Σημαντικά τα ευρήματα της πανελλαδικής έρευνας υγείας Hellas Health VIII που παρουσίασε σήμερα ο Γιάννης Τούντας, Διευθυντής του Ινστιτούτου Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής (ΙΚΠΙ) και Ομότιμος Καθηγητής Κοινωνικής και Προληπτικής Ιατρικής, ΕΚΠΑ.

Στην 8η έρευνα για την κατάσταση της υγείας, τη χρήση υπηρεσιών υγείας αλλά  και τις βασικές συμπεριφορές που την επηρεάζουν, όπως η διατροφή και το κάπνισμα, ήταν εμφανής η επίδραση της πανδημίας, με τα ερωτήματα γύρω από τον εμβολιασμό να είναι κεντρικά, ενώ καταγράφεται η ανησυχία ενός σημαντικού ποσοστού των πολιτών για τη δυνατότητά του να καλύψει το κόστος για συνταγογραφούμενα φάρμακα τα επόμενα δύο χρόνια.

Υγεία στην Ελλάδα

Το 38% δηλώνει στο πλαίσιο της Hellas Health VIII εξαιρετική ή πολύ καλή υγεία, μειωμένο από το 2017 που ήταν στο 42%. Το δηλώνει 37% καλή κατάσταση, το 23% μέτρια και το 2% κακή.

Βέβαια, 17% αναφέρει πως  ο ύπνος του επηρεάστηκε αρκετά  και το 11% πολύ λόγω μελαγχολίας ή άγχους. Σε ό,τι αφορά τη διατροφή, το 12% δεν καταναλώνει καμία μερίδα λαχανικών την ημέρα (6% το 2017), το 54% καταναλώνει έως 1 μερίδα και μόνο το 34% καταναλώνει περισσότερες από 1,1 μερίδες την ημέρα, αντί για τουλάχιστον 2 μερίδες την ημέρα.

Το 12% δεν καταναλώνει καμία μερίδα φρούτων την ημέρα (8% το 2017), το 48% καταναλώνει μέχρι 1 μερίδα και μόνο το 40% καταναλώνει περισσότερες από 1,1 μερίδες την ημέρα, αντί για τουλάχιστον 2 μερίδες την ημέρα.

Μεταξύ των ανησυχητικών διαπιστώσεων της έρευνας είναι και μια αύξηση του ποσοστού των καπνιστών. Το 40% δήλωσε ότι καπνίζει, από 36% το 2017. Το 31% καπνίζει καθημερινά και το 9% καπνίζει αλλά όχι καθημερινά.

COVID και εμβολιασμός

Σύμφωνα με τη μελέτη, το 74% του ενήλικα πληθυσμού έχει εμβολιαστεί για την Covid-19, to 43% για τη γρίπη, το 25% για τον πνευμονιόκοκκο, το 14% για την ηπατίτιδα Β, το 11% για τον έρπητα ζωστήρα και το 10% για διφθερίτιδα, τέτανο, κοκκύτη.

Επιπλέον, το 88% από όσους έχουν ήδη εμβολιαστεί κατά της Covid-19 είναι διατεθειμένο να κάνει και την τρίτη δόση.

Ενδιαφέροντα είναι τα στοιχεία που σχετίζονται με τον εμβολιασμό των παιδιών κατά της νόσου, αφού το 36% δηλώνει ότι έχει εμβολιάσει τα παιδιά του κατά της Covid-19 και το 33% σκοπεύει να τα εμβολιάσει.

Ειδικότερα σε ό,τι αφορά τους εμβολιασμούς, το 18% δηλώνει πως η πανδημία έχει επηρεάσει την απόφασή του για εμβολιασμό με άλλα εμβόλια εκτός του εμβολίου για τον κορωνοϊό, θετικά σε ποσοστό 72% και αρνητικά σε ποσοστό 28%.

Από όσους  δεν έχουν εμβολιαστεί για πνευμονιόκοκκο ή γρίπη, το 56% δεν το θεωρεί απαραίτητο, το 24% είναι επιφυλακτικό με τα εμβόλια και το 20% δηλώνει αμέλεια.

Σημαντική όμως είναι και η επίπτωση στην ψυχική υγεία των πολιτών. Το 38% δήλωσε ότι έκανε λιγότερα από θα όσα ήθελε κατά τη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων εβδομάδων λόγω συναισθηματικών προβλημάτων. Στο ίδιο ερώτημα το ποσοστό ήταν βέβαια 35% το 2017.

Το 12% ένιωθε αρκετά συχνά απελπισμένο και μελαγχολικό κατά τη διάρκεια των τεσσάρων τελευταίων εβδομάδων, το 7% τις πιο πολλές φορές και το 2% πάντα.

Χρόνια νοσήματα

Το 55% αναφέρει την ύπαρξη χρόνιου νοσήματος, στο πλαίσιο της έρευνας. Ειδικότερα, 16% αναφέρει υπέρταση, 14% υπερχοληστερολαιμία, 8% σπαστική κολίτιδα, 8% αγχώδεις διαταραχές, 7% οστεοαρθίτιδα ισχίου ή γόνατου, 7% σακχαρώδη διαβήτη, 6% κατάθλιψη και 6% άσθμα. Δυστυχώς, το 3% δήλωσε ότι αναγκάστηκε να διακόψει τη θεραπεία κάποιο χρόνιο νόσημα λόγω πανδημίας, το 8% να την παρατείνει και το 5% να την αναβάλει.

Το 40% αναφέρει ότι μεταξύ πρώτου συμπτώματος και έναρξης θεραπείας για κάποιο χρόνιο νόσημα από το οποίο πάσχει, μεσολάβησε διάστημα μεγαλύτερο από 6 μήνες. Το 22% αναφέρει ότι μεταξύ τελικής διάγνωσης και χορήγησης θεραπείας μεσολάβησε διάστημα μεγαλύτερο από 6 μήνες.

Το 37% αναφέρει συμμετοχή στη διαδικασία λήψης απόφασης για τη θεραπεία (πάρα πολύ και αρκετά), ενώ το 23% καθόλου. Το 10% από τους χρόνιους πάσχοντες έχει απευθυνθεί σε συλλόγους ασθενών.

Φάρμακο

Σημαντικό πρόβλημα χαρακτήρισε το 24% την πληρωμή των φαρμάκων τους τελευταίους 12 μήνες, ενώ για ένα 28% το πρόβλημα είναι μικρό.

Μάλιστα, ένα 21% δήλωσε ότι μείωσε την αγορά ειδών πρώτης ανάγκης προκειμένου να μπορέσει να αγοράσει συνταγογραφούμενα φάρμακα, το 10% πήρε λιγότερα φάρμακα από αυτά που του συνέστησε ο γιατρός και το 9% καθυστέρησε να εκτελέσει ή δεν εκτέλεσε συνταγή. Επιπλέον, το 29% ανησυχεί πολύ για τη δυνατότητά του να καλύψει το κόστος για συνταγογραφούμενα φάρμακα τα επόμενα δύο χρόνια και το 31% ανησυχεί λίγο.

Πάντως, το 51% δαπάνησε για φάρμακα  τους τελευταίους 12 μήνες 10-50 ευρώ τον μήνα, το 11% 50-100 ευρώ, το 4% 100-200 ευρώ και το 1% 200-500 ευρώ τον μήνα.

Εν τω μεταξύ, σχεδόν 1 στους 4 πολίτες δεν γνωρίζουν καθόλου τι είναι τα γενόσημα φάρμακα, 11% γνωρίζει ελάχιστα και 26% μέτρια. Επιπλέον, 32% δήλωσε ότι δεν γνωρίζει ότι τα γενόσημα φάρμακα κοστίζουν τα 2/3 της τιμής των αντίστοιχων πρωτοτύπων. Ειδικότερα, 17% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι δεν εμπιστεύεται καθόλου τα γενόσημα φάρμακα, το 12% λίγο και το 29% μέτρια.

Το 6%, μάλιστα, εμφανίστηκε πολύ αρνητικό στη χρήση γενόσημων φαρμάκων, το 11% μάλλον αρνητικό και το 39% ούτε αρνητικό ούτε θετικό. Το 22% έχει ενημερωθεί για τα γενόσημα φάρμακα από τον φαρμακοποιό, το 20% από γιατρό γενικής ιατρικής, το 15% από τους οικείους και το 13% από γιατρό άλλης ειδικότητας.

Το 34% θα προτιμήσει γενόσημο εάν η επιπλέον επιβάρυνση για το πρωτότυπο είναι μεγάλη, το 34% προτιμά το πρωτότυπο σε κάθε περίπτωση και το 22% πάντα προτιμά το γενόσημο.

Πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας

Σύμφωνα με την έρευνα, ένα 46% των πολιτών επηρεάστηκε από την πανδημία ως προς την επιλογή μεταξύ δημόσιας ή ιδιωτικής ιατρικής υπηρεσίας.

Μάλιστα, ένα σημαντικό ποσοστό, το 11% αναφέρει πως τους τελευταίους 12 μήνες δεν έλαβε τις αναγκαίες θεραπευτικές ή/και διαγνωστικές υπηρεσίες που χρειάζονταν. Το κόστος, με 49%, ήταν ο λόγος ενώ το 24% δήλωσε ως αιτία την απόσταση και το 23% την πανδημία.

Υψηλά ποσοστά αναφέρονται για τη μέτρηση της χοληστερίνης (82%), του σακχάρου (81%), της αρτηριακής πίεσης (75%) στο σύνολο του δείγματος και τη διενέργεια καρδιογραφήματος (83%) στους άνω των 40 ετών, ενώ χαμηλά είναι τα ποσοστά για τη μέτρηση της οστικής πυκνότητας (58%) στους ,άνδρες άνω των 70 ετών και στις γυναίκες άνω των 65 ετών, καθώς και της αιματολογικής εξέτασης κοπράνων στους άνω των 45 ετών (27%).

Το 21% των ανδρών ηλικίας 50-75 ετών δεν έχει μετρήσει το PSA και το 56% δεν έχει κάνει δακτυλική εξέταση για καρκίνο του προστάτη.

Το 9% των γυναικών ηλικίας 21-65 ετών δεν έχει κάνει τεστ Παπανικολάου, το 8% των γυναικών ηλικίας 40-75 ετών δεν έχει κάνει μαστογραφία και το 10% δεν έχει κάνει ψηλάφηση μαστού από γιατρό.

 

Η ταυτότητα της έρευνας

Η έρευνα πραγματοποιήθηκε στο διάστημα 5-12 Νοεμβρίου 2021, σε 1.001 άτομα, αντιπροσωπευτικό δείγμα του ενήλικα ελληνικού πληθυσμού, σε συνεργασία με τη Metron Analysis και υπό την αιγίδα και τη χορηγία του ΣΦΕΕ και την υποστήριξη των Angelini Pharma, ΒΙΑΝΕΞ A.E., Elpen, Φαρμασέρβ Lilly, Novo Nordisk, Pfizer, Roche.

Οι έρευνες υγείας Hellas Health πραγματοποιούνται από το 2006. Στις οκτώ έρευνες που έχουν πραγματοποιηθεί καταγράφεται κάθε φορά ένας βασικός κορμός δεδομένων, ο οποίος περιλαμβάνει την αυτοαναφερόμενη κατάσταση υγείας, βασικές συμπεριφορές που επηρεάζουν την υγεία, όπως διατροφή και κάπνισμα, καθώς και τη χρήση των υπηρεσιών υγείας. Σε κάθε έρευνα διερευνώνται σε βάθος ορισμένα από αυτά ή άλλα ενδιαφέροντα θέματα, όπως οι εμβολιασμοί και η χρήση φαρμάκων. Η διαχρονική παρακολούθηση αυτών των δεδομένων παρέχει τη δυνατότητα διαπίστωσης σημαντικών αλλαγών, όπως η αρνητική επίδραση της οικονομικής κρίσης στην υγεία του πληθυσμού και τώρα οι παράπλευρες αρνητικές επιπτώσεις της πανδημίας.