Η προβολή συμβαίνει όταν ένα άτομο αποδίδει ένα χαρακτηριστικό δικό του σε ένα άλλο πρόσωπο το οποίο στην ουσία προέρχεται από τα δικά του συναισθήματα.

Ο όρος γεννήθηκε από τον Φρόιντ. Δανείστηκε τον όρο από την νευρολογία καθώς είχε εκπαιδευτεί και ως νευρολόγος και στην νευρολογία αναφέρεται ως η ικανότητα των νευρώνων να μεταδίδουν ερεθίσματα από το ένα επίπεδο του νευρικού συστήματος στο άλλο.

Οι άνθρωποι το κάνουν αυτό όλοι την ώρα είτε για καλό είτε για κακό. Αυτό εξαρτάται από ποιες ποιότητες προβάλλουν και αν βιώνουν αρνητικά συναισθήματα όπως θυμός, απληστία και περιφρόνηση.

Ωστόσο προβολή μπορεί να γίνει και με πολύ καλά χαρακτηριστικά όπως η ενσυναίσθηση, η ευγνωμοσύνη και τα ρομαντικά συναισθήματα. Η προβολή βοηθά επίσης τους ανθρώπους να ερωτεύονται , να μισούν και να βρίζουν.

Τις περισσότερες φορές όμως η προβολή αναφέρεται στα αρνητικά χαρακτηριστικά που αρνείται το εγω κάποιου και φαίνεται σαν να προέρχονται από τον άλλον άνθρωπο.

Πολύ εύκολα μπορεί να δεις πότε κάποιος κάνει προβολή. Ωστόσο είναι ακόμα πιο δύσκολο να αντιληφθείς ότι το κάνεις ο ίδιος. Γιατί; Γιατί η προβολή γίνεται ασυνείδητα.

Προβολή και άρνηση

Πολύ συχνά εντοπίζουμε πολύ δυσάρεστες αρνητικές ιδιότητες στον εαυτό μας, ιδιότητες που μισούμε στον εαυτό μας. Αυτό γίνεται ασυνείδητα.

Για παράδειγμα ένας άνδρας που είναι πιστός στην σύζυγό του ωστόσο εκείνη τον κατηγορεί ότι τον απατάει. Ο άνδρας ας τον ονομάσουμε Γιάννη έχει ηθικά στάνταρ και θεωρεί τον εαυτό του καλό ανθρωπο, σύζυγο και καλό πολίτη. Είναι σημαντικό για εκείνον να παραμένει πιστός αλλά θεωρεί ότι είναι πολύ δύσκολο να το κάνει. Ο ίδιος αρνείται το γεγονός ότι δεν είναι πιστός, γεγονός το οποίο θα θεωρούσε απαράδεκτο σε έναν άλλο άνθρωπο και το κάνει προβολή στην γυναίκα του και την κάνει να νιώθει ότι είναι η κακιά της υπόθεσης.

Στο μυαλό του δεν χωράει το γεγονός ότι η δική του απιστία δεν σχετίζεται σε τίποτα με τις υποψίες που αισθάνεται για την στάση της γυναίκας. Κάποιες φορές αυτό ονομάζεται σύνδρομο διαμερισματοποίησης καθώς έτσι διαχωρίζεται η δική του απιστία σε ένα ξεχωριστό ...διαμέρισμα του εγκεφάλου. Αυτό του επιτρέπει να νιώθει καλός όταν η ίδια του η συμπεριφορά είναι πια απαράδεκτη ακόμα και για τον εαυτό του.

