Ο υπουργός Ανάπτυξης και Επενδύσεων, Άδωνις Γεωργιάδης, έκανε εκτενή αναφορά στις εργασίες της Επιτροπής που είχε δημιουργηθεί επί υπουργίας του κ. Δραγασάκη για το επενδυτικό clawback, το συμψηφισμό δηλαδή με επενδύσεις. Ο υπουργός τόνισε ότι από τη συνεργασία του με τον ΣΦΕΕ προέκυψε η αφαίρεση ενός κομματιού του clawback με αντάλλαγμα τη δημιουργία θέσεων εργασίας και, όπως είπε, ένα αποτέλεσμα αυτού ήταν η σημαντική επένδυση της Pfizer στη Θεσσαλονίκη. Πλέον, είπε «το εργαλείο αυτό χρησιμοποιούν και άλλες εταιρείες και είναι η απόδειξη της θέλησης της κυβέρνησης Μητσοτάκη για επενδύσεις R&D (σε έρευνα και ανάπτυξη) και δημιουργία θέσεων εργασίας».

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος της Ελληνικής Ένωσης Φαρμακευτικών Εταιρειών, Ολύμπιος Παπαδημητρίου, υπογράμμισε ότι «η θεσμοθέτηση του clawback είναι σημαντικό κίνητρο για να έρθουν επενδύσεις στη χώρα και ελπίζουμε να συνεχιστεί». Ο κ. Παπαδημητρίου έκανε εκτενή αναφορά στα μαθήματα που πήραμε αρχικά από την οικονομική κρίση και, στη συνέχεια, από την υγειονομική. Μίλησε για την αποτελεσματική χρήση των δημοσίων πόρων, την έλλειψη πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας και τη δημιουργία της ανάγκης για απομακρυσμένα συστήματα υγείας, καθώς «πολλοί συμπολίτες μας δεν ήθελαν να πάνε στα νοσοκομεία λόγω της πανδημίας». Χαρακτήρισε «άθλο» το επίτευγμα ότι σε ένα χρόνο από την ταυτοποίηση του ιού βρεθήκαμε σε θέση να διαθέτουμε αποτελεσματικά και ασφαλή εμβόλια και πρόσθεσε ότι οι ελληνικές φαρμακοβιομηχανίες, οι οποίες δημιουργούν κάθε χρόνο νέες θέσεις εργασίας χρειάζονται καινοτομία και βελτίωση των εργαλείων για αύξηση των επενδύσεων.

Ο Γενικός Διευθυντής της AbbVie Pharmaceuticals SA, Πασχάλης Αποστολίδης, αναφέρθηκε στις αναπτυξιακές διαστάσεις που προσφέρει η φαρμακευτική καινοτομία, κυρίως μέσα από την έρευνα. Όπως είπε, οι επενδύσεις στην κλινική έρευνα κάθε χρόνο στην Ευρώπη είναι της τάξεως των 36 δισ. ευρώ, πράγμα που σημαίνει ότι – βάσει αναλογικότητας οικονομία και πληθυσμού – τα 500 εκατομμύρια μπορούν να επενδύονται στη χώρα μας, με αποτέλεσμα την απόδοση φόρων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας. Αυτό, όπως τόνισε, θα μπορούσε να φέρει πίσω και τα παιδιά μας – επιστήμονες – που έφυγαν για να βρουν δουλειά. Όσον αφορά στην επόμενη μέρα, ο κ. Αποστολίδης τόνισε ότι στην Ελλάδα έχουμε ένα χρυσωρυχείο πληροφοριών – αναφερόμενος στα δεδομένα της ΗΔΙΚΑ – την ώρα που επιχειρήσεις σε ολόκληρο τον κόσμο ξοδεύουν δισεκατομμύρια για να αντλήσουν τέτοια δεδομένα. Αν το συνδυάσουμε αυτό, εξήγησε, «με τις επενδύσεις Microsoft και Cisco, καταλαβαίνουμε ότι μπορεί να αποτελέσει πηγή πλούτου και ανάπτυξης».

Να γίνει εθνική στρατηγική η καινοτομία στην Ελλάδα

Από την πλευρά του, ο Γενικός Διευθυντής της Pfizer για Ελλάδα, Κύπρο και Μάλτα, Ζαχαρίας Ραγκούσης, υπογράμμισε ότι η κρίση της πανδημίας ανέδειξε τη σημασία της Yγείας, της Επιστήμης αλλά και της συνεργασίας . Σύμφωνα με τον κ. Ραγκούση χρειάζεται πλέον η Καινοτομία να γίνει εθνική στρατηγική με στόχο η χώρα μας να βελτιώσει σημαντικά τις χαμηλές της επιδόσεις στον Ευρωπαϊκό δείκτη καινοτομίας. Αναφερόμενος στη φαρμακευτική καινοτομία και τα εμβόλια υπογράμμισε το γεγονός ότι μόλις σε 16 μήνες από την έναρξη της πανδημίας έχουν υλοποιηθεί παγκοσμίως 1,3 δις εμβολιασμοί ενώ 20 εκατ. εμβολιασμοί παγκοσμίως γίνονται καθημερινά, κάτι που αποτελεί επιστημονικό επίτευγμα. Αναφερόμενος στα εμβόλια ο κ. Ραγκούσης επισήμανε την πολυπλοκότητα στη διαδικασία παραγωγής τους, όχι μόνο όσον αφορά στην προμήθεια των συστατικών αλλά και στους πολλούς και αυστηρούς ποιοτικούς ελέγχους. Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε για κάθε παρτίδα του εμβολίου της Pfizer γίνονται πάνω από 40 ποιοτικοί έλεγχοι, 13 εκ των οποίων σε εξειδικευμένα κέντρα στις ΗΠΑ

Ο Αντιπρόεδρος του ΔΣ της Vianex, Κωνσταντίνος Παναγούλιας, προσέγγισε το θέμα από τη σκοπιά μίας ελληνικής επιχείρησης που δραστηριοποιείται στη χώρα εδώ και 100 χρόνια. Όπως είπε, πολλές ελληνικές εταιρείες ξεκίνησαν από την ανάπτυξη γενοσήμων, αλλά στη συνέχεια κατάφεραν να αναπτύξουν και την καινοτομία, ενώ δημιούργησαν συνεργασίες αμοιβαία επωφελείς με τις ξένες επιχειρήσεις. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι υπάρχουν τρία βήματα που πρέπει να γίνουν για να είναι «λαμπρό» το μέλλον της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας. Πρώτον, κινήσεις για την αναμόρφωση της, το clawback είναι το σημαντικότερο εργαλείο που έχει προσφέρει η ελληνική Πολιτεία στη βιομηχανία για τη στήριξή τους. Επίσης, αντιμετώπιση του αθέμιτου ανταγωνισμού από τρίτες χώρες εκτός ΕΕ: «ενώ τα προϊόντα των τρίτων χωρών παίρνουν άδεια και εισάγονται εύκολα στην ΕΕ, τα προϊόντα των ευρωπαϊκών εταιρειών δυσκολεύονται πάρα πολύ, δημιουργώντας αθέμιτο ανταγωνισμό». Και τέλος η στροφή στη βιοτεχνολογία, κάτι που δεν είναι εύκολο για τις ελληνικές εταιρείες, καθώς πρέπει να βοηθηθούν στη συνεργασία τους με τις ξένες, να αποκτήσουν τεχνογνωσία και μία νέα στρατηγική.

Ο Γενικός Διευθυντής του Boehringer Ingelheim, Δημήτρης Αναγνωστάκης, τόνισε ότι η φαρμακευτική παραγωγή στην Ελλάδα αποτελεί έναν ισχυρό μοχλό ανάπτυξης και δημιουργία θέσεων εργασίας, καθώς μόνο από το 2016 έως το 2019, η φαρμακευτική παραγωγή στην Ελλάδα αυξήθηκε κατά 60%. Ο κ. Αναγνωστάκης ανέφερε ότι η Ευρώπη βάσισε τα τελευταία χρόνια τις ανάγκες στην παραγωγή από την Ασία και τόνισε ότι αυτό πρέπει να αλλάξει, ενώ κάλεσε την Ελλάδα να προστατεύσει την παραγωγή της και να σταθεί δίπλα σε χώρες που ζητούν αύξηση της παραγωγής. Είπε ότι η εταιρεία του αποτελεί success story με συνεχή αύξηση των επενδύσεων στη χώρα μας και κάλεσε να συνεχιστεί ο διάλογος μεταξύ της κυβέρνησης και της βιομηχανίας ώστε να στηριχθεί η τοπική παραγωγή και να μπει η Ελλάδα στους παίκτες της φαρμακευτικής παραγωγής.

Που αποσκοπούσε η πρόταση Μπάιντεν για τις πατέντες των εμβολιων

Ο Πρόεδρος του ΔΣ της Biogen, Στέλιος Παπαδόπουλος, έκανε ιδιαίτερη αναφορά στο θέμα των πατεντών και στην πρόταση της αμερικανικής κυβέρνησης για προσωρινή άρση της πατέντας των εμβολίων. Ο κ. Παπαδόπουλος χαρακτήρισε «άσχετο το θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας», εξηγώντας τους λόγους γι’ αυτή του τη θέση. Όπως είπε, το θέμα των συστατικών εμβολίων για τα επόμενα τρία χρόνια έχει κλείσει και μόνο οι μεγάλοι παίκτες θα έχουν πρόσβαση σε αυτά, καθώς τα έχουν ήδη αγοράσει, πράγμα που σημαίνει ότι άλλες φαρμακευτικές δεν μπορούν να βρουν στην αγορά τα απαραίτητα συστατικά. Επίσης, τόνισε ότι τίθεται και θέμα ασφάλειας, αναφέροντας το παράδειγμα της Johnson & Johnson στις ΗΠΑ και διερωτήθηκε «ποια εταιρεία θα πετούσε 15 εκατ. εμβόλια που δεν φτιάχτηκαν σωστά;», όπως έκανε η Johnson & Johnson. Εκτίμησε ότι ο Αμερικανός Πρόεδρος έκανε αυτή την πρόταση επειδή ήθελε απλά να σταματήσει το δόγμα Τραμπ «Πρώτα η Αμερική» και να δείξει ότι οι ΗΠΑ παίρνουν τη θέση τους στον κόσμο και πρόσθεσε ότι «πιστεύω ότι το θέμα της πατέντας είναι ένα πυροτέχνημα για να δουν πώς θα αντιδράσουν οι φαρμακευτικές εταιρείες».

Όσον αφορά στο θέμα της πνευματικής ιδιοκτησίας, οι ομιλητές έκαναν σύντομες παρεμβάσεις, με τον κ. Παπαδημητρίου να τονίζει ότι αν δεν υπήρχε πνευματική ιδιοκτησία, δεν θα είχαμε τόσα εμβόλια, η κατοχύρωση της πατέντας είναι ουσιαστική και η κατάργηση της πατέντας δεν θα δημιουργήσει αύξηση διαθεσιμότητας. Ενώ ο κ. Παπαδόπουλος διευκρίνισε ότι η άρση της πατέντας δεν σημαίνει ότι ο καθένας θα μπορεί να φτιάξει εμβόλια. Ο υπουργός Ανάπτυξης απάντησε ότι γνωρίζει ότι «χωρίς πνευματική ιδιοκτησία δεν βγαίνει νέο φάρμακο. Όμως η πρόταση έγινε για να ξεκινήσει ένας σοβαρός διάλογος στην παγκόσμια κοινότητα». Όπως εξήγησε η πρόταση Μπάιντεν αναγκάζει και τις εταιρείες να σκεφτούν τι πρέπει να κάνουν για να λύσουν το πρόβλημα (δηλαδή, τα χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού στις φτωχές χώρες σε σύγκριση με τις πλούσιες). «Πρέπει και οι εταιρείες να βάλουν πλάτη στο πρόβλημα εμβολιασμού των φτωχών χωρών», είπε ο Άδωνις Γεωργιάδης