Η ανησυχία από τις φαρμακευτικές εταιρείες για την έγκαιρη λήψη ουσιαστικών μέτρων με στόχο τον εξορθολογισμό της φαρμακευτικής δαπάνης και τον περιορισμό του ποσού της υπέρβασης (clawback) φαίνεται πως έχει αρχίσει να δίνει τη θέση της στον προβληματισμό για τις υπό διαμόρφωση μεταρρυθμίσεις.

Η τροπολογία, που θα φέρει σημαντικές αλλαγές στη φαρμακευτική πολιτική και τους προϋπολογισμούς του ΕΟΠΥΥ, λαμβάνει την τελική της μορφή και εκτιμάται ότι τα κατατεθεί άμεσα. Ο Θ. Πλεύρης ενημέρωσε τους επικεφαλής των φορέων που εκπροσωπούν τις εταιρείες του κλάδου για τις αλλαγές που σχεδιάζονται την Πέμπτη 28 Απριλίου. Η συνάντηση όμως φαίνεται πως άφησε τους εκπροσώπους των φαρμακευτικών επιχειρήσεων με περισσότερους προβληματισμούς από ό,τι θα ανέμεναν, όπως προκύπτει τόσο από την επιστολή του PIF όσο και εκείνης του Συνδέσμου Φαρμακευτικών Επιχειρήσεων (ΣΦΕΕ) προς τον Υπουργό Υγείας. Για τον ΣΦΕΕ η επικοινωνία μεταξύ των δύο πλευρών συνεχίζει να έχει σοβαρά κενά.

Ερωτηματικά και ενστάσεις

Από την πρώτη στιγμή που εκφράστηκε η πιθανότητα τροποποίησης του πολυώνυμου των υποχρεωτικών εκπτώσεων και αύξηση των rebate στο πλαίσιο μείωσης του clawback, φόβοι εκφράστηκαν πως ουσιαστικά το clawback «βαφτίζεται» rebate. Πρόκειται για μια «λογιστική μεταφορά των υποχρεωτικών επιστροφών και όχι απομείωση τους», όπως ανέφερε χαρακτηριστικά το PIF.

Μάλιστα, για τον ΣΦΕΕ είναι σαφές πως τα μέτρα που σε καμία περίπτωση δεν αποσκοπούν στον περιορισμό των υποχρεωτικών επιστροφών, «αλλά εστιάζουν στη μετατροπή μέρους του clawback σε rebate, χωρίς ταυτόχρονα καμία διασφάλιση ή δέσμευση από πλευράς του υπουργείου ότι ο «χώρος» που θα δημιουργηθεί (στο clawback) δεν θα καταληφθεί από νέο clawback λόγω συνεχιζόμενης αύξησης της δαπάνης».

Ο Σύνδεσμος εκτιμά ότι προτεραιότητα για το Υπουργείο Υγείας είναι να επιτευχθεί ο στόχος της μείωσης κατά 50 εκατ. ευρώ στο clawback σε σχέση με το 2020 (προαπαιτούμενο στο πλαίσιο RRF), «αδιαφορώντας για την εξέλιξη του πραγματικού ύψους των υποχρεωτικών επιστροφών από πλευράς των εταιρειών καθώς και για την εξέλιξη της κατανάλωσης».

Σε ό,τι αφορά τις αλλαγές στο πωλυόνυμο υπολογισμού των rebates, το επιπρόσθετο rebate του 3% καθώς και το διαχωρισμό του προϋπολογισμού του ΕΟΠΥΥ σε δυο κατηγορίες, κατά το ΣΦΕΕ «ανακοινώθηκαν χωρίς να υποστηρίζονται από επαρκή αριθμητικά στοιχεία και δεδομένα και παρά τους ισχυρισμούς ότι θα λάβουμε στοιχεία πριν την νομοθέτησή τους, κάτι τέτοιο δεν έχει συμβεί μέχρι στιγμής».

Μάλιστα, οι επικεφαλής του Συνδέσμου δηλώνουν πως δεν καταλαβαίνουμε το σκεπτικό που επιβάλλει τη λήψη των επιπλέον μέτρων των rebate 3% και 5% για τη συγκράτηση της δαπάνης, αφού όπως ανέφερε στη συνάντηση τους ο κ. Πλεύρης έκανε λόγο για εξοικονομήσεις στη δαπάνη του 2022 μεταξύ 150 και 180 εκατ. ευρώ από παρεμβάσεις στις βιταμίνες, στους ανασφαλίστους κλπ., σε συνδυασμό με την ευνοϊκή εξέλιξη της δαπάνης στο πρώτο τρίμηνο του 2022, καθώς με δεδομένο ότι η αλλαγή στον τρόπο υπολογισμού του clawback δεν προκαλεί δημοσιοοικονομικό κενό για την Πολιτεία.

Όπως εξηγούν, σοβαρές αλλαγές όπως αυτές « θα πρέπει προγενέστερα να συζητούνται στο πλαίσιο της Επιτροπής Παρακολούθησης Φαρμακευτικής Δαπάνης με την απαραίτητη παράθεση στοιχείων, μια που άπτονται σαφώς των αρμοδιοτήτων της». Παράλληλα, η λειτουργία της Επιτροπής δεν έχει ακόμη επανεκκινήσει.

Γενικότερα, ο ΣΦΕΕ αναδεικνύει το ζήτημα της επαρκούς επικοινωνίας και του ουσιαστικού διαλόγου. Όπως υποστηρίζει ο Σύνδεσμος «οι επερχόμενες αλλαγές δεν επικοινωνήθηκαν με επαρκή σαφήνεια με αποτέλεσμα να μην γίνει κατανοητό από το σύνολο των παρευρισκομένων ποιες ακριβώς κατηγορίες προϊόντων αφορούν και πως ακριβώς θα εφαρμοστούν». Ταυτόχρονα, δεν έχουν δοθεί τα νομοθετικά κείμενα για την πληρέστερη κατανόηση των ρυθμίσεων, με αποτέλεσμα να αδυνατεί ο φορέας να τοποθετηθεί επ’ αυτών τεκμηριωμένα, αλλά και να ενημερώνονται πλημμελώς τα μέλη του. Για αυτό και ζητούν την άμεση διάθεση των σχετικών διατάξεων ώστε να έχουν απαραίτητο χρόνο να καταθέσουν τεκμηριωμένη τοποθέτηση.

«Ο τρόπος με τον οποίο προχωρά η λήψη αποφάσεων (ασαφής ενημέρωση, μη διάθεση στοιχείων, κλπ.), δεν προάγει τον ουσιαστικό διάλογο» , καταλήγει στην επιστολή του ο ΣΦΕΕ, σημειώνοντας όπως η κατάργηση του επιμερισμού του clawback με τον κανόνα 80-20, την κατάργηση της εξίσωσης της ασφαλιστικής τιμής των γενοσήμων με τη λιανική τους και τη δημιουργία περιορισμένων κλειστών προϋπολογισμών για θεραπείες χαμηλής θεραπευτικής αξίας είναι προς τη θετική κατεύθυνση.