έκθεσης τα δεδομένα για την αποτελεσματικότητα της προφυλακτικής θεραπείας PrEP είναι τα ακόλουθα:

• Η αποτελεσματικότητα της PrEP ανέρχεται στο 99% όταν λαμβάνεται τουλάχιστον τέσσερις φορές την εβδομάδα
• Η αποτελεσματικότητα της θεραπείας ως πρόληψη (TasP ή U=U) ανέρχεται στο 100%
• Η PrEP συγκρίνεται με τη χρήση προφυλακτικού του οποίου η αποτελεσματικότητα κυμαίνεται από 72% έως 91% όσον αφορά στο παθητικό πρωκτικό σεξ
• Η PrEP είναι εξίσου αποτελεσματική και για το κολπικό σεξ
• Αναγνωρίζεται και επικυρώνεται η αποτελεσματικότητα στην προστασία που παρέχει η λήψη της PrEP κατά το δοκούν (event-driven ή on-demand PrEP)
• Έχουν επιβεβαιωθεί μέχρι σήμερα και σε παγκόσμιο επίπεδο μόνο τρεις περιπτώσεις ορομετατροπής σε HIV από άτομα που βρίσκονταν σε PrEP και με σωστή τήρηση της αγωγής

Υπάρχουν παρενέργειες;

Οι περισσότεροι άνθρωποι που λαμβάνουν PrEP δεν βιώνουν παρενέργειες. Όταν εμφανίζονται παρενέργειες, συνήθως τείνουν να εξαφανιστούν μέσα σε λίγες εβδομάδες. Μπορεί να περιλαμβάνουν ενοχλήσεις στο στομάχι, πονοκεφάλους ή κόπωση. Οι συμμετέχοντες της έρευνας “PROUD”ανέφεραν λίγες παρενέργειες, και σχεδόν όλοι αυτοί που σταμάτησαν την PrEP λόγω των παρενεργειών ήταν σε θέση να την ξεκινήσουν και πάλι.

Είναι η PrEP διαφορετική από την PEP;

Είναι κάτι τελείως διαφορετικό. Η PEP (Post Exposure Prophylaxis) λαμβάνεται για διάστημα έως 30 ημέρες αφότου κάποιος έχει κάνει σεξ και υπάρχει πιθανότητα να έχει εκτεθεί στον ιό HIV. Η κύρια διαφορά μεταξύ PEP (μετά την έκθεση) και PrEP (πριν την έκθεση) είναι ότι η PEP λαμβάνεται μετά το σεξ, αν κάποιος νομίζει ότι έχει εκτεθεί στον ιό HIV και η PrEP λαμβάνεται σε συνεχή βάση καθημερινά πριν από το σεξ. Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την PEP μπορείτε να βρείτε εδώ. http://www.aidsmap.com/Post-exposure-prophylaxis-PEP/page/1044883/

Σε ποιους απευθύνεται η PrEP;

• Σε οροαρνητικούς άνδρες και οροαρνητικές γυναίκες που δεν χρησιμοποιούν προφυλακτικό.
• Σε οροαρνητικούς άνδρες που κάνουν σεξ με άνδρες (ΑΣΑ) και έκαναν πρωκτικό σεξ χωρίς τη χρήση προφυλακτικού τους τελευταίους 3 μήνες.
• Σε οροαρνητικούς ΑΣΑ που διαγνώστηκαν με ΣΜΝ στον πρωκτό ή με σύφιλη τα προηγούμενα χρόνια.
• Σε οροαρνητικούς ΑΣΑ που έχουν εμπλακεί σε σεξ με τη χρήση ουσιών τους τελευταίους 3 μήνες.
• Σε οροδιαφορετικά (ένας σύντροφος οροθετικός στον HIV, ένας σύντροφος οροαρνητικός στον HIV) ομοφυλόφιλα ή ετεροφυλόφιλα ζευγάρια που επιθυμούν να συνεχίσουν να κάνουν απροφύλακτο σεξ ενώ ο οροθετικός σύντροφος δεν είναι σε αγωγή και επιθυμεί να παραμείνει χωρίς αγωγή.
• Σε οποιονδήποτε/οποιαδήποτε έλαβε αγωγή PEP δύο φορές τους τελευταίους 12 μήνες.

Αν ξεκινήσω την PrEP, σημαίνει ότι θα μπορώ να σταματήσω να χρησιμοποιώ το προφυλακτικό;

Όχι, δεν θα πρέπει να σταματήσεις να χρησιμοποιείς προφυλακτικό επειδή παίρνεις PrEP. Η PrEP δεν σου παρέχει καμία προστασία έναντι άλλων ΣΜΝ, όπως η γονόρροια και τα χλαμύδια. Επίσης, ενώ μπορεί να μειώσει σημαντικά τον κίνδυνο μετάδοσης του HIV, απαιτείται η παράλληλη χρήση προφυλακτικού για την ακόμη μεγαλύτερη ελαχιστοποίηση του ρίσκου.

Βασικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζεις πριν ξεκινήσεις την PrEP

• Είναι καλύτερα να λαμβάνεται ως χάπι καθημερινά
• Πρέπει να είσαι συνεπής στην τήρηση της καθημερινής αγωγής
• Δεν είναι για πάντα, είναι μια αγωγή που έχεις επιλέξει να λαμβάνεις
• Οι συνθήκες και οι καταστάσεις μπορεί να αλλάξουν και μπορεί να διαπιστώσεις ότι για οποιοδήποτε λόγο δε χρειάζεται ή δε θέλεις να λαμβάνεις PrEP. Είναι πάντα επιλογή σου. Καθώς η ζωή και οι καθημερινές συνθήκες της μπορεί να αλλάξουν το ίδιο ισχύει για τις μεθόδους και τις επιλογές της σεξουαλικής προστασίας.

 

ΠΗΓΗ: mycheckpoint