Στις 27 Φεβρουαρίου 2020 ο Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων των ΗΠΑ (FDA) ανακοίνωσε την έγκριση για επείγουσα χορήγηση του μονοδοσικού εμβολίου Ad.26.COV2S (ή JNJ-78436725) έναντι του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2 της εταιρείας Janssen. Αυτό ήταν το 3ο εμβόλιο που εγκρίνεται στις ΗΠΑ με τα άλλα 2 να χορηγούνται ήδη και να είναι της Pfizer και της Moderna.

Ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι διαφορές ανάμεσα στα 3 εμβόλια. Η βασική τους διαφορά είναι ότι το εμβόλιο της Johnson & Johnson χορηγείται σε μία δόση ενώ αυτά της Pfizer και της Moderna σε 2 δόσεις με διαφορά 21 και 28 ημερών αντίστοιχα. 

Αποτελεσματικότερα τα εμβόλια των Pfizer και Moderna

Η αποτελεσματικότητά του εμβολίου της Johnson ως προς την πρόληψη σοβαρής λοίμωξης COVID-19 υπολογίστηκε στο 77% μετά από τουλάχιστον 14 ημέρες από τον εμβολιασμό, ενώ ανήλθε στο 85% τουλάχιστον 28 ημέρες μετά τον εμβολιασμό. Αξίζει να σημειωθεί ότι το εμβόλιο ήταν 100% αποτελεσματικό στην πρόληψη του θανάτου από COVID-19 σε όλες τις περιπτώσεις.

Η προστασία που παρείχε το εμβόλιο ήταν εμφανής σε όλες τις γεωγραφικές περιοχές, σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και σε διαφορετικά ιικά στελέχη, συμπεριλαμβανομένου και του στελέχους B.1.351 που εντοπίστηκε αρχικά στη Νότια Αφρική. Οι συχνότερες παρενέργειες αφορούσαν πόνο στο σημείο της ένεσης, πονοκέφαλο, καταβολή, μυικά άλγη και ναυτία. Οι περισσότερες περιπτώσεις ήταν ήπιας προς μέτριας βαρύτητας και διήρκησαν 1 έως 2 ημέρες.

Από την άλλη πλευρά, τα εμβόλια της Pfizer και της Moderna είχαν εκπληκτικό ποσοστό αποτελεσματικότητας σε κλινικές δοκιμές καθώς προλάμβαναν τη συμπτωματική λοίμωξη κατά 94% και 95% αντίστοιχα. Μελέτες, σε πραγματικό κόσμο για το εμβόλιο της Pfizer στο Ισραήλ, μάλιστα δείχνουν ότι η αποτελεσματικότητα παραμένει. Ο κίνδυνος της συμπτωματικής Covid-19 επιβεβαιώθηκε ότι μειώνεται κατά 94% μεταξύ των ατόμων που έλαβαν δύο δόσεις του εμβολίου.

Πλεονεκτήματα μεταφορά και αποθήκευσης για το εμβόλιο της J & J

Το εμβόλιο της Pfizer πρέπει να αποθηκευτεί και να αποσταλεί στους -80ºC έως -60ºC (-112ºF έως -76ºF) - κάτι που προκάλεσε πολλά προβλήματα για τα κράτη στην αρχή, τα οποία έπρεπε να προσπαθήσουν να πάρουν ξηρό πάγο και ειδικούς καταψύκτες. Tο εμβόλιο Pfizer πρέπει να αραιωθεί πριν χρησιμοποιηθεί, και δεν μπορεί να ανακινείται, αλλά πρέπει να αντιστραφεί προσεκτικά 10 φορές για να το αναμίξετε.

Το εμβόλιο Moderna είναι λίγο λιγότερο ιδιότροπο, αλλά πρέπει επίσης να καταψυχθεί και να αντιμετωπιστεί προσεκτικά. Ειδικότερα, μπορεί να διατηρηθεί στους -20ºC περίπου ή στη θερμοκρασία του καταψύκτη στο σπίτι.

Αντίθετα, το εμβόλιο Johnson & Johnson μπορεί να διατηρηθεί σε απλές θερμοκρασίες ψυγείου για έως και τρεις μήνες, καθιστώντας πολύ πιο εύκολο την αποθήκευση και μεταφορά του. 

Ταχύτερη προστασία προσφέρει το εμβόλιο της J & J

Πρόσφατες μελέτες δείχνουν καλό επίπεδο προστασίας με την πρώτη δόση των εμβολίων Moderna και Pfizer, αλλά οι άνθρωποι δεν λαμβάνουν πλήρη προστασία μέχρι περίπου δύο εβδομάδες μετά τη δεύτερη δόση .Περίπου, δηλαδή, πέντε έως έξι εβδομάδες μετά την πρώτη δόση.

Με το εμβόλιο της Johnson & Johnson, η προστασία από μέτρια έως σοβαρή ασθένεια ξεκινά περίπου δύο εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό. Μέχρι τέσσερις εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό, τα δεδομένα από την κλινική δοκιμή έδειξαν ότι δεν υπήρχαν νοσηλείες ή θάνατοι.

Εξίσου ασφαλή και τα τρία

Κανένα από τα τρία εμβόλια δεν περιέχει πρόσθετα που μπορεί μερικές φορές να προκαλέσουν έντονες αντιδράσεις, όπως αντιβιοτικά, συντηρητικά ή ανοσοενισχυτικά, τα οποία είναι ενώσεις που χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση της ανοσοαπόκρισης που μπορεί να προσθέσει στο λάκτισμα κάθε εμβολίου.

Αυτό σημαίνει πολύ χαμηλό κίνδυνο αλλεργικής αντίδρασης, ειδικά αναφυάκτικών αντιδράσεων που ειναι επικίνδυνες για τη ζωή ενός ανθρώπου. Το CDC αναφέρει μόνο λίγες περιπτώσεις αναφυλαξίας σε άτομα που έλαβαν εμβόλια Moderna ή Pfizer και όλα αντιμετωπίστηκαν εύκολα.

Μόνο μία περίπτωση αναφυλαξίας έχει αναφερθεί στα 44.000 άτομα που έχουν δοκιμάσει το εμβόλιο Johnson & Johnson.

Χρήση Διαφορετικής τεχνολογίας

Το εμβόλιο της J& J είναι μονοδοσιακό εμβόλιο, το οποίο στηρίζεται στη χρήση ενός ανασυνδυασμένου φορέα – αδενοιού που εκφράζει την πρωτεΐνη επιφανείας S του SARS-CoV-2. Ο SARS-CoV-2 χρησιμοποιεί αυτή την πρωτεϊνική ακίδα S ώστε να εισβάλει στα ανθρώπινα κύτταρα. Η έκθεση του ανθρώπινου ανοσοποιητικού συστήματος στην πρωτεΐνη S μέσω του ανασυνδυασμένου αδενοιού πυροδοτεί ανοσολογική ανταπόκριση έναντι της πρωτεΐνης S χωρίς την παρουσία λοίμωξης COVID-19.

Οι αδενοιοί αποτελούν ομάδα ιών που προκαλούν λοιμώξεις του αναπνευστικού και του γαστρεντερικού συστήματος στον άνθρωπο, ωστόσο ο ανασυνδυασμένος αδενοιός του εμβολίου έχει τροποποιηθεί κατάλληλα έτσι ώστε να μη μπορεί να αντιγράφεται, να μην αναπαράγεται και να μην προκαλεί λοίμωξη.

Αντιθέτων τα άλλα 2 εμβόλια χρησιμοποιούν τεχνολογία mRna. Αυτά εμβόλια στοχεύουν στο να δώσουν εντολή στα κύτταρά μας να φτιάξουν αυτά το εμβόλιο που θα μας προστατεύσει μέσω ενός μηχανισμού που είναι ο εξής: μόλις δεχτούν την εντολή τα κύτταρά μας θα παραγάγουν την S- πρωτεΐνη του ιού που αποτελεί το αντιγόνο (το ερέθισμα) εναντίον του οποίου στη συνέχεια τα Β-κύτταρα του οργανισμού μας θα φτιάξουν αντισώματα και θα ενεργοποιήσουν τα κυτταροτοξικά Τ-κύτταρα.

Τι είναι όμως το mRNA; Το mRNA είναι νουκλεϊνικό οξύ, ένας «εντολέας» που εισάγει την παραπάνω εντολή στον οργανισμό μας και την παραδίδει στα κύτταρά μας. Φανταστείτε το ως ένα «καλούπι» μέσα στο οποίο τα κύτταρά μας θα τοποθετήσουν τα κατάλληλα βιολογικά υλικά για να φτιάξουν το εκμαγείο του και, αμέσως μετά, αυτό το «καλούπι» θα καταστραφεί. Έτσι δεν θα υπάρξει περίπτωση να δώσει για δεύτερη φορά την ίδια εντολή ούτε και θα είναι δυνατόν να ενσωματωθεί σε οποιοδήποτε κύτταρο του οργανισμού μας, αφού δεν θα υπάρχει.

Για να λειτουργήσει αυτός ο μηχανισμός όμως, έπρεπε να ξεπεραστεί ένα πρόβλημα: το πρόβλημα του να μην αναγνωριστεί αυτό το mRNA από τα αμυντικά μας κύτταρα ως εισβολέας και καταστραφεί πριν φτάσει στα κύτταρά μας για να δώσει την εντολή που μεταφέρει. Η Pfizer προχώρησε στην εξής λύση: κάθε mRNA τοποθετείται σε ένα «περιτύλιγμα» από λιπίδια, ώστε να αποφευχθεί η αναγνώρισή του ως «εχθρού» και να φθάσει σώο στα κύτταρά μας.