Η «ταφόπλακα», εξηγούν, έρχεται από μια σειρά μοτίβων συμπεριφοράς που τελικά κάνουν την διαφορά ανάμεσα στην ευημερία ή την αποτυχία μιας σχέσης.

Στην εκτεταμένη έρευνά του για το γάμο, ο ψυχολόγος και ερευνητής John Gottman, διδάκτωρ κλινικής ψυχολογίας, εντόπισε τέσσερις προάγγελους δυστυχισμένων γάμων τους οποίους αποκαλεί εμφατικά «Τέσσερις Ιππείς», δανειζόμενος τον βιβλικό όρο από την Αποκάλυψη του Ιωάννη.

«Κριτική, περιφρόνηση, παραβίαση και άμυνα», εξηγεί η Sara Miller, επικεφαλής του Confluent Relationship Therapy στο Σικάγο. «Η κάθε λέξη αφορά σε συμπεριφορές που επεμβαίνουν στη δυναμική των σχέσεων και αποδεικνύονται επιζήμιες με την πάροδο του χρόνου».

Για να διατηρηθεί ευτυχισμένη μια ρομαντική σχέση είναι σημαντικό να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται νωρίς κοινά προβλήματα που μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικές διαφωνίες. Μικρές, καθημερινές συγκρούσεις μερικές φορές έχουν την ρίζα τους σε βαθύτερα θέματα, επισημαίνουν οι ειδικοί.

Ποιες είναι τελικά οι πιο κοινές συμπεριφορές που μπορούν να καταστρέψουν έναν γάμο ή μια μακροχρόνια σχέση;

1. Κακή επικοινωνία

Όταν το ένα ή και τα δύο μέλη του ζευγαριού αισθάνονται ότι δεν ακούγονται, είναι δύσκολο να δημιουργηθεί σύνδεση μεταξύ τους.

Η έλλειψη επικοινωνίας μπορεί να έχει πολλά, διαφορετικά πρόσωπα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να μοιάζει με αδυναμία να μιλήσετε στο ταίρι σας για το πώς πραγματικά αισθάνεστε.
«Όταν δεν μπορούμε να εκφράσουμε τα συναισθήματα μας σε τακτική βάση, τα μικρά ζητήματα μετατρέπονται σε καταπιεσμένα συναισθήματα που καταλήγουν σε εκρηκτική σύγκρουση», λέει η Δρ. Miller.

Το έλλειμα επικοινωνίας συχνά οδηγεί σε συζητήσεις που καταλήγουν σε σκληρούς χαρακτηρισμούς εκατέροθεν με το ζευγάρι να υιοθετεί τακτικές παθητικής επιθετικότητας.

Οι μελετητές συνιστούν η βάση της κάθε προσπάθειας επικοινωνίας να ξεκινά με διάθεση επικύρωσης του συντρόφου και όχι το αντίθετο.Με άλλα λόγια, προσπαθήστε να δείτε τα πράγματα από την οπτική γωνία του άλλου και έτσι είναι πιο εύκολο να αντιληφθείτε πότε είναι πιθανότερο να πληγωθεί, να θυμώσει ή να απογοητευτεί από μια κατάσταση.

2. Εξωτερικές επιρροές

Ένας υγιής γάμος χρειάζεται ένα σύστημα υποστήριξης συγγενών και φίλων — αλλά κάποιες από αυτές τις εξωτερικές σχέσεις μπορεί αν αφεθούν χωρίς έλεγχο να ασκήσουν αδικαιολόγητη επιρροή στο ζευγάρι.
«Όταν ένα τρίτο μέρος εμπλέκεται υπερβολικά στη διαδικασία λήψης αποφάσεων ενός ζευγαριού, μπορεί να οδηγήσει σε συγκρούσεις και αποτελέσματα που ενδεχομένως δεν ευθυγραμμίζονται με τις αξίες και τις προτεραιότητες του ζευγαριού», επισημαίνει ο ψυχοθεραπευτής David Tzall με έδρα το Μπρούκλιν της Νέας Υόρκης.
«Η παρουσία ενός τρίτου μπορεί να διαβρώσει την εμπιστοσύνη ανάμεσα στο ζευγάρι. Εάν ο ένας σύντροφος αισθάνεται ότι οι απόψεις και οι προτιμήσεις του παρακάμπτονται συνεχώς, μπορεί να χάσει την εμπιστοσύνη του στη δέσμευση του άλλου για την σχέση».

Για να προστατέψετε τον γάμο σας από εξωτερικές επιρροές, τα σαφή όρια είναι το «κλειδί», τονίζουν οι επαγγελματίες σύμβουλοι σχέσεων. Το πρώτο βήμα είναι μια ανοιχτή και ειλικρινής επικοινωνία με τον σύντροφο ώστε να διασαφηνιστεί πώς νιώθετε και οι δυο σε σχέση με την συμμετοχή τρίτων στην ζωή σας και ποια όρια θα θέλατε να θέσετε.

Οι αποφάσεις που θα προκύψουν πρέπει να επικοινωνηθούν με σαφήνεια και σε εκείνον που προσπαθεί να επηρεάσει την σχέση σας.

3. Εθισμοί

Ο εθισμός μπορεί να εμφανιστεί με απροσδόκητους τρόπους. Εκτός από προφανείς «ενόχους» όπως τα ναρκωτικά και το αλκοόλ, δραστηριότητες όπως τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η εργασία, τα ψώνια, ο τζόγος και τα τυχερά παιχνίδια μπορούν όλα να καταλήξουν σε εθισμό, σύμφωνα με τους ειδικούς.

Όποια και αν είναι η πηγή του εθισμού, μπορεί να δημιουργήσει ένα ανυπέρβλητο εμπόδιο ανάμεσα στους συντρόφους.
«Όταν κάποιος παλεύει με τον εθισμό του, οι προτεραιότητές του συχνά απομακρύνονται από τα αγαπημένα του πρόσωπα. Η ουσία ή η συμπεριφορά του εθισμού γίνεται το επίκεντρο, αφήνοντας λιγότερο χρόνο και συναισθηματική ενέργεια για τη σχέση», λέει ο David Tzall.
Όσο τετριμμένο κι αν ακούγεται, η αναγνώριση του εθισμού είναι πραγματικά το πρώτο βήμα προς τη θεραπεία. Ένας επαγγελματίας ψυχικής υγείας μπορεί να βοηθήσει στον απεγκλωβισμό του εθισμένου από αυτό το μοτίβο συμπεριφοράς.

4. Έλλειψη σεξ και σωματικής στοργής

Μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Archives of Sexual Behavior διαπίστωσε ότι μια ικανοποιητική σεξουαλική ζωή και μια καθημερινότητα που περιλαμβάνει την έκφραση στοργής, συνδέονται άμεσα με τη ικανοποίηση μέσα στην σχέση.

Παρόμοια έρευνα που δημοσιεύτηκε τον Απρίλιο του 2023 στο Scientific Reports αποκάλυψε ότι το στοργικό άγγιγμα σχετιζόταν στενά με την αίσθηση αγάπης που βιώνουμε με τον σύντροφο μας. Εξάλλου, προσθέτουν οι ειδικοί, το σεξ και η σωματική οικειότητα είναι τελικά, αυτά τα στοιχεία που διακρίνουν τον γάμο και τις ρομαντικές σχέσεις από τις υπόλοιπες.

Τι συμβαίνει λοιπόν στον γάμο όταν το σεξ και η στοργή λείπουν; Συχνά, αυτό οδηγεί σε αίσθημα αποσύνδεσης.

Η σεξουαλική συχνότητα βέβαια αναπόφευκτα επηρεάζεται από πολλούς παράγοντες, όπως οι ανάγκες ανατροφής των παιδιών, το άγχος και θέματα σωματικής υγείας. Μια εποχή με λιγότερο σεξ μπορεί να είναι αρκετά φυσιολογική, δεδομένων των προκλήσεων της καθημερινότητας.

Ωστόσο, αν η αποχή από το σεξ δεν προκύπτει αλλά γίνεται συνειδητά ως προϊόν συναισθηματικής απόστασης στη σχέση, το ζευγάρι πρέπει πρώτα να επεξεργαστεί βαθύτερα θέματα στην σχέση του πριν αντιμετωπίσει το έλειμμα σεξουαλικής οικειότητας.

5. Οικονομική διαχείριση

Η καθημερινότητα συνεπάγεται αναρίθμητες αποφάσεις σχετικά με τα χρήματα, επομένως οι ετερόκλητες οικονομικές φιλοσοφίες μπορεί να είναι ένα μόνιμο σημείο τριβής στην σχέση.
Αν και είναι φυσιολογικό για τα ζευγάρια να συζητούν ακόμα και να διαφωνούν για οικονομικά ζητήματα, μια υγιής σχέση χαρακτηρίζεται από τον τρόπο με τον οποίο τελικά οι σύντροφοι χειρίζονται αυτές τις συγκρούσεις. Εφόσον προσπαθείτε να καταλάβετε ο ένας τον άλλον και είστε αμοιβαία πρόθυμοι για συμβιβασμούς, λένε οι ειδικοί, οι οικονομικές διαφωνίες δεν χρειάζεται να καταλήξουν αγεφύρωτα χάσματα στην σχέση.

6. Συμπεριφορά απάθειας

Η απάθεια μπορεί να μην ακούγεται τόσο επικίνδυνη για μια σχέση όμως είναι αυτή που σταδιακά γεννά αισθήματα εχθρότητας εξίσου επιζήμια για τον γάμο με αυτά της οργής. Μια μελέτη στο Journal of Sex & Marital Therapy διαπίστωσε ότι η αδιαφορία είναι ο κύριος λόγος που οδηγεί τα ζευγάρια σε σύμβουλο σχέσεων προς αναζήτηση βοήθειας.

Η απάθεια μπορεί εύκολα να εδραιωθεί σε μια σχέση όταν οι σύντροφοι παραμελούν τον ποιοτικό χρόνο μαζί. «Ενώ η σταθερότητα είναι απαραίτητη, η υπερβολική ρουτίνα μπορεί να οδηγήσει σε αισθήματα μονοτονίας και αδιαφορίας»,εξηγεί ο ψυχοθεραπευτής David Tzall. Εξωτερικοί στρεσογόνοι παράγοντες όπως η εργασία, τα οικονομικά ζητήματα ή τα οικογενειακά προβλήματα μπορούν επίσης να αποσπάσουν την προσοχή και τη συναισθηματική ενέργεια μακριά από το γάμο. Οι μακροπρόθεσμα ανεπίλυτες συγκρούσεις ή τα αισθήματα δυσαρέσκειας μπορούν τελικά να οδηγήσουν σε συναισθηματική απόσταση.
Προσπαθήστε να διατηρήσετε τον ενθουσιασμό στην σχέση σας, συμβουλεύουν οι επιστήμονες, με απλές χειρονομίες, μικρά δώρα ή εκπλήξεις. Ακόμα και η προσπάθεια εστίασης σε κοινούς στόχους, είναι ένα πλαίσιο ενδυνάμωσης της σχέσης, επισημαίνουν.

7. Άρνηση βοήθειας

Εάν αντιμετωπίζετε προβλήματα στον γάμο ή την σχέση σας, δεν είναι ντροπή να αναζητήσετε βοήθεια από έναν θεραπευτή ή άλλο επαγγελματία ψυχικής υγείας. Η έρευνα δείχνει ότι η συμβουλευτική σε ζευγάρια έχει αποτελέσματα. Μια μελέτη στο Journal of Marital and Family Therapy, για παράδειγμα, εξέτασε 32 ζευγάρια που συμμετείχαν σε συμβουλευτική θεραπεία και κατά μέσο όρο παρατήρησαν βελτίωση στη σχέση τους 24 μήνες μετά την έναρξη της θεραπείας.