Μάλιστα η μέθοδος, που είναι εγκεκριμένη από το FDA, μπορεί να βοηθήσει τους ασθενείς ακόμα κι αν έχουν προστάτη με μέγεθος μεγαλύτερο από το δεκαπλάσιο του φυσιολογικού, χωρίς να οδηγήσει σε ακράτεια ούρων ή στυτική δυσλειτουργία. Το αποτέλεσμα είναι να βελτιώνει την ποιότητα ζωής περισσότερο απ' ό,τι οποιαδήποτε άλλη ανάλογη μέθοδος για την καλοήθη υπερπλασία του προστάτη.

Η καλοήθης υπερπλασία του προστάτη είναι ένα από τα συχνότερα ουρολογικά προβλήματα που αναπτύσσουν οι άνδρες καθώς μεγαλώνουν. Υπολογίζεται ότι αναπτύσσεται στους μισούς άνδρες σε ηλικία 50-60 ετών και σε περισσότερους από έξι στους δέκα μετά τα 60 έτη. Στην ηλικία των 80 ετών, πάσχουν οι οκτώ στους δέκα.

Η αντιμετώπισή της αρχικά γίνεται συντηρητικά, με συστάσεις για αλλαγές στον τρόπο ζωής (π.χ. απώλεια βάρους) και φαρμακευτική αγωγή. Όταν τα μέτρα αυτά αποτύχουν ή τα συμπτώματα του ασθενούς επιδεινωθούν, η λύση είναι η αντιμετώπιση με επεμβατικές ή ελάχιστα επεμβατικές μεθόδους.

Ρομποτική υδροτομή

Η ρομποτική υδροτομή (aquablation) είναι μία εξελιγμένη, ελάχιστα επεμβατική θεραπεία. Άρχισε να δοκιμάζεται στις Ηνωμένες Πολιτείες το 2013 και το 2017 έλαβε έγκριση από το FDA.

«Πρόκειται για μία ρομποτικά υποβοηθούμενη μέθοδο, που διενεργείται με ακρίβεια χιλιοστού μέσω της ουρήθρας. Κατ' αυτήν αφαιρείται το διογκωμένο τμήμα (αδένωμα) του προστάτη με ριπές νερού μεγάλης πίεσης. Γίνεται δηλαδή διουρηθρική προστατεκτομή χωρίς τομές και χωρίς νυστέρι, λέιζερ ή θερμότητα. Το αποτέλεσμα είναι να βελτιώνει άμεσα τα συμπτώματα των ασθενών, χωρίς τις πιθανές παρενέργειες που έχουν άλλες μέθοδοι. Επειδή, εξάλλου, αφαιρείται το αδένωμα του προστάτη, σχεδόν εκμηδενίζεται ο κίνδυνος υποτροπής», αναφέρει ο Χειρουργός Ουρολόγος δρ Ηρακλής Δ. Πούλιας, MD, PhD, τ. Διευθυντής Ουρολογικής Κλινικής Κοργιαλένειου-Μπενάκειου Νοσοκομείου Ε.Ε.Σ., τ. πρόεδρος Ελληνικής Ουρολογικής Εταιρείας.

Η θεραπεία διενεργείται σε δύο στάδια υπό γενική αναισθησία. Στο πρώτο, ο ουρολόγος ιατρός χρησιμοποιεί υπερήχους υψηλής ευκρίνειας για τον ακριβή σχεδιασμό των ορίων του προστάτη που θα αφαιρεθεί. Στη συνέχεια, με τη βοήθεια τεχνητής νοημοσύνης τα στοιχεία διοχετεύονται στη ρομποτική ενδοσκοπική συσκευή που θα πραγματοποιήσει επακριβώς το χειρουργείο σε 6-15 λεπτά με την εποπτεία του γιατρού.

Η ακρίβεια του σχεδιασμού είναι τόσο μεγάλη, ώστε αφήνονται ανέπαφες οι δομές του ουροποιητικού (π.χ. οι σφιγκτήρες) που θα οδηγήσουν στην ακράτεια αν υποστούν βλάβη ή τα νεύρα που θα οδηγήσουν στη στυτική δυσλειτουργία.

Στη συνέχεια, το ρομποτικό ενδοσκοπικό σύστημα ακολουθεί τα χειρουργικά όρια και αφαιρεί με υψηλής πίεσης ριπές μη-θερμαινόμενου νερού τα προσχεδιασμένα τμήματα του προστάτη, χωρίς να επηρεαστούν οι γύρω υγιείς δομές.

Μετά την επέμβαση, εξομαλύνεται η ροή των ούρων από την ουροδόχο κύστη προς την ουρήθρα. Μελέτες έχουν δείξει ότι με την ρομποτική υδροτομή σχεδόν όλοι οι ασθενείς (το 99%) έχουν μετεγχειρητική εγκράτεια ούρων και διατήρηση της εκσπερμάτισης. Επιπλέον, σχεδόν οι εννέα στους δέκα (το 89%) διατηρούν τη στυτική λειτουργία τους.

Η θεραπεία είναι τόσο αποτελεσματική, ώστε ήδη έχει ενταχθεί στις κατευθυντήριες οδηγίες της Ευρωπαϊκής Ουρολογικής Εταιρείας (EAU) ως εναλλακτική, ελάχιστα επεμβατική τεχνική για την εκτομή (αφαίρεση) του προστάτη. Τα επιστημονικά δεδομένα που περιλαμβάνονται στις οδηγίες δείχνουν ότι είναι αντικειμενικά και υποκειμενικά εξίσου αποτελεσματική με την κλασική διουρηθρική εκτομή (TURP). Είναι επίσης εξίσου αποτελεσματική με την εκπυρήνιση του προστάτη.

Οι κατάλληλοι ασθενείς

«Η ρομποτική υδροτομή (aquablation) συνιστάται στις κατευθυντήριες οδηγίες για ασθενείς με μέτρια έως σοβαρά ουρολογικά συμπτώματα και όγκο προστάτη 30-80 κυβικά εκατοστά. Νεότερες μελέτες όμως δείχνουν ότι είναι εξίσου αποτελεσματική και σε πολύ μεγαλύτερους προστάτες - ακόμα και πάνω από 180 κυβικά εκατοστά», αναφέρει ο κ. Πούλιας.

Οι ασθενείς που είναι κατάλληλοι υποψήφιοι γι' αυτήν παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα λόγω της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη τους, όπως συχνουρία και επιτακτική ούρηση, μειωμένη ροή ούρων, νυκτουρία (συχνές αφυπνίσεις το βράδυ λόγω της ανάγκης για ούρηση) και αίσθηση ατελούς κένωσης της κύστης.

Η ρομποτική υδροτομή συνήθως διαρκεί λιγότερο από 1 ώρα. Οι ασθενείς τυπικά παραμένουν ένα βράδυ στο νοσοκομείο, ενώ φέρουν καθετήρα έως ότου επουλωθούν οι ιστοί από την επέμβαση.

Όσον αφορά τις πιθανές παρενέργειες από τη θεραπεία «οι πιο συχνές είναι ήπιες και παροδικές, όπως πόνος κατά την ούρηση ή αιματουρία, ενόχληση στην περιοχή της πυέλου και σπάνια δυσκολία στην κένωση της κύστης. Ειδικά η αιματουρία είναι πιο συχνή όταν αφαιρούνται μεγάλοι προστάτες (πάνω από 80 κυβικά εκατοστά). Καθώς, όμως, περνούν οι μέρες και επουλώνεται η πληγή του εδάφους του προστάτη, τα συμπτώματα αυτά υποχωρούν σταδιακά. Μάλιστα υπάρχουν ασθενείς που ανακτούν την σεξουαλική λειτουργικότητά τους σε 2-3 εβδομάδες από την επέμβαση», τονίζει ο κ. Πούλιας.