Αν και ο φόβος του θανάτου αποτελεί θεμελιακό γνώρισμα του ανθρώπου, τελικά πολλοί άνθρωποι εκδηλώνουν αναπάντεχα θετικά συναισθήματα όταν πλησιάζει το τέλος της ζωής.
Αυτό είναι το συμπέρασμα δύο νέων αμερικανικών μελετών, που δείχνουν ότι, αντίθετα με τη διαδεδομένη άποψη, η «πρόγευση» του θανάτου συχνά είναι πολύ πιο θετική απ’ ό,τι περιμένουν οι περισσότεροι άνθρωποι να είναι.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής τον Κουρτ Γκρέι του Πανεπιστημίου της Β. Καρολίνα, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο αμερικανικό περιοδικό ψυχολογίας Psychological Science, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, πραγματοποίησαν δύο έρευνες, που κατέληξαν σε παρεμφερές συμπέρασμα: Ενώ στη φαντασία των ανθρώπων ο θάνατος φαντάζει τρομακτικός (πόνος, βάσανα, άγχος, μοναχική συνάντηση με το άγνωστο κ.ά.), οι τελευταίες στιγμές μπορεί να είναι λιγότερο αρνητικές, αν όχι ακόμη και θετικές συναισθηματικά.
Η πρώτη μελέτη ανέλυσε –με τη βοήθεια ηλεκτρονικών υπολογιστών– το συναισθηματικό περιεχόμενο των ιστολογίων (μπλογκ) που έχουν δημιουργήσει καρκινοπαθείς τελικού σταδίου και άλλοι ασθενείς με ανίατες παθήσεις. Η σύγκριση με κείμενα υγιών ανθρώπων που κλήθηκαν να γράψουν πώς φαντάζονται πως θα νιώσουν όταν θα πεθαίνουν αποκαλύπτει ότι οι αναρτήσεις όσων σύντομα θα πεθάνουν είναι πιο θετικές συναισθηματικά από τις εκ των προτέρων φαντασιώσεις περί θανάτου. Μάλιστα, όσο πλησιάζει ο θάνατος, τόσο πιο θετικές γίνονται και τόσο αυξάνεται η συχνότητα λέξεων όπως «αγάπη» και «ευτυχία», αντί για «φόβος», «άγχος» κ.ά.
Η δεύτερη μελέτη ανέλυσε τις τελευταίες λέξεις και ποιήματα μελλοθάνατων σε αμερικανικές φυλακές, οι οποίοι είχαν καταδικαστεί να εκτελεστούν για σοβαρά εγκλήματα. Και σε αυτή την περίπτωση το συναισθηματικό περιεχόμενο των γραπτών τους ήταν –κατά μέσο όρο– απρόσμενα θετικό και λιγότερο αρνητικό, σε σχέση με τα ποιήματα που έγραφαν άλλοι φυλακισμένοι που δεν ήταν μελλοθάνατοι. Το μυαλό των μελλοθάνατων έλκεται ιδιαίτερα από έννοιες όπως η θρησκεία και η οικογένεια.
«Όταν φανταζόμαστε τα συναισθήματά μας καθώς πλησιάζουμε το θάνατο συνήθως κυριαρχεί η λύπη και ο τρόμος. Όμως, όπως φαίνεται, το να πεθαίνει κανείς είναι λιγότερο λυπηρό και τρομακτικό –ακόμη και πιο χαρούμενο– απ’ ό,τι νομίζουμε. Οι τελευταίες αναρτήσεις των ανίατων αρρώστων και οι τελευταίες λέξεις των μελλοθάνατων φυλακισμένων είναι γεμάτες αγάπη, κοινωνική σύνδεση και νόημα» δήλωσε ο Γκρέι.
