Στην πρόσφατη Γενική Συνέλευση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ( ΠΟΥ) κατατέθηκε από πολλές χώρες, κυρίως της ΕΕ, ψήφισμα για πατέντες στα φαρμακευτικά και ιατροτεχνολογικά προϊόντα για την πανδημία από τον ιό SARS-CoV-2, γνωστό και ως “Σχέδιο Κόστα-Ρίκα”. Πως θα εξαλείψει την ανισότητα πρόσβασης σε προϊόντα υγείας κατά του COVID-19. To σχόλιο του πρώην Υπουργού Υγείας, Ανδρέα Ξανθού για τη συγκεκριμένη πρωτοβουλία.
Οι πρόεδροι της Κόστα Ρίκα και της Χιλής, Κάρλος Κεσάδα και Σεμπάστιαν Πινέρα αντίστοιχα μαζί με τον πρόεδρο του ΠΟΥ, Τέντρος Αντχανόμ Γκεμπρεγεσούς, ανακοίνωσαν πρόσφατα την πρόοδο στην κατασκευή μίας τεχνολογικής πλατφόρμας που θα άρει τα εμπόδια πρόσβασης σε αποτελεσματικά εμβόλια, φάρμακα και άλλα προϊόντα υγείας που καταπολεμούν τον COVID-19. Την ιδέα πρότεινε η Κόστα Ρίκα κατά το ξεκίνημα της πανδημίας και τώρα πολλές χώρες υποστηρίζουν αυτήν την ιδέα.
Η πλατφόρμα θα συγκεντρώνει δεδομένα, γνώση και πνευματική ιδιοκτησία για τα υπάρχοντα προϊόντα υγείας για τον COVID-19 για την παράδοση παγκόσμιων δημόσιων αγαθών σε όλους τους ανθρώπους σε όλες τις χώρες. Μέσω του ανοιχτού μοιράσματος επιστημονικών δεδομένων, πολλές εταιρείες θα μπορούν να έχουν πρόσβαση στις πληροφορίες που θα τους βοηθήσουν στην παραγωγή προϊόντων υγείας που θα καταπολεμήσουν τον COVID-19. Έτσι, θα μειωθεί το κόστος και αυξηθεί η προσβασιμότητα.
Η ιδέα της αλληλεγγύης
«Η συγκεκριμένη πρόταση βασίζεται στην ιδέα της αλληλεγγύης και την παγκόσμια κοινωνική ευθύνη. Προωθεί την παγκόσμια μη αποκλειστική εθελοντική αδειοδότηση» σύμφωνα με τον πρόεδρο της Κόστα Ρίκα
«Πρέπει να απελευθερώσουμε ολόκληρη τη δύναμη της επιστήμης χωρίς περιορισμούς για την παράδοση καινοτομιών που θα βοηθήσουν άπαντες παντού την ίδια περίοδο» ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρόεδρος του ΠΟΥ.
«Τα παραδοσιακά μοντέλα αγοράς δε θα παραδώσουν στην κλίμακα που χρειαζόμαστε για την κάλυψη των παγκόσμιων αναγκών. Η αλληλεγγύη ανάμεσα σε χώρες και τον ιδιωτικό τομέα είναι απαραίτητη για να υπερκεράσουμε αυτές τις δύσκολες στιγμές. Η Χιλή, όπως και πολλές χώρες στη διεθνή κοινότητα, θεωρεί ότι μόνο μέσω της διεθνούς συνεργασίας θα κερδίσουμε τον COVID-19» ανέφερε ο Πρέσβης, Κρίστιαν Στρίτερ μιλώντας εκ μέρους του προέδρου της Χιλής.
Η ημερομηνία εκκίνησης της πλατφόρμας
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και η Κόστα Ρίκα θα ενεργοποιήσουν την πλατφόρμα στις 29 Μαΐου. Εκείνη τη μέρα θα δημοσιευτεί στην ιστοσελίδα του ΠΟΥ ένα «Κάλεσμα για Δράση και Αλληλεγγύη». Στην ιστοσελίδα, οι κυβερνήσεις, οι χρηματοδότες, τα ινστιτούτα και οι εταιρείες μπορούν να εκφράσουν τη στήριξή τους.
Η αλληλεγγύη όλων των μελών του ΠΟΥ θα είναι πολύ σημαντική για να διασφαλιστεί ότι η πλατφόρμα θα μπορέσει να εξαλείψει τις ανισότητες πρόσβασης σε θεραπείες και μηχανισμούς καταπολέμησης του COVID-19.
Το σχόλιο του Ανδρέα Ξανθού για το σχέδιο Κόστα Ρίκα
Σύμφωνα με τον πρώην Υπουργό Υγείας και νυν τομεάρχη Υγείας της ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ, Ανδράς Ξανθό, το σχέδιο Κόστα Ρίκα αποτελεί «την πολιτική απάντηση στις νέες ανισότητες που γεννά η πανδημία».
Ο κ. Ξανθός πρόσθεσε ότι «η πρόταση του ΠΟΥ είναι εξαιρετικά ριζοσπαστική και θα αποτελέσει πρόκριμα για την συνολική αντιμετώπιση των σημερινών στρεβλώσεων που δημιουργεί η πνευματική ιδιοκτησία στη διεθνή αγορά φαρμάκου και τεχνολογιών υγείας, όπως η αδιαφάνεια στα κόστη έρευνας και ανάπτυξης (R&D) , οι υψηλές τιμές και οι καθυστερήσεις στην πρόσβαση αρκετών χωρών στην καινοτομία».
«Η σθεναρή αντίσταση των ΗΠΑ και του Ντόναλντ Τράμπ σε αυτό το σχέδιο, αποδεικνύει πως η καθολική και ισότιμη κάλυψη υγείας δεν είναι ούτε αυτονόητη ούτε δεδομένη. Αντίθετα, είναι ένα πεδίο σκληρής κοινωνικής και πολιτικής σύγκρουσης ανάμεσα στον επιθετικό νεοφιλελευθερισμό που υπερασπίζεται το εταιρικό κέρδος και στον κόσμο που διεκδικεί το δικαίωμα όλων στην Υγεία. Η πανδημία έχει αναδείξει νέες ανάγκες αλλά και νέες προκλήσεις. Το κοινωνικό αίτημα για καθολική πρόσβαση όλων των ανθρώπων στα νέα προληπτικά, διαγνωστικά και θεραπευτικά μέσα για τον ιό SARS-CoV-2 αλλά και για κάθε καινούργια απειλή Δημόσιας Υγείας, είναι πλειοψηφικό. Η πανδημία μας δείχνει το δρόμο: ένα νέο μοντέλο στην ανάπτυξη της έρευνας και της καινοτομίας στην υγεία και στο φάρμακο, βασισμένο στη διεθνή συνεργασία, στη δημόσια χρηματοδότηση, στα ανοικτά δεδομένα, στη διαφάνεια, στις «δίκαιες» τιμές και στην προστασία των δικαιωμάτων των ασθενών, είναι αναγκαίο και εφικτό» ανέφερε χαρακτηριστικά ο πρώην Υπουργός Υγείας.
Ο ίδιος κατέληξε ότι ο ΣΥΡΙΖΑ, η Ευρωπαϊκή Αριστερά, οι προοδευτικές δυνάμεις, οι ενώσεις των ασθενών, τα κινήματα για την ισότιμη πρόσβαση στη φροντίδα υγείας , πρέπει να στηρίξουν με κάθε τρόπο αυτή την πρωτοβουλία του ΠΟΥ.
