Αισθητές και στη Σουηδία έχουν αρχίσει να γίνονται οι παρενέργειες από τις συνεχιζόμενες περικοπές της αμερικανικής κυβέρνησης στην ιατρική έρευνα. Αυτό επισημαίνουν επικεφαλής των ιατρικών πανεπιστημίων καθώς δύο σουηδοαμερικανικά ερευνητικά προγράμματα, που χρηματοδοτούνταν από επιχορηγήσεις του NIH, διακόπηκαν.
Τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας των ΗΠΑ (NIH) είναι ο μεγαλύτερος χρηματοδότης της βιοϊατρικής έρευνας στον κόσμο. Χρηματοδοτούν την έρευνα όχι μόνο στις ΗΠΑ, αλλά και σε πανεπιστήμια και ινστιτούτα του εξωτερικού που δεν μπορούν να πραγματοποιήσουν τα έργα τους στη χώρα.
Η πρώτη σειρά περικοπών των ομοσπονδιακών δαπανών που εφαρμόστηκε μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Ντόναλντ Τραμπ ως προέδρου των ΗΠΑ τον Ιανουάριο, ανάγκασε τα NIH να απολύσουν 1.300 υπαλλήλους και να ακυρώσουν ομοσπονδιακές επιχορηγήσεις για την έρευνα ύψους άνω των 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Όπως δήλωσε στο Euractiv ο Martin Bergö, αντιπρόεδρος του Karolinska Institutet (KI), οι αποφάσεις των ΗΠΑ επηρεάζουν άμεσα τη χρηματοδότηση της έρευνας στη Σουηδία. «Στο KI, έχουμε χρηματοδότηση από το NIH για 39 τρέχοντα προγράμματα, ένα από τα οποία, που ερευνούσε τη νευροβιολογία της δυσφορίας φύλου, έπρεπε να διακοπεί νωρίτερα λόγω της ανάκλησης της χρηματοδότησης».
Μια επίθεση στην επιστήμη
Ένα άλλο πρόγραμμα, στο οποίο ερευνητές του KI και του Πανεπιστημίου του Γκέτεμποργκ, σε συνεργασία με Αμερικανούς επιστήμονες, μελετούσαν τα τροχαία ατυχήματα και την περίθαλψη τραυματιών στην Αγκόλα, διακόπηκε λόγω της μείωσης του προϋπολογισμού της USAID.
Επιπλέον, μια έκθεση σχετικά με μια σουηδική ερευνητική εργασία για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στην εξάπλωση της κροτωγενούς εγκεφαλίτιδας (TBE) στη Σουηδία απορρίφθηκε από ένα αμερικανικό επιστημονικό περιοδικό επειδή χρησιμοποιούσε τον όρο «κλιματική αλλαγή».
Η ανησυχία του Bergö δεν είναι τόσο ο κίνδυνος απώλειας χρημάτων, καθώς οι 39 επιχορηγήσεις του NIH αντιστοιχούν μόλις στο 1,5% του συνολικού προϋπολογισμού του KI.
«Το πιο σοβαρό πρόβλημα είναι η εφ' όλης της ύλης επίθεση κατά της επιστημονικής κοινότητας, της ελευθερίας και της αυτονομίας των αμερικανικών πανεπιστημίων, συμπεριλαμβανομένων των αντίστοιχων άμεσων απειλών για πάγωμα της χρηματοδότησης», δήλωσε.
Το KI έχει συγκροτήσει μια ομάδα για να διερευνήσει εάν Αμερικανοί επιστήμονες θα ενδιαφέρονταν να διεξάγουν ιατρική έρευνα στη Σουηδία και εάν διακεκριμένα πανεπιστήμια, όπως το Χάρβαρντ, και αμερικανικές φαρμακευτικές εταιρείες θα ήθελαν να ανοίξουν θυγατρικές μονάδες στο KI στη Σόλνα, κοντά στη Στοκχόλμη.
Νέες περικοπές στον ορίζοντα
Εν τω μεταξύ, μια δεύτερη κύμα περικοπών των δαπανών του NIH βρίσκεται σε εξέλιξη.
Στον προϋπολογισμό της αμερικανικής κυβέρνησης για το 2026, που παρουσιάστηκε την περασμένη Παρασκευή, ο προϋπολογισμός του NIH μειώνεται κατά πάνω από 20 δισεκατομμύρια δολάρια (περίπου 40%) και προβλέπεται σημαντική αναδιοργάνωση.
Η Karin Forsberg Nilsson, κοσμήτορας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου της Ουψάλα, δήλωσε στο Euractiv ότι η σχολή έχει εννέα σε εξέλιξη ερευνητικά προγράμματα Σουηδίας-Αμερικής που χρηματοδοτούνται από το NIH.
«Οι περικοπές της αμερικανικής κυβέρνησης αποτελούν συνολική επίθεση κατά των πανεπιστημίων, της ιατρικής έρευνας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, και είμαι αποτροπιασμένη από αυτό».
«Μέχρι στιγμής, δεν έχουμε δει καμία επίπτωση στο πανεπιστήμιό μας, αλλά δεν είμαστε σίγουροι για το μέλλον. Οι ερευνητές μας ανησυχούν ότι η χρηματοδότησή τους ή οι επιχορηγήσεις των Αμερικανών συνεργατών τους θα ακυρωθούν».
Σουηδοαμερικανικές επιστημονικές σχέσεις
Η Nilsson επεσήμανε δε ότι ορισμένοι ερευνητές και φοιτητές διστάζουν να πάνε στις ΗΠΑ για έρευνα και συνέδρια, καθώς φοβούνται ότι θα μπορούσαν να συλληφθούν ή να απελαθούν για κάτι που υπάρχει στους υπολογιστές τους.
Ταυτόχρονα, οι ΗΠΑ βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των χωρών με τις οποίες συνεργάζονται οι Σουηδοί ιατρικοί ερευνητές.
Σύμφωνα με έκθεση του Σουηδικού Συμβουλίου Έρευνας, σχεδόν το ένα τρίτο (28%) των ιατρικών δημοσιεύσεων με σουηδική κυριαρχία περιλαμβάνουν τουλάχιστον έναν Αμερικανό επιστήμονα.
«Από την έκθεση αυτή γνωρίζουμε επίσης ότι οι διεθνείς επιστημονικές συνεργασίες έχουν υψηλή ποιότητα», τόνισε ο Forsberg Nilsson.
Ο Magnus Johansson, καθηγητής βιοϊατρικής και μοριακός ιολόγος στο Πανεπιστήμιο Örebro, και ένας Αμερικανός συνάδελφός του ερευνούν τον ιό Flavivirus, ο οποίος μπορεί να προκαλέσει κροτωγενή εγκεφαλίτιδα (TBE), κίτρινο πυρετό και τον ιό του Δυτικού Νείλου.
Ερευνά την αλληλεπίδραση του ιού TBE με τα κύτταρα θηλαστικών, ενώ ο Αμερικανός συνάδελφός του μελετά την αλληλεπίδραση του ιού του Δυτικού Νείλου με τα κύτταρα, καθώς τα αποτελέσματά τους «αλληλοεπιδρούν». Πλέον, οι προοπτικές χρηματοδότησης της αμερικανικής έρευνας φαίνονται δυσοίωνες.
Ωστόσο, δεδομένης της σημασίας της συνεργασίας, εάν ο Αμερικανός επιστήμονας αντιμετωπίσει προβλήματα χρηματοδότησης, «θα συνεργαστούμε για να βρούμε λύσεις και να διασφαλίσουμε τη συνέχιση της έρευνάς μας», δήλωσε ο Johansson.