Τις βασικές συνιστώσες μιας νέας βιώσιμης φαρμακευτικής πολιτικής, περιγράφει μιλώντας στο News4Health ο Πρόεδρος και Διευθύνοντας Σύμβουλος της AbbVie, Πασχάλης Αποστολίδης.

Όπως αναφέρει ο επικεφαλής της AbbVie και της Επιτροπής Φαρμακευτικών Εταιρειών του Ελληνο-Αμερικανικού Εμπορικού Επιμελητηρίου, καθώς και μέλος του ΔΣ του ΣΦΕΕ, η φαρμακευτική πολιτική θα πρέπει να κινηθεί στην κατεύθυνση των δομικών μεταρρυθμίσεων, που θα επιλύσουν καίριες παράλογες πολιτικές του παρελθόντος και θα εξορθολογίσουν το θεσμικό πλαίσιο.

«Είναι εξαιρετικά κρίσιμο πλέον να αποκτήσει και η χώρα μας μια κουλτούρα βιώσιμης φαρμακευτικής πολιτικής και εθνικής καινοτομίας με κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων και βελτιωμένη χρηματοδότηση του συστήματος, ώστε να χτίσουμε όλοι μαζί ένα περιβάλλον βιώσιμο και προβλέψιμο», αναφέρει χαρακτηριστικά.

Κύριε Αποστολίση, η πανδημία πως έχει επηρεάσει τη φαρμακευτική αγορά; Ποια είναι τα διδάγματα για το Φάρμακο διεθνώς αλλά και στην Ελλάδα;

Η πανδημία της νόσου COVID-19 ήταν και παραμένει μία πρωτόγνωρη εμπειρία για όλους μας και μια σημαντική πρόκληση για την ανθρωπότητα. Η χώρα μας, όπως και σε κάθε δύσκολη στιγμή -και είναι δυστυχώς πολλές τα τελευταία χρόνια- τα κατάφερε αρκετά καλά συγκριτικά με άλλες χώρες του ιδίου μεγέθους. Ειδικά ο κλάδος του φαρμάκου στο σύνολό του κινητοποιήθηκε, υπερέβη τα μεγάλα εμπόδια και στήριξε τους πολίτες, την πολιτεία αλλά και την οικονομία.

Στις πρωτόγνωρες συνθήκες που βιώνουμε τα τελευταία δύο χρόνια επιβεβαιώθηκε το αξίωμα πως η φαρμακευτική καινοτομία αποτελεί βασική συνιστώσα ενός ισχυρού συστήματος υγείας, αποτελεί ασπίδα προστασίας για τη ζωή, την κοινωνία και την ομαλή λειτουργία της οικονομίας.

Ο φαρμακευτικός κλάδος επέδειξε πρωτοφανή αντανακλαστικά. Σε λιγότερο από ένα χρόνο περίπου από την ταυτοποίηση του ιού βρεθήκαμε σε θέση να έχουμε στη διάθεσή μας περισσότερα από ένα καινοτόμα, αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια. Στο μοναδικό εγχείρημα αντιμετώπισης μιας αόρατης αλλά θανάσιμης απειλής, η φαρμακευτική καινοτομία αποτέλεσε τον πολυτιμότερο σύμμαχο της πολιτείας, κάθε σύγχρονης κοινωνίας, αλλά και της παγκόσμιας οικονομίας.

Παράλληλα, αναδύθηκε η σπουδαιότητα και η αξία της συνεργασίας, η οποία έχει τη δυνατότητα να ξεπερνάει κάθε εμπόδιο και να φέρνει λύσεις προτάσσοντας το κοινό καλό. Η μάχη κατά της νόσου ανέδειξε τα μοναδικά αποτελέσματα που φέρνει η συνεργασία μεταξύ φαρμακευτικού κλάδου, επιστημόνων, διεθνών οργανισμών, ερευνητικής κοινότητας, κυβερνήσεων, ρυθμιστικών αρχών και ακαδημαϊκών φορέων. Η φαρμακοβιομηχανία στο σύνολο της έδωσε δυναμικό παρόν, σε όλα τα επίπεδα, από την ανάπτυξη των εμβολίων, των θεραπευτικών επιλογών, των διαγνωστικών μέσων  και πρωτοστάτησε στην αδιάληπτη στήριξη των ασθενών, του ιατρικού προσωπικού, των συστημάτων υγείας.

Τι χρειάζεται να αναθεωρηθεί και τι να ενισχυθεί;

 Η πανδημία της COVID-19 επιδείνωσε ραγδαία τις χρόνιες παθογένειες των συστημάτων υγείας, δίνοντας το σύνθημα διεθνώς για αναπροσαρμογή των πολιτικών υγείας βάσει των νέων δεδομένων. Σήμερα, καθώς ευελπιστούμε να αφήσουμε πίσω μας την υγειονομική κρίση, ήρθε η ώρα να επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητες, να αναθεωρήσουμε αξιώματα και παραδοχές του παρελθόντος με μοναδικό επίκεντρο τον ασθενή και την απρόσκοπτη πρόσβαση του στην καινοτομία. Είναι εξαιρετικά κρίσιμο πλέον να αποκτήσει και η χώρα μας μια κουλτούρα βιώσιμης φαρμακευτικής πολιτικής και εθνικής καινοτομίας με κίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων και βελτιωμένη χρηματοδότηση του συστήματος, ώστε να χτίσουμε όλοι μαζί ένα περιβάλλον βιώσιμο και προβλέψιμο.

Είναι ώρα οι προθέσεις να γίνουν πράξεις και τα λόγια έργα. Να τρέξουμε στην κατεύθυνση των δομικών μεταρρυθμίσεων, οι οποίες θα επιλύσουν καίριες παράλογες πολιτικές του παρελθόντος και θα εξορθολογίσουν το θεσμικό πλαίσιο.

Ο  εξορθολογισμός του μηχανισμού υποχρεωτικών επιστροφών προς το κράτος (clawback), ο ρεαλιστικός προσδιορισμός και η ενίσχυση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης βάσει επιδημιολογικών δεδομένων, είναι βασικές συνιστώσες μιας νέας βιώσιμης φαρμακευτικής πολιτικής.

Σε ένα τέτοιο πλαίσιο η χώρα θα μπορέσει άμεσα να δώσει ένα ισχυρό φιλοεπενδυτικό «σινιάλο» για την φαρμακοβιομηχανία τόσο στην παραγωγή όσο και στις δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης. Άλλωστε, τις κατευθύνσεις αυτές συνυπογράφουν κατηγορηματικά πλέον και η Ε.Ε., αλλά και το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το οποίο εγκρίθηκε πριν λίγες ημέρες, γεγονός που υπογραμμίζει ακόμη πιο εμφατικά πως τώρα είναι η στιγμή.

Παράλληλα, πρέπει να αναδειχθεί η τεράστια οικονομική, και αναπτυξιακή αξία του κλάδου. Είναι καίριας σημασίας να συνεχίσουμε να τονίζουμε πως η διαφύλαξη της βιωσιμότητας του κλάδου μεταφράζεται σε ενίσχυση της εθνικής οικονομίας -ήδη το φάρμακο είναι ο 3ος εξαγωγικός κλάδος-, κάτι που πλέον γίνεται αντιληπτό και από την Πολιτεία. Κίνητρα και ευκαιρίες για αύξηση της παραγωγικής διαδικασίας σημαίνουν επενδύσεις, θέσεις εργασίας, brain gain, κ.α..

Η νέα πραγματικότητα μάς καλεί να χαράξουμε μια εθνική στρατηγική που θα καταστήσει την Ελλάδα μια χώρα πραγματικά φιλική στις επενδύσεις στην φαρμακευτική καινοτομία. Με κίνητρα και χώρο ανάπτυξης των κλινικών μελετών, προωθώντας και πολλαπλασιάζοντας την αξία και τα οφέλη της κλινικής έρευνας για τη χώρα, τόσο σε οικονομικό επίπεδο (ΑΕΠ, θέσεις εργασίας), όσο και σε επίπεδο υποδομών του εθνικού συστήματος υγείας. Με άλλα λόγια, να αξιοποιήσουμε τα ανταγωνιστικά «βέλη» στην αναπτυξιακή φαρέτρα της χώρας, δημιουργώντας ένα διεθνές hub καινοτομίας, ένα σημείο αναφοράς για την ευρύτερη περιοχή στην έρευνα και ανάπτυξη.

Την επόμενη μέρα των εκλογών στον ΣΦΕΕ ποιες είναι οι προκλήσεις και ποια θα πρέπει να είναι η κατεύθυνση που θα πρέπει να κινηθεί η φαρμακευτική αγορά;

 Η πανδημία κατέστησε σαφές πως δεν υπάρχει ισχυρή δημόσια υγεία χωρίς βιώσιμη φαρμακευτική πολιτική και φαρμακευτική καινοτομία και πως ισχυρή φαρμακοβιομηχανία στη χώρα σημαίνει ανάπτυξη και ευημερία. Ο στόχος και ο προσανατολισμός μας το αμέσως επόμενο διάστημα δεν μπορεί να άλλος από τη διόρθωση των στρεβλώσεων του παρελθόντος μέσα από τη δυναμική προώθηση δομικών μεταρρυθμίσεων και την εξασφάλιση ενός βιώσιμού, επαρκώς χρηματοδοτούμενου συστήματος υγείας.  

Μέσα από τη στενή, διαρκή και ειλικρινή συνεργασία όλων, πολιτείας, θεσμικών φορέων και φαρμακευτικού κλάδου, μπορούν να διορθωθούν τα κακώς κείμενα και να απελευθερωθεί η αναπτυξιακή δυναμική του φαρμακευτικού κλάδου. Μέσα από τον ειλικρινή διάλογο και την τόλμη συγκεκριμένων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων μπορεί να εξασφαλιστεί η βιωσιμότητα και επάρκεια ενός ισχυρού συστήματος υγείας, που θα καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες των ασθενών, θα τους προσφέρει υψηλής ποιότητας υπηρεσίες και θα τους διασφαλίζει την απρόσκοπτη πρόσβασή τους στην καινοτομία.  

Το διακύβευμα είναι ζωτικής σημασίας για την κοινωνία και την οικονομία, για την πολιτεία και τους πολίτες. Τώρα είναι ώρα να πάρουμε αποφάσεις που θα καθορίσουν το μέλλον του κλάδου και της χώρας, κάτι που απαιτεί άθροιση δυνάμεων, λύσεις δοκιμασμένες, ρεαλιστικές και αποτελεσματικές, συμπόρευση και σύνθεση απόψεων.

Δεν υπάρχει άλλος χρόνος για χάσιμο, η ευκαιρία είναι τώρα και δεν μπορεί να μείνει κενό γράμμα για ακόμη μία φορά. Αυτό καλείται το επόμενο Διοικητικό Συμβούλιο του Συνδέσμου να υπερασπιστεί και είμαι σίγουρος ότι θα το πράξει.