Από παγωτά με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες έως πρωτεϊνικές μπάρες κετο και αναψυκτικά «χωρίς ζάχαρη», η ερυθριτόλη, ένα γλυκαντικό που χρησιμοποιείται εδώ και δεκαετίες, βρίσκεται παντού.
Ωστόσο, νέα έρευνα του Πανεπιστημίου του Κολοράντο στο Μπόλντερ δείχνει ότι το δημοφιλές υποκατάστατο της ζάχαρης και ειδικό πρόσθετο τροφίμων έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις, επηρεάζοντας τα εγκεφαλικά κύτταρα με διάφορους τρόπους που μπορούν να αυξήσουν τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο Journal of Applied Physiology.
«Η μελέτη μας προσθέτει στοιχεία που υποδηλώνουν ότι τα μη θρεπτικά γλυκαντικά, τα οποία γενικά θεωρούνται ασφαλή, ενδέχεται να έχουν αρνητικές συνέπειες για την υγεία», δήλωσε ο κύριος συγγραφέας Christopher DeSouza, καθηγητής φυσιολογίας και διευθυντής του Εργαστηρίου Ολοκληρωμένης Αγγειακής Βιολογίας.
Η ερυθριτόλη παράγεται συχνά με ζύμωση καλαμποκιού και βρίσκεται σε εκατοντάδες προϊόντα. Δεν έχει σχεδόν καθόλου θερμίδες, είναι περίπου 80% πιο γλυκιά από τη ζάχαρη και έχει αμελητέα επίδραση στα επίπεδα ινσουλίνης, γεγονός που την καθιστά αγαπημένη επιλογή για άτομα που προσπαθούν να χάσουν βάρος, να διατηρήσουν το σάκχαρο του αίματός τους υπό έλεγχο ή να αποφύγουν τους υδατάνθρακες.
Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες έχουν αρχίσει να ρίχνουν φως στους κινδύνους της.
Μια πρόσφατη μελέτη στην οποία συμμετείχαν 4.000 άτομα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη διαπίστωσε ότι οι άνδρες και οι γυναίκες με υψηλότερα επίπεδα ερυθριτόλης στο αίμα είχαν σημαντικά μεγαλύτερη πιθανότητα να υποστούν καρδιακή προσβολή ή εγκεφαλικό επεισόδιο μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.
Ο DeSouza και ο πρώτος συγγραφέας Auburn Berry, μεταπτυχιακός φοιτητής στο εργαστήριό του, αποφάσισαν να διερευνήσουν τι μπορεί να προκαλεί αυτόν τον αυξημένο κίνδυνο.
Οι ερευνητές στο εργαστήριο επεξεργάστηκαν ανθρώπινα κύτταρα από αιμοφόρα αγγεία στον εγκέφαλο για τρεις ώρες με περίπου την ίδια ποσότητα ερυθριτόλης που περιέχεται σε ένα τυπικό ποτό χωρίς ζάχαρη.
Παρατήρησαν ότι τα κύτταρα που υποβλήθηκαν σε επεξεργασία παρουσίασαν πολλές αλλαγές: Εξέφραζαν σημαντικά λιγότερο μονοξείδιο του αζώτου, ένα μόριο που χαλαρώνει και διευρύνει τα αιμοφόρα αγγεία, και περισσότερο ενδοθηλίνη-1, μια πρωτεΐνη που συστέλλει τα αιμοφόρα αγγεία.
Εν τω μεταξύ, όταν εκτέθηκαν σε μια ουσία που προκαλεί θρόμβωση, την θρομβίνη, η κυτταρική παραγωγή της φυσικής ουσίας που διαλύει τους θρόμβους, της t-PA, «μειώθηκε σημαντικά». Τα κύτταρα που υποβλήθηκαν σε θεραπεία με ερυθριτόλη παρήγαγαν επίσης περισσότερες αντιδραστικές μορφές οξυγόνου (ROS), γνωστές και ως «ελεύθερες ρίζες», μεταβολικά υποπροϊόντα που μπορούν να γερνούν και να βλάπτουν τα κύτταρα και να προκαλούν φλεγμονή στους ιστούς.
«Σε γενικές γραμμές, αν τα αγγεία σας είναι πιο συσπασμένα και η ικανότητά σας να διαλύετε θρόμβους αίματος είναι μειωμένη, ο κίνδυνος εγκεφαλικού αυξάνεται», δήλωσε ο Berry. «Η έρευνά μας αποδεικνύει όχι μόνο αυτό, αλλά και τον τρόπο με τον οποίο η ερυθριτόλη έχει τη δυνατότητα να αυξήσει τον κίνδυνο εγκεφαλικού».
Ο DeSouza σημειώνει ότι η μελέτη τους χρησιμοποίησε μόνο μια μερίδα του υποκατάστατου ζάχαρης. Για όσους καταναλώνουν πολλές μερίδες την ημέρα, η επίδραση, πιθανώς, θα μπορούσε να είναι χειρότερη.
Οι συγγραφείς προειδοποιούν ότι η μελέτη τους ήταν εργαστηριακή, διεξήχθη σε κύτταρα και απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες σε ανθρώπους.
Πηγή: University of Colorado Boulder