Αυτό το δεδομένο δεν πρέπει να αποτελεί εμπόδιο για την απόκτηση ενός φυσιολογικού σωματικού βάρους, ακόμα και εάν πρέπει να χαθούν πολλά κιλά. Η υιοθέτηση μιας μειωμένης ενεργειακής πρόσληψης διατροφής που προσφέρει στον οργανισμό όλα τα θρεπτικά στοιχεία που χρειάζεται για να συνεχίσει να χτίζει γερά οστά και η καθημερινή εκγύμναση του σώματος με αερόβιες ασκήσεις και ασκήσεις αντίστασης μπορούν να προστατεύσουν από την εμφάνιση οστεοπόρωσης. Αυτές είναι εξαιρετικές στρατηγικές, όχι μόνο για τη διατήρηση, αλλά ακόμα και για την αύξηση της οστικής πυκνότητας και περιεκτικότητας (Bone Mineral Content), των ανθρώπων που χάνουν βάρος.
Υγεία σκελετού και γήρανση
«Η διατήρηση της υγείας του σκελετού και εν γένει του οργανισμού είναι ιδιαίτερα σημαντική για μια υγιή γήρανση. Με τα ποσοστά της παχυσαρκίας και των παθήσεων που συνήθως τη συνοδεύουν να παρουσιάζουν ανοδική πορεία, είναι σημαντικό να εφαρμόζεται κάθε δυνατό μέσο για τη διατήρηση του κανονικού βάρους από την αρχή της ζωής. Όσοι στην πορεία ξεφεύγουν από αυτό, πρέπει να εφαρμόζουν τρόπους αδυνατίσματος που δεν θέτουν σε κίνδυνο την υγεία, περιλαμβανομένης των οστών τους, προκειμένου να τα διατηρήσουν γερά και να αποφύγουν στο μέλλον κατάγματα, που μπορούν να μειώσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής τους. Πρέπει να στοχεύουν στην απώλεια του βάρους και να το πετυχαίνουν με ασφάλεια παρότι κατά κανόνα οι υπέρβαροι / παχύσαρκοι έχουν αυξημένη οστική πυκνότητα σε αντίθεση με όσους είναι αδύνατοι» επισημαίνει ο Χειρουργός Ορθοπαιδικός, επικεφαλής του Τμήματος Επανορθωτικής & Ελάχιστα Επεμβατικής Χειρουργικής Ισχίου - Γόνατος της Osteon Orthopedic & Spine Clinic δρ Βασίλειος Σακελλαρίου.
Χαμηλή οστική πυκνότητα
Για του λόγου το αληθές, οι άνθρωποι με διατροφικές διαταραχές που προκαλούν ραγδαίες μειώσεις στο σωματικό βάρος, όπως νευρική ανορεξία, έχουν χαμηλή οστική πυκνότητα και κακή υγεία των οστών. Οι αθλήτριες με χαμηλό σωματικό βάρος/ΔΜΣ τείνουν να έχουν χαμηλή οστική πυκνότητα και το ίδιο ισχύει για τους ανθρώπους που προβλήματα υγείας τους εμποδίζουν να κινούνται, όπως είναι οι πάσχοντες από αναπηρίες ή από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια.
Η απώλεια βάρους χωρίς απώλεια οστικής μάζας και περιεκτικότητας μπορεί να αποφευχθεί με τη μεσογειακή διατροφή και την άσκηση.
Τα αποτελέσματα μελέτης
Πρόσφατα πραγματοποιήθηκε μια μελέτη σε 924 ενήλικες ηλικίας 55-75 ετών, με υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία και με τουλάχιστον τρεις παθήσεις που σχετίζονται με μεταβολικό σύνδρομο (υπέρταση, τριγλυκερίδια πλάσματος, χαμηλή HDL, σακχαρώδη διαβήτη και κεντρική παχυσαρκία). Τα δημοσιευμένα στο Jama Network Open αποτελέσματα, έδειξαν ότι, μια παρέμβαση στον τρόπο ζωής για απώλεια βάρους που συνδυάζει μεσογειακή διατροφή μειωμένης θερμιδικής πρόσληψης με σωματική δραστηριότητα, προστατεύει την οστική πυκνότητα σε ηλικιωμένες γυναίκες με μεταβολικό σύνδρομο και υπερβολικό βάρος ή παχυσαρκία.
Αυτά τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι η υιοθέτηση της μεσογειακής διατροφής και της σωματικής άσκησης μπορεί να αποτελέσει μια εφικτή στρατηγική για τον μετριασμό των επιπτώσεων της ταυτόχρονης απώλειας βάρους και μείωσης της οστικής πυκνότητας που σχετίζεται με την ηλικία.
Στη μελέτη είχε ζητηθεί από τους συμμετέχοντες να αυξήσουν σταδιακά τη σωματική τους δραστηριότητα, ώστε να ανταποκριθούν στη σύσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για 150 λεπτά μέτριας έως έντονης σωματικής δραστηριότητας την εβδομάδα για ενήλικες ηλικίας 65 ετών και άνω. Συγκεκριμένα, ενθαρρύνθηκαν να περπατούν για τουλάχιστον 45 λεπτά την ημέρα, έξι ημέρες την εβδομάδα, και να εκτελούν ασκήσεις δύναμης, ευλυγισίας και ισορροπίας τρεις ημέρες την εβδομάδα, μαζί με ασκήσεις αντίστασης 30 έως 40 λεπτών, 2 ημέρες την εβδομάδα.
Ο λόγος είναι ότι τα οστά γίνονται πιο δυνατά όταν χρησιμοποιούνται και αυτό ισχύει από την έναρξη της ζωής μέχρι τα γεράματα. Η απώλεια της δύναμης των οστών που προκύπτει από τη γήρανση μπορεί να ανακοπεί με προσπάθεια, με διατήρηση της δραστηριότητας και με άσκηση.
«Ασκηση με εναλλαγές έντασης»
Ο καλύτερος τρόπος διατήρησης γερών οστών είναι η άσκηση με εναλλαγές έντασης (για παράδειγμα τρέξιμο και μετά τζόκινγκ ή το αντίστροφο), με κινήσεις σε διαφορετικές κατευθύνσεις και με διαφορετικές ταχύτητες, όπως ο χορός.
Ανάλογα με τη φυσική κατάσταση και την ύπαρξη η μη οστεοπορωτικού κατάγματος, οι ενήλικες μπορούν να επιλέξουν άσκηση χαμηλού αντικτύπου, όπως περίπατο, γρήγορο περπάτημα, πεζοπορία σε επικλινές έδαφος, άσκηση μετρίου αντικτύπου, όπως τρέξιμο, ομαδικά αθλήματα, ήπια άλματα ή άσκηση υψηλού αντικτύπου, όπως μπάσκετ, βόλεϊ, και μεγαλύτερα/υψηλότερα άλματα.
Το επίπεδο της έντασης των ασκήσεων μπορεί να αυξάνεται σταδιακά, όταν η σκελετική υγεία είναι σε καλά επίπεδα. Για όσους έχουν παθήσεις που καταπονούνται από την άσκηση πρόσκρουσης, μπορούν να περιοριστούν στην ενίσχυση των μυών μέσω ασκήσεων αντίστασης.
Όσο υψηλότερη είναι η ένταση πρόσκρουσης στο έδαφος τόσο καλύτερο είναι για τα οστά. Ενώ οι νεότεροι σε ηλικία, με καλή φυσική κατάσταση και χωρίς οστεοπόρωση επιτρέπεται να τις εκτελούν, οι μεγαλύτεροι και ιδίως εκείνοι με οστεοπόρωση είναι καλύτερο να προτιμούν μέτριας έντασης ασκήσεις, προκειμένου να προστατεύσουν τα οστά τους. Όσοι έχουν οστεοπόρωση και έχουν υποστεί κάταγμα γι’ αυτόν τον λόγο, καλό είναι να περιορίζονται σε χαμηλής έντασης ασκήσεις. Οι ηλικιωμένοι που δεν μπορούν να ασκηθούν, αρκεί να διατηρήσουν έναν ικανοποιητικό επίπεδο σωματικών δραστηριοτήτων.
Ασκήσεις ισορροπίας και κατάγματα
Οι ασκήσεις ισορροπίας βοηθούν στην πρόληψη της αστάθειας και των πτώσεων που συχνά γίνονται αιτία καταγμάτων.
«Τα κατάγματα ισχίου είναι τα συχνότερα στους ηλικιωμένους ανθρώπους και προκύπτουν στην πλειονότητά τους από πτώσεις, ιδίως όταν έχουν οστεοπόρωση. Πρόκειται για μια επώδυνη κατάσταση που προκαλεί στον ασθενή δυσκολία στην κίνηση και στο βάδισμα ακόμα και αδυναμία να σταθεί όρθιος.
Κάποια ήπια κατάγματα μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά, με ανάπαυση και φυσικοθεραπεία, αλλά τα περισσότερα χρειάζονται χειρουργική αποκατάσταση. Ανάλογα με την ηλικία και τον εντοπισμό της βλάβης οι επιλογές περιλαμβάνουν εσωτερική σταθεροποίηση, ημι-αρθροπλαστική και ολική αρθροπλαστική ισχίου.
Η τελευταία, με χρήση ψηφιακής πλοήγησης είναι η πλέον σύγχρονη μέθοδος αντικατάστασης της άρθρωσης. Μέσω αισθητήρων και καμερών ο χειρουργός καθοδηγείται για να τοποθετήσει τα εμφυτεύματα με απόλυτη ακρίβεια, ελάχιστη επεμβατικότητα, εξασφαλίζοντας εξατομικευμένο σχεδιασμό, καλύτερη ευθυγράμμιση, ταχύτερη ανάρρωση και μακροβιότερο αποτέλεσμα σε σχέση με τις κλασικές μεθόδους, μειώνοντας πόνο και επιπλοκές», καταλήγει ο δρ Σακελλαρίου.
