«Υπάρχουν ενδείξεις ότι ομοφυλόφιλοι και αμφιφυλόφιλοι άνδρες διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο έκθεσης, καθώς και όσοι έχουν ταξιδέψει πρόσφατα σε χώρες της Αφρικής όπου ενδημεί η νόσος» αναφέρει ο ΕΟΔΥ. Σε κάθε περίπτωση πρέπει να τονίσουμε εδώ ότι οι επιστήμονες έχουν ξεκαθαρίσει ότι δεν πρόκειται για νόσο τον γκέι ατόμων και ότι αυτή τη στιγμή απλώς εξετάζεται αν όντως μπορεί να μεταδοθεί και σεξουαλικά. 

Όπως αναφέρει ο ΕΟΔΥ και σας έχει ήδη ενημερώσει το news4health.gr, το νόσημα σύμφωνα με όσα γνωρίζουμε μέχρι τώρα μεταδίδεται μέσω στενής επαφής με μολυσμένα άτομα, τα ρούχα τους, τα σεντόνια τους ή τα σωματικά τους υγρά. Ο ιός εισέρχεται στο σώμα :

μέσω δερματικών βλαβών (ορατών ή αόρατων) των βλεννογόνων (μάτια, μύτη, στόμα)
μέσω της αναπνευστικής οδού (βήχας , φτάρνισμα, παρατεταμένη επαφή πρόσωπο με πρόσωπο)
από δάγκωμα ή γρατζουνιά από μολυσμένο ζώο (κυρίως τρωκτικά)
σπανιότερα από κατανάλωση μολυσμένου ζώου που δεν έχει μαγειρευτεί επαρκώς ή με την επαφή με το δέρμα ή το τρίχωμα μολυσμένου
ζώου.

Υπενθυμίζεται ότι όπως αναφέρει η ενημερωτική ιστοσελίδα του Εθνικού Συστήματος Υγείας (NHS) της Βρετανίας, η «ευλογιά των πιθήκων» είναι μία ιογενής λοίμωξη που μεταδίδεται από μολυσμένα ζώα, όπως τα τρωκτικά.

Όπως διευκρινίζεται ο άνθρωπος μπορεί να μολυνθεί μετά από το δάγκωμα ενός μολυσμένου ζώου ή αν έρθει σε επαφή με:

Το αίμα του
Τα σωματικά του υγρά
Το εξάνθημά του
Η ευλογιά των πιθήκων μπορεί επίσης να μεταδοθεί με την κατανάλωση μισοψημένου κρέατος από ένα μολυσμένο ζώο. Μεταδίδεται ακόμα και με την επαφή με άλλα προϊόντα από μολυσμένα ζώα (π.χ. τη γούνα τους).

 Η μετάδοση μεταξύ των ανθρώπων γίνεται ως εξής:

Της επαφής με μολυσμένα αντικείμενα του πάσχοντος (π.χ. με τα σεντόνια ή τις πετσέτες του)
Των σταγονιδίων που εκπέμπει ένας ασθενής με ενεργό νόσο, όταν βήχει ή φταρνίζεται.

Υπάρχει εκτίμηση ότι μπορεί να μεταδίδεται και με τη σεξουαλική επαφή όπως τονίσαμε αλλά δεν υπάρχουν ακόμα ωστόσο επαρκής πληροφορίες σχετικά.

Tα συμπτώματα

Μετά την επαφή με τον ιό που προκαλεί ευλογιά των πιθήκων o χρόνος επώασης του ιού μπορεί να διαρκέσει 5-21 ημέρες μέχρι και την εκδήλωση των πρώτων συμπτωμάτων. Αυτά είναι:

 Υψηλός πυρετός
Πονοκέφαλος
Πόνοι στους μυς
Πόνος στη μέση
Διογκωμένοι λεμφαδένες
Ρίγη
Εξάντληση

Μία έως πέντε ημέρες μετά την έναρξη αυτών των συμπτωμάτων, εμφανίζεται επίσης δερματικό εξάνθημα. Συχνά αρχίζει στο πρόσωπο και ύστερα εξαπλώνεται στο υπόλοιπο σώμα.

Το εξάνθημα μερικές φορές συγχέεται με αυτό που προκαλεί η ανεμοβλογιά. Θυμίζει εξογκωμένα σπυράκια, που σταδιακά μετατρέπονται σε μικρές φουσκάλες με υγρό. Οι φουσκάλες αυτές τελικά δημιουργούν κρούστα που αργότερα υποχωρεί.

Τα συμπτώματα που προκαλεί η ευλογιά των πιθήκων συνήθως υποχωρούν εντός 2-4 εβδομάδων.

Επιβίωση του ιού στο περιβάλλον και απολύμανση

Οι poxviruses παρουσιάζουν εξαιρετική αντοχή σε περιβάλλον με χαμηλή υγρασία, αυξημένη θερμοκρασία και pH. Το γεγονός αυτό έχει ως αποτέλεσμα υλικά από μολυσμένους ασθενείς ή μολυσμένα αντικείμενα (π.χ. κλινοσκεπάσματα) να παραμένουν μολυσματικά για μήνες έως και χρόνια.

Παρά τα χαρακτηριστικά αυτά, οι poxviruses είναι ευαίσθητοι στα κοινά απολυμαντικά, αν και μπορεί να είναι λιγότερο ευαίσθητοι σε οργανικά απολυμαντικά από άλλους ιούς λόγω της μειωμένης περιεκτικότητάς τους σε λιπίδια.

Ο καθαρισμός του δωματίου όπου διέμενε κρούσμα θα πρέπει να γίνεται χωρίς να αναδύεται σκόνη ή να σχηματίζονται αερολύματα με προϊόντα καθαρισμού του εμπορίου. Μετά τον καθαρισμό απαιτείται απολύμανση των επιφανειών με τη χρήση 0,1 % υποχλωριώδους νατρίου (NaClO) (αραίωση 1:50 εάν χρησιμοποιείται οικιακή χλωρίνη, συνήθως σε αρχική συγκέντρωση 5%).

Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί σε επιφάνειες που αγγίζουμε συχνά (π.χ. πόμολα) και στις τουαλέτες. Μολυσμένα ρούχα και λευκά είδη πρέπει να συλλέγονται και να πλένονται στους 60°C. Χαλιά, κουρτίνες και άλλα έπιπλα που καλύπτονται με ύφασμα μπορούν να καθαρισθούν με ατμό.

Συστήνεται χρήση εξοπλισμού καθαρισμού μιας χρήσης (π.χ. πετσέτες). Εάν δεν είναι διαθέσιμος εξοπλισμός καθαρισμού μιας χρήσης, το υλικό καθαρισμού (πανί, σφουγγάρι κ.λπ.) θα πρέπει να τοποθετείται σε απολυμαντικό διάλυμα, αποτελεσματικό έναντι ιών, ή σε 0,1% υποχλωριώδες νάτριο. Εάν αυτό δεν είναι δυνατόν, το υλικό θα πρέπει να απορρίπτεται.

Οι γάζες ή άλλο υλικό εμποτισμένο με υλικό από δερματική βλάβη από το κρούσμα ευλογιάς των πιθήκων θα πρέπει να αντιμετωπισθεί κατά προτίμηση σε μονάδα υγειονομικής περίθαλψης ως μολυσματικό υλικό.

Μέτρα προστασίας

Όπως έχει ήδη ενημερώσει ο ΠΟΥ απαιτείται η τήρηση των βασικών μέτρων ατομικής υγιεινής.

Οι οδηγίες είναι οι εξής:

πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό τακτικά ή χρησιμοποιείτε αλκοολούχο αντισηπτικό
καταναλώνετε κρέας μόνο αν έχει μαγειρευτεί επαρκώς
μην πλησιάζετε άγρια ζώα, συμπεριλαμβανομένων νεκρών ζώων
μην έρχεστε σε στενή επαφή και μην μοιράζεστε ρούχα με άτομα που δεν αισθάνονται καλά και παρουσιάζουν δερματικές βλάβες

Πότε πρέπει να επικοινωνήσετε με τον γιατρό

Εάν έχετε ένα εξάνθημα με φυσαλίδες και:

έχετε επιστρέψει από τη Δυτική ή Κεντρική Αφρική τις τελευταίες 3 εβδομάδες
έχετε έρθει σε επαφή με κάποιον που είχε ευλογιά των πιθήκων τις τελευταίες 3 εβδομάδες
έχετε έρθει σε επαφή με κάποιον που είχε δερματικές βλάβες τις τελευταίες 3 εβδομάδες

Υπενθυμίζεται ότι ο ΠΟΥ έχει τονίσει ότι η νόσος μπορεί να περιοριστεί και ότι δεν υπάρχουν εκείνα τα στοιχεία τα οποία να δείχνουν ότι ο ιός μπορεί να μεταλλάσεται, συνεπώς δύσκολα μπορεί να εξελιχθεί σε μια νέα πανδημία για αυτό και δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας. Ωστόσο, ο ΠΟΥ έχει ζητήσει από τα κράτη -μέλη να είναι σε ετοιμότητα και να παρακολουθήσουν τους τρόπους μετάδοσης ώστε να μπορέσει να περιοριστεί όσο το δυνατόν σύντομα είναι αυτό εφικτό.