Η θερμοκρασία μετά από χίλιες διακυμάνσεις φαίνεται να σταθεροποιείται εκεί κοντά στους 30 βαθμούς, οι κάλτσες βγαίνουν και αρχίζουν να κάνουν δειλά την εμφάνιση τους σανδάλια και εξώφτερνα παπούτσια. Και ενώ μια επίσκεψη για πεντικιούρ μπορεί να εξασφαλίσει τον καλλωπισμό της... εμπρόσθιας όψης του ποδιού μας, η φτέρνα είναι μια αρκετά πιο πολύπλοκη υπόθεση.
Και γίνεται όλο πιο πολύπλοκη όσο προχωράει το καλοκαίρι και η σχετική καταπόνηση του ποδιού από την ζέστη, την ξηρότητα αλλά και την …ξυπολησιά.
Οι σκασμένες φτέρνες αναπτύσσονται λόγω της ξηρότητας και της μειωμένης ελαστικότητας του δέρματος. Επειδή τα πόδια δεν έχουν σμηγματογόνους αδένες, δεν παράγουν φυσικά έλαια, γεγονός που τα καθιστά πιο επιρρεπή στην ξηρότητα. Επιπλέον, το δέρμα για να μπορέσει να αντέξει την τριβή και την πίεση οδηγείται σε πάχυνση. Αυτές οι επιπλέον στοιβάδες δέρματος μπορούν να διαρραγούν υπό την πίεση του περπατήματος ή της ορθοστασίας.
Το καλοκαίρι τείνει να επιδεινώνει το πρόβλημα. Τα ανοιχτά παπούτσια, όπως οι σαγιονάρες, δεν προστατεύουν τα άκρα μας από την έκθεση στη ζέστη και την ξηρότητα της ατμόσφαιρας . Έτσι, οι πολλές ώρες που περνάτε όρθιοι σε εκδηλώσεις ή περπατώντας σε ζεστές επιφάνειες, όπως το πεζοδρόμιο ή τα πλακάκια της πισίνας, αποδυναμώνουν περαιτέρω το φράγμα του δέρματος.
Άλλοι παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτό είναι η παχυσαρκία, η οποία ασκεί μεγαλύτερη πίεση στις φτέρνες. Παθήσεις όπως το έκζεμα και η ψωρίαση, ειδικά όταν προκαλούν ρωγμές στο δέρμα, υποβαθμίζουν σημαντικά το φράγμα του δέρματος. Αυτές οι παθήσεις μπορούν να οδηγήσουν σε φλεγμονή, ξηρότητα και μειωμένη διατήρηση της υγρασίας, αποδυναμώνοντας την ικανότητα του δέρματος να λειτουργεί ως προστατευτικό φράγμα. Ούτε η υπερβολική υγρασία ωστόσο κάνει καλό. Η μεγάλη εφίδρωση ή το παρατεταμένο μούλιασμα μπορεί να μαλακώσει υπερβολικά το δέρμα και να μειώσει την ανθεκτικότητά του, καθιστώντας το ευαίσθητο σε σκασίματα..
Οι σκασμένες φτέρνες δεν είναι μόνο ένα αισθητικό πρόβλημα – μπορούν να γίνουν επώδυνες και ακόμη και επικίνδυνες. Χωρίς θεραπεία, τα σκασίματα μπορούν να βαθαίνουν και να αιμορραγούν, καθιστώντας το περπάτημα δυσάρεστο και αυξάνοντας τον κίνδυνο μόλυνσης.
Για άτομα με παθήσεις όπως διαβήτης, υποθυρεοειδισμός ή αγγειακές παθήσεις, ακόμη και μικρές ρωγμές μπορούν να εξελιχθούν σε σοβαρές επιπλοκές, όπως έλκη. Η κακή κυκλοφορία και η μειωμένη ικανότητα επούλωσης σημαίνουν ότι αυτά τα προβλήματα μπορούν να γίνουν γρήγορα σοβαρά.
Πρόληψη
Η πρόληψη είναι πολύ κομβική και σε αυτό το πρόβλημα και είναι απολύτως εφικτή αρκεί να είναι κανείς συνεπής στην καθημερινή ρουτίνα φροντίδας και των κάτω άκρων.
Ο Craig Gwynne, λέκτορας ποδιατρικής στο Cardiff Metropolitan University, τονίζει την ανάγκη για καθημερινή υδάτωση με κρέμες με 10% ουρία ή γαλακτικό οξύ για να διατηρείται η υγρασία του δέρματος.
«Φοράτε υποδημάτα που στηρίζουν το πόδι – ενώ τα σανδάλια είναι βασικά καλοκαιρινά υποδήματα, πολλά από αυτά δεν προσφέρουν την κατάλληλη στήριξη. Επιλέξτε παπούτσια με μαξιλάρια και στήριξη στη φτέρνα, όταν είναι δυνατόν.», προσθέτει ο ειδικός.
Αποφύγετε να περπατάτε ξυπόλητοι – το περπάτημα σε τραχιές ή ζεστές επιφάνειες ξηραίνει το δέρμα και προκαλεί μικροτραυματισμούς που αυξάνουν τον κίνδυνο «ρωγμών» στο δέρμα.
Η υδάτωση της φτέρνας κρίνεται και στην κατανάλωση νερού αφού αυτό βοηθά στη διατήρηση της ελαστικότητας του δέρματος από μέσα προς τα έξω.
Τέλος, όπως τονίζει σε σχετικό άρθρο στο σάιτ της Mayo Clinic, o δερματολόγος Lawrence Gibson, κάνουμε απολέπιση κάθε εβδομάδα με τον εξής τρόπο: βυθίστε τα πόδια σας για περίπου δέκα λεπτά σε νερό με ένα προιόν που έχει ουδέτερο pH στο νερό και, στη συνέχεια, αφού ταμπονάρετε προσεκτικά με μια πετσέτα για να φύγει το νερό, αφαιρέστε απαλά το νεκρό δέρμα με μια ελαφρόπετρα ή μια λίμα. Αυτό αποτρέπει τη συσσώρευση νεκρών κυττάρων που προκαλούν πάχυνση της περιοχής.
Θεραπεία
Εάν έχουν ήδη σχηματιστεί σκασίματα, η έγκαιρη θεραπεία μπορεί να βοηθήσει στην επούλωση και την αποκατάσταση της υγείας του δέρματος.
Ο Gwynne προτείνει την εφαρμογή ειδικού προιόντος - μια σύνθεση που περιέχει 10-25% ουρία και έως 6% σαλικυλικό οξύ. Η ουρία ενυδατώνει σε βάθος και μαλακώνει το παχύ δέρμα, ενώ το σαλικυλικό οξύ βοηθά στην απολέπιση. Αποφύγετε τη χρήση αυτών των προϊόντων κατά τη διάρκεια της ημέρας εάν φοράτε ανοιχτά παπούτσια, καθώς μπορούν να κάνουν τα πόδια σας ολισθηρά, αυξάνοντας τον κίνδυνο πτώσεων και τραυματισμών.
Ιδανική ώρα εφαρμογής είναι αυτή πριν πέσετε για ύπνο ενώ για ακόμα καλύτερα αποτελέσματα φορέστε βαμβακερές κάλτσες για να διατηρήσουν την υγρασία.
Επισκεφθείτε έναν ειδικό εάν χρειάζεται – εάν οι φτέρνες σας είναι σοβαρά σκασμένες, μολυσμένες ή δεν ανταποκρίνονται στην οικιακή φροντίδα, συμβουλευτείτε έναν ποδίατρο. Μπορεί να συνταγογραφήσει ισχυρότερες θεραπείες για να υποστηρίξει την επούλωση.
Λάβετε επιπλέον προφυλάξεις εάν ανήκετε σε ομάδα υψηλού κινδύνου – εάν έχετε διαβήτη, κυκλοφοριακά προβλήματα ή φλεγμονώδεις δερματικές παθήσεις, είναι ζωτικής σημασίας να ελέγχετε τακτικά τα πόδια σας και να αντιμετωπίζετε άμεσα τα μικρά σκασίματα.
Πηγή: The Conversation, Mayo Clinic