Η προβολή στα «καλά παιδιά»

Υπάρχει και άλλο είδος προβολής. Για παράδειγμα η Σάρα ήταν πάντα καλό παιδί το οποίο σημαίνει ότι σχεδόν ποτέ δεν εκφράζει θυμό και επιθετικότητα. Αν ξεκινήσει να νιώθει θυμωμένη διώχνει τον θυμό της και προσπαθεί να είναι καλή. Αν ο άνδρας της Jim επιμένει να πετάει την αλληλογραφία του εκείνη του απαντάει και επιμένει ότι εκείνος είναι θυμωμένος μαζί της. Ο άνδρας την νιώθει παράξενα μετά γιατί δεν νιώθει θυμωμένος όταν το ζητάει. Μετά η Σάρα που αγνοεί τον δικό της θυμό, συμφωνεί να τα πετάξει ωστόσο μετά «ξεχνάει» τι είναι αυτό που κάνει τον άνδρα της θυμώμενο και στο τέλος ας πούμε ότι εκπληρώνεται ένας φόβος της.

 Ομοφοβία ένας είδος προβολής

Η ομοφοβία είναι η δυσαρέσκεια ή το μίσος για τους γκέι ανθρώπους και είναι ένα είδος προβολής.

Πάρε παράδειγμα τον Σαμ, ο οποίος προέρχεται από ένα πολύ θρησκόληπτο περιβάλλον. Παρόλο που θεωρεί τον εαυτό που στρέιτ πολλές φορές πιάνει τον εαυτό του ένα ρομαντικές φαντασιώσεις για δύο πολύ εμφανισιμους γκέι στον χώρο εργασίας τους. Απορρίπτει την ιδέα ότι θα μπορούσε να τον ελκύουν σεξουαλικά άλλοι άνδρας και τους αποφεύγει. Τελικά, πείθει τον εαυτό του ότι είναι ασύδοτοι και ότι θέλουν να τον αποπλανήσουν. Βλέπει ότι η σεξουαλική έλξη έρχεται από εκείνους όχι από εκείνον. Έτσι τους βλέπει ως κακούς ανθρώπους.

Η προβολή η βάση της παράνοιας

Η παράνοια είναι μια άλλη μορφή προβολής. Η μανία καταδίωξης, το παράλογο μίσος για έναν άνθρωπο ή μια ομάδα, η ζήλια ενώ δεν υπάρχει καν απόδειξη προδοσίας και το αίσθημα ότι ένας άνθρωπος που θέλεις σε θέλει και αυτός  ενώ δεν ισχύει όλα αυτά είναι αποτέλεσμα προβολής. Η παράνοια περιλαμβάνει και την άρνηση μιας προσωπικής  στάσης και η τάσης να νιώθεις ότι όλα προέρχεται από τον άλλον.

Σε ποιες περιπτώσεις μπορεί να κάνεις εσύ ο ίδιος προβολή:

• Νιώθεις πληγωμένος, κρατάς αμυντική στάση ή είσαι ευαίσθητος απένατι σε κάτι που είπε κάποιος ή έκανε
• Νιώθεις έτοιμος να ρίξεις φταίξιμο
• Είναι δύσκολο να είσαι αντικειμενικός και να μπεις στην θέση του άλλου
• Εντοπίζεις ότι είναι πλέον ένα μοτίβο συμπεριφοράς

Αν τα βιώνεις αυτά ρώτα τον εαυτό σου:

• Φταίει η συμπεριφορά του ατόμου ή είναι κάτι το οποίο δεν αντέχω στον εαυτό μου;
• Με ποιους τρόπους φέρομαι σε αυτό το άτομο;
• Τι λέω στον εαυτό μου για αυτόν τον άνθρωπο ή αυτή την κατάσταση;
• Τι ή ποιον μου θυμίζει αυτός ο άνθρωπος;
• Αν αποδεχτείς να συναισθήματά σου και τις σκέψεις σου και προσπαθήσεις να τα διώξεις τότε δεν θα χρειαστεί να τα βγάλεις στους άλλους.

Απόδοση από το https://www.psychologytoday.com

 Διαβάστε επίσης: Gaslighting: Έτσι παίζουν με το μυαλό σου, πως θα αντιμετωπίσεις το τοξικό αυτό μοτίβο συμπεριφοράς