Ο Κώστας Αθανασάκης, Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας και Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας, Εργαστήριο Αξιολόγησης Τεχνολογιών Υγείας, Τμήμα Πολιτικών Δημόσιας Υγείας, Πα.Δ.Α., Πρόεδρος του Ινστιτούτου Οικονομικών της Υγείας (i-hecon), στην ομιλία του τόνισε το χρηματοδοτικό κενό στη δημόσια δαπάνη υγείας στην Ελλάδα, το οποίο ανέρχεται σε τουλάχιστον 2 δισ. € ετησίως έναντι του μέσου όρου του ΟΟΣΑ. Υπογράμμισε την αυξανόμενη ανησυχία σχετικά με τη δυναμική των κλασικών πηγών χρηματοδότησης (γενική φορολογία, εργασιακές εισφορές), οι οποίες ενδέχεται να προσεγγίζουν τα όριά τους. Υπογράμμισε ότι τα συστήματα που βασίζονται κυρίως στη δημόσια δαπάνη υγείας και λιγότερο στην ιδιωτική (out-of-pocket) δαπάνη, επιτυγχάνουν καλύτερα αποτελέσματα υγείας. Η χρηματοδότηση της υγείας απαιτεί πολύπλευρες πολιτικές, οι οποίες -πέρα από το δημοσιονομικό περιβάλλον- θα πρέπει να ενσωματώνουν τη διάσταση της αποδοτικότητας της δαπάνης. Για τη διασφάλιση των απαραίτητων πόρων, πηγή αποτελούν και οι φόροι κατανάλωσης σε επιβλαβή για την υγεία προϊόντα (οι οποίοι αν επιβληθούν θα πρέπει να κατευθύνονται υποχρεωτικά στο σύστημα υγείας), αλλά και άλλοι τρόποι εναλλακτικής φορολόγησης. Επισήμανε επίσης, πως αξίζει να διερευνηθεί για την Ελλάδα η εφαρμογή του κοινωνικού ΦΠΑ, με δέσμευση της πολιτείας ότι ένα ποσοστό των εσόδων από τον ΦΠΑ θα προορίζεται για την Κοινωνική Πρόνοια.

Ο Ηλίας Κυριόπουλος, Επίκουρος Καθηγητής Οικονομικών της Υγείας στο London School of Economics and Political Science (LSE), προσέγγισε ιστορικά τη μεταρρύθμιση στο σύστημα χρηματοδότησης της υγείας, αναλύοντας τους λόγους για τους οποίους, πολλές από τις προηγούμενες προσπάθειες δεν εφαρμόστηκαν ή δεν απέδωσαν τα αναμενόμενα αποτελέσματα. Παράλληλα, ανέλυσε τη δυναμική των αντιδράσεων απέναντι στις επιχειρούμενες μεταρρυθμίσεις διαχρονικά και ανέπτυξε τα αίτια της υστέρησης του ελληνικού συστήματος υγείας σε οργανωτικό, λειτουργικό και διαρθρωτικό επίπεδο. Στην ανάλυσή του, ανέφερε ότι οι χαμηλές επιδόσεις σε μια σειρά από μεταρρυθμιστικές προσπάθειες δημιουργούν χαμηλές προσδοκίες, όπως στις περιπτώσεις της χαμηλής δημόσιας χρηματοδότησης σε σχέση με τις ιδιωτικές δαπάνες, της μέτρησης της ποιότητας, του κόστους και των κλινικών εκβάσεων στις δομές υγείας, του συστήματος αποζημίωσης προμηθευτών, της αξιολόγησης παρεμβάσεων και τεχνολογιών υγείας, της πολιτικής δεδομένων υγείας και των πολιτικών δημόσιας υγείας. Κατέληξε παραθέτοντας τα λόγια του Παρασκευά Αυγερινού: «Πάντα έτσι συμβαίνει, οι αλλαγές τρομάζουν και όσο περισσότερο νεωτερικός και ανθρωποκεντρικός είναι ο νόμος που προτείνεται, τόσο εντονότερες θα είναι οι αντιδράσεις. Επόμενο ήταν λοιπόν κάθε προσπάθεια για εθνικό σύστημα υγείας να είναι δύσκολη».

Ο Χαράλαμπος Οικονόμου, Καθηγητής Κοινωνιολογίας και Πολιτικής Υγείας, στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, προσέγγισε τη χρηματοδότηση μέσα από τους κοινωνικούς προσδιοριστές της υγείας. Όπως δείχνουν τα δεδομένα, οι άμεσες πληρωμές οδηγούν στη φτώχεια, ακόμα και στις πιο πλούσιες χώρες, και τα φτωχότερα νοικοκυριά τελικά είναι πιο πιθανό να υποστούν καταστροφικές δαπάνες υγείας. Υπογράμμισε ότι η ασφαλιστική κάλυψη είναι προσδιοριστικός παράγοντας του επιπέδου και της κατανομής των άμεσων πληρωμών και τόνισε ότι οι πολιτικές επιλογές που αποκλείουν ομάδες από την κάλυψη, επηρεάζουν κυρίως τα άτομα με χαμηλό εισόδημα και προάγουν την αυτoθεραπεία με φάρμακα, την παραίτηση από την αναζήτηση φροντίδας και τη χρησιμοποίηση επείγουσας φροντίδας. Παράλληλα, επισήμανε τα κενά που υπάρχουν στην κάλυψη της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην Ελλάδα.

Την οπτική των πολιτών για την χρηματοδότηση του τομέα της υγείας ανέπτυξε ο Δημήτρης Κοντοπίδης, Β' Αντιπρόεδρος της Ένωσης Ασθενών Ελλάδος. Η πρόκληση είναι να έχουμε ταυτόχρονα περισσότερη υγεία για όλους χωρίς διλήμματα. Χρησιμοποίησε το παράδειγμα της κυστικής ίνωσης, θεραπεία της οποίας έλαβε έγκριση το 2019 από τον FDA. Τόνισε πως η χρηματοδότηση του συστήματος υγείας είναι τώρα περισσότερο κρίσιμη από ποτέ, και ότι η σωστή διαχείριση πόρων και ανθρώπινου δυναμικού, η καλύτερη αξιολόγηση της καινοτομίας σε σχέση με το όφελος που προσφέρει, και η λειτουργία του ψηφιακού μετασχηματισμού μπορούν να δώσουν λύσεις.

Στην ομιλία του, ο τότε Γενικός Γραμματέας Υπηρεσιών Υγείας, Γιάννης Κωτσιόπουλος υπογράμμισε την ανάγκη για αλλαγή στη φιλοσοφία της αποζημίωσης στις υπηρεσίες υγείας. Τόνισε την ανάγκη για αλλαγή στον τρόπο διακυβέρνησης: το Υπουργείο Υγείας να χαράσσει τη στρατηγική και τις πολιτικές και ο επιχειρησιακός έλεγχος του ΕΣΥ να βασίζεται στις ΥΠΕ και στο ΕΚΑΒ – ΚΕΠΥ υπό την εποπτεία του αρμόδιου Γενικού Γραμματέα. Αναφέρθηκε εκτενώς στην ανάγκη αναδιάρθρωσης των Υπηρεσιών Υγείας με άξονες τη διακυβέρνηση, τη διερεύνηση των αναγκών του πληθυσμού, την ψηφιακή υγεία, τον ανασχεδιασμό των υπηρεσιών, τα νέα μοντέλα φροντίδας και τον ανασχεδιασμό της χρηματοδότησης των νοσοκομείων. Υπογράμμισε ότι παρά την αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης στα νοσοκομεία από 1,7 δισ. πέρυσι σε 2,2 δισ. φέτος (+29,4%), συνεχίζεται η έλλειψη ρευστότητας και δημιουργούνται ληξιπρόθεσμες οφειλές. Στον σχεδιασμό μιας μελλοντικής διακυβέρνησης, η κρατική χρηματοδότηση, σήμερα 52% για τα έξοδα των νοσοκομείων, θα πρέπει να περάσει στον ΕΟΠΥΥ, που σήμερα συμμετέχει με ποσοστό μόλις 29%, υποστήριξε.