Στις 30 Ιουλίου του 1966, μπροστά από σχεδόν 100 χιλιάδες οπαδούς και με πάνω από 35 εκατ. Βρετανούς να παρακολουθούν από την τηλεόρασή τους, η εθνική Αγγλίας κέρδισε την εθνική Γερμανίας στον τελικό του Μουντιάλ. Αυτή ήταν η πρώτη και η μοναδική κατάκτηση του τροπαίου από τα «λιοντάρια».

Η Γερμανία άνοιξε το σκορ στο 12ο λεπτό. Αρχικά βγήκε η σέντρα από τον Σίγκφριντ Χελντ από τα αριστερά, την οποία επιχείρησε να διώξει Ρέι Γουίλσον. Ωστόσο, η κεφαλιά-διώξιμο του Γουίλσον κατέληξε στα πόδια του Χέλμουτ Χάλερ, ο οποίος σκόραρε. Έκτοτε έχουν περάσει πάνω από 50 χρόνια και 2 από τους 3 εμπλεκόμενους σε αυτό το γκολ (Γουίλσον, Χάλερ) έχουν πεθάνει από άνοια.

Μετά το τέλος του παιχνιδιού, ο Γουίλσον γιόρτασε το τρόπαιο χορεύοντας με τον Τζακ Τσάρλτον και τον Νόμπι Στάιλς. Οι 2 τελευταίοι πρόσφατα έχασαν τη ζωή τους έχοντας χτυπηθεί από την άνοια. Τους θανάτους τους ακολούθησε η είδηση ότι ο Σερ Μπόμπι Τσάρλτον έγινε το 5ο μέλος εκείνης της θρυλικής ομάδας των Άγγλων που διαγνώστηκε με ασθένεια, η οποία σχετίζεται με τραυματισμό στον εγκέφαλο. 

Τρία χρόνια αφού η Αγγλία «έφερε στο σπίτι» της το Μουντιάλ, ο δημοσιογράφος και σπορτκάστερ, Τζον Άρλοτ, προέβλεψε αυτό που ερχόταν στην εποχή του επαγγελματικού ποδοσφαίρου. Παρατηρώντας ποδοσφαιριστές οι οποίοι συχνά ζαλίζονταν από το χτύπημα της λασπωμένης μπάλας στο μέτωπό τους σημείωσε ότι «προκαλεί έκπληξη που δεν ακούμε παραδείγματα βλάβης στον εγκέφαλο, παρόμοια με αυτά που δέχονται οι boxer στα κεφάλια» έγραψε στην Guardian.

Τα παραδείγματα που επιβεβαιώνουν την ασθένεια του ποδοσφαίρου είναι πολλά. Ειδικότερα, η ομάδα της Μπέρνλι που κέρδισε τον πρώτο της τίτλο το 1960, είδε 7 ποδοσφαιριστές της να υποφέρουν από άνοια πριν χάσουν τη ζωή τους. Επίσης, 6 παίκτες της Άστον Βίλα που κέρδισαν το FA Cup το 1957 αναφέρθηκε ότι πέθαναν υπό παρόμοιες συνθήκες, πιθανώς από Χρόνια Τραυματική Εγκεφαλοπάθεια (ΧΤΕ).

Πρόσφατη έρευνα διαπίστωσε ότι οι βετεράνοι μποξέρ διατρέχουν τον ίδιο κίνδυνο με τους ποδοσφαιριστές να υποφέρουν από τη συγκεκριμένη πάθηση.  Mία νέα μελέτη έδειξε, επίσης, ότι οι παλιές μπάλες όταν ήταν βρεγμένες ζύγιζαν κατά 1/3 περισσότερο (600g) σε σχέση με τις αντίστοιχες νέες (400g)

Το αυξημένο μέγεθος του κινδύνου για τους ποδοσφαιριστές 

Χρειάστηκε να περάσει μισός αιώνας για να επιβεβαιωθεί η σύνδεση της άνοιας με τις κεφαλιές στο ποδόσφαιρο. Σε αυτήν την αναγνώριση συνέβαλε σε μεγάλο βαθμό η καμπάνια από την οικογένεια του Τζεφ Αστλ. Ο πρώην επιθετικός της Γουέστ Μπρομ απεβίωσε το 2002 στην ηλικία των 59 ετών. Σε μία ιστορική ανακοίνωση αναφέρθηκε ότι ο θάνατος του ήταν αποτέλεσμα μίας βιομηχανικής ασθένειας που προκαλείτει από τις κεφαλιές στο ποδόσφαιρο.

Μετά το θάνατο του, η σύζυγός του, Ντον Αστλ, ίδρυσε το ίδρυμα Τζεφ Αστλ. Η ιστορία της δουλειάς της περιγράφηκε στο βιβλίο του Μάικλ Κάλβιν (2018), με τίτλο, State of Play. Μέσα σε αυτό, ο Κάλβιν ανέφερε τα ονόματα 400 ποδοσφαιριστών που ταλαιπωρήθηκαν από άνοια. Η αδυναμία της Αγγλικής Ομοσποδνίας να απαντήσει στις ερωτήσεις της Ντον Αστλ για το μέγεθος του προβλήματος την οδήγησε στο εξής ξέσπασμα: «Πόσο μεγάλο είναι αυτό; Μήπως γι΄αυτό δε θέλουν να κάνουν κάτι, λόγω όσων μπορεί να ανακαλύψουν;».

Τον Οκτώβριο του 2019, η Αγγλική Ομοσπονδία και η Ένωση Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών (PFA) εκπόνησε μία μελέτη, η οποία κατέληξε ότι οι πρώην επαγγελματίες είχαν από 2-5 φορές περισσότερες πιθανότητες να πεθάνουν από εκφυλιστικές ασθένειες του εγκεφάλου. Της έρευνας ηγήθηκε, ο νευροπαθολόγος στο Πανεπιστήμιο της Γλασκόβης, δρ. Γουίλι Στιούαρτ, ο οποίος συνέκρινε τους θανάτους 7.676 πρώην παικτών με αυτούς 23.000 ατόμων του γενικού πληθυσμού. 

«Αυτή είναι η μεγαλύτερη μελέτη μέχρι σήμερα που παρακολούθησε λεπτομερώς στα περιστατικά νευροεκφυλιστικών ασθενειών σε οποιοδήποτε σπορ. Όχι μόνο στο ποδόσφαιρο. Τα δεδομένα μας δείχνουν ότι ενώ οι ποδοσφαιριστές είχαν υψηλότερα ποσοστά θανάτου από άνοια, είχαν χαμηλότερες πιθανότητες να πεθάνουν από άλλες σοβαρές ασθένειες. Αν και πρέπει να καταβληθεί κάθε προσπάθεια για να εντοπιστούν οι παράγοντες αύξησης του κινδύνου για νευροεκφυλιστικές ασθένειες , υπάρχουν τεράστια οφέλη για την υγεία που προσφέρει το ποδόσφαιρο και πρέπει να ληφθούν υπόψιν» είπε ο κ. Στιούαρτ.

Πρόταση της PFA: “Να μειωθούν οι κεφαλιές στην προπόνηση”

Μετά από μια συνεδρίαση της Επιτροπής Διαχείρισης, η Eνωση των Eπαγγελματιών Ποδοσφαιριστών (PFA) ζήτησε να μειωθούν οι κεφαλιές στην προπόνηση. Ως μέρος των σχεδίων σχετικά με τη βελτίωση της προστασίας για τους τρέχοντες παίκτες, η Ένωση Επαγγελματιών Ποδοσφαιριστών δήλωσε ότι απαιτείται μια στρατηγική σε όλο το παιχνίδι για την αντιμετώπιση της άνοιας και των νευροεκφυλιστικών παθήσεων στο ποδόσφαιρο.

«Ζητούμε την υποστήριξη των συλλόγων, των πρωταθλημάτων και της FA να δημιουργήσουν μια συντονισμένη στρατηγική για τη μέτρηση, την παρακολούθηση και την προσαρμογή της προπόνησης, προσδιορίζοντας τα μέτρα προστασίας που μπορούν να κάνουν τη διαφορά στη μακροπρόθεσμη υγεία των παικτών» ανέφερε η ανακοίνωση.

Ο πρόεδρος της PFA, Ben Purkiss είπε: «Η επιστήμη αναπτύσσεται γρήγορα σε αυτόν τον τομέα. Πρέπει να κάνουμε μια επείγουσα παρέμβαση βάσει των στοιχείων που είναι διαθέσιμα τώρα. Η μείωση των κεφαλιών στην προπόνηση είναι ένα πρακτικό και απλό βήμα».

Ο Διευθύνων Σύμβουλος της PFA, Gordon Taylor είπε: «Η PFA και το PFA Charity θα συνεχίσουν τη δέσμευσή μας, μαζί με την FA, για τη χρηματοδότηση της έρευνας σε αυτόν τον τομέα. Ωστόσο, βραχυπρόθεσμα, το ποδόσφαιρο δεν