Στη Βουλή κατατέθηκε, αργά χθες σύμφωνα με πληροφορίες του News4Health, η τροπολογία με τα πρώτα μέτρα που στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στον έλεγχο της υπέρβασης της φαρμακευτικής δαπάνης (clawback).

Βάσει του αναλυτικού ρεπορτάζ του News4health, οι αλλαγές που εισάγονται αφορούν σε θέματα διαπραγματεύσεων, στη ρύθμιση της δαπάνης συμπληρωμάτων, σε κατάργηση έκπτωσης συμμετοχής αλλά κυρίως σε σημαντικές αλλαγές για τους ανασφάλιστους. Σε δεύτερη φάση, πιθανόν στις αρχές του 2022 στο σχέδιο νόμου που θα αφορά στον ΕΟΠΥΥ, θα εισαχθούν οι υπόλοιπες αλλαγές που προωθεί το Υπουργείο Υγείας για να θέσει υπό έλεγχο τη δαπάνη.

Ωστόσο, σύμφωνα με πληροφορίες, στο γραφείο του Θάνου Πλεύρη βρίσκεται από εχθές επιστολή του Pharma Innovation Forum (PIF), η οποία υπογραμμίζει τη δυσμενή και μη βιώσιμη κατάσταση της φαρμακευτικής δαπάνης, εκφράζοντας ανησυχία για τη δραματική αύξηση των υποχρεωτικών επιστροφών το  2021. Εκτιμάται ότι το συνολικό clawback (νοσοκομειακή και εξωνοσοκομειακή δαπάνη) θα ξεπεράσει για εφέτος το 1,55 δισ. ευρώ!

Κυρίως, όμως, στην επιστολή εκφράζεται η πεποίθηση ότι τα μέτρα που προωθούνται από το Υπουργείο Υγείας δεν θα αποδώσουν. Αντ’ αυτού, προτείνονται τρεις άλλες κατευθύνσεις για τη φαρμακευτική πολιτική, ώστε να περιοριστεί άμεσα το clawback.

«Μαύρο» ρεκόρ για clawback και προβληματισμός για την αποτελεσματικότητα των νέων μέτρων

Η τελευταία τροποποίηση του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ προβλέπει clawback (εξωνοσοκομειακή και 1Α των ιδιωτικών κλινικών) που θα ξεπερνά το 1,41 δισ. ευρώ (διαβάστε σχετικά). Στην επιστολή του PIF, σημειώνεται πως παρά τις όποιες παρεμβάσεις το προβλεπόμενο ποσό του clawback για το 2021, καταγράφει δραματική αύξηση.

Συγκεκριμένα, αν και η δαπάνη των εμβολίων μπήκε σε ξεχωριστό προϋπολογισμό και οι διαπραγματεύσεις οδηγήθηκαν σε σημαντικό αριθμό κλειστών προϋπολογισμών, υπολογίζεται πως συνολικά, σε νοσοκομειακή και εξωνοσοκομειακή δαπάνη, το clawback για το 2021, θα ανέλθει σε 1,55 δισ. ευρώ, το υψηλότερο ποσό που έχει καταγραφεί.  

Όπως υπογραμμίζει το Forum, με αυτό το βάρος ανατρέπεται η όποια αναπτυξιακή προοπτική του φαρμακευτικού κλάδου και τίθεται και πάλι θέμα βιωσιμότητας του. Επιπροσθέτως, τίθεται σε κίνδυνο η επίτευξη του στόχους σταδιακής μείωσης του clawback, βάσει των δεσμεύσεων που έχει λάβει η χώρα στο πλαίσιο της συμφωνίας με το RRF.

Μάλιστα, τα μέλη του PIF εκτιμούν ότι ούτε τα μέτρα που προωθεί το Υπουργείο Υγείας επαρκούν, για να επιτευχθούν οι στόχοι απομείωσης του RRF, με βάση υπολογισμού το ποσό της υπέρβασης του 2020. Ούτε καν για τον πρώτο στόχο μείωσης του clawback του 2022 κατά 50 εκατ. ευρώ.

Ειδικότερα, όπως εξηγούν, λαμβάνοντας υπόψη την πρόβλεψη για clawback 1,55 δισ. ευρώ το 2021 και με δεδομένο τον τρέχοντα ρυθμό αύξησης της δαπάνης κατά περίπου 200 εκατ. ετησίως, θα έπρεπε οι μεταρρυθμίσεις να στοχεύουν σε μείωση της δαπάνης του 2022 κατά περισσότερο από 500 εκατ. ευρώ, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος των 50 εκατ. ευρώ .

«Είναι επιτακτική ανάγκη για την Ελληνική κυβέρνηση να δράσει άμεσα και με τόλμη» για να ανατρέψει την δραματική κατάσταση του clawback και να καταστήσει βιώσιμη τη δαπάνη, σημειώνεται.

Τα μέτρα «αντίδοτο» για άμεση απομείωση

Τα μέλη του Pharma Innovation Forum, λοιπόν, εκτιμούν ότι θα πρέπει να προηγηθούν τρεις άλλες προσεγγίσεις, προκειμένου να επιτευχθεί ο στόχος του ταμείου ανάκαμψης για μείωση του clawback και ζητούν άμεση συνάντηση με τον Υπουργό Υγείας, Θ. Πλεύρη για να συζητήσουν αναλυτικά τις προτάσεις για βελτίωση της φαρμακευτικής πολιτικής, διασφαλίζοντας την πρόσβαση των ασθενών στις θεραπείες που χρειάζονται.

Οι τρεις κατευθύνσεις αφορούν σε άμεση ενίσχυση του φαρμακευτικού προϋπολογισμού, εφέτος, αλλά και σε επιπλέον αύξηση το 2022, καθώς και στην προτεραιοποίηση  διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, των πιο τολμηρών

Πρώτη και βασική αφορά στην άμεση αύξηση των προϋπολογισμών για το 2021. Προτείνεται δηλαδή η μεταφορά στο φετινό προϋπολογισμό, ενός ποσού όσο το δυνατόν μεγαλύτερο, που σε κάθε περίπτωση θα είναι τουλάχιστον 200 εκατ. ευρώ. Αυτό θα μπορούσε να προκύψει, για παράδειγμα, από κονδύλια που αφορούν στη διαχείριση της COVID-19. Κατά τις εταιρείες, προτεραιότητα θα πρέπει να δοθεί στη νοσοκομειακή δαπάνη και σε εκείνη των φαρμάκων 1Α, για τα οποία το clawback το 2021 προβλέπεται να ξεπεράσει το 60%.

Σε δεύτερη φάση, θα πρέπει να αυξηθεί ο προϋπολογισμός του 2022 τουλάχιστον κατά 160 εκατ. ευρώ, ακολουθώντας την αναμενόμενη αύξηση του ΑΕΠ κατά περίπου 6% όπως ορίζει η νομοθεσία, κάτι που έχει προβλεφθεί ήδη για όλους τους προϋπολογισμούς του φαρμάκου μετά το 2022.

Η τρίτη παρέμβαση θα πρέπει να αφορά στην προτεραιοποίηση πιο τολμηρών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, σημειώνεται στην επιστολή.

Συγκεκριμένα, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στον έλεγχο και πλήρη ψηφιοποίηση της συνταγογράφησης σε όλα τα κανάλια διανομής, ενώ επιτακτική είναι και η άμεση εφαρμογή θεραπευτικών πρωτοκόλλων, φίλτρων SmPC και του ηλεκτρονικού φακέλου ασθενών. Για το PIF σημαντική είναι και η κατάργηση της προστασίας τιμών σε όλα τα προϊόντα χωρίς εξαιρέσεις, καθώς και η μείωση της υψηλότερης τιμής αποζημίωσης των γενοσήμων έναντι των προϊόντων εκτός πατέντας.   

Διαφορετική κατεύθυνση θα πρέπει να έχουν οι παρεμβάσεις και στο πεδίο των διαπραγματεύσεων, κατά το Forum. Δηλάδή, δεν θα πρέπει να έχουν ως αφετηρία τα σημερινά επίπεδα «τελικών» τιμών, γιατί σε αυτές εντάσσονται τα σημερινά επίπεδα clawback. Αυτά τα επίπεδα, μάλιστα, επηρεάζονται άμεσα από το επίπεδο του προϋπολογισμού και τη μετακύλιση επιστροφών, από τα προϊόντα εκτός πατέντας και τα γενόσημα προς τα καινοτόμα προϊόντα, λόγω της «συνταγής» κατανομής του clawback του 80-20. Συστήνεται, λοιπόν, οι συμφωνίες που προκύπτουν από τη διαπραγμάτευση να έχουν ως αφετηρία τις τιμές της Ευρωζώνης και τη θεραπευτική αξία των προϊόντων. Για την επίτευξη μεγαλύτερων εκπτώσεων, θα πρέπει να δίνονται κίνητρα αύξησης του όγκου πωλήσεων , με συμφωνίες όγκου-τιμής.

Τέλος θα πρέπει να καθιερωθούν ευρέως διαγωνισμοί για προϊόντα εκτός πατέντας, όπως και τα γενόσημα, ώστε να μειωθούν οι δαπάνες, τουλάχιστον στο νοσοκομειακό τομέα, με επέκταση των διαγωνισμών και στην εξωνοσοκομειακή αγορά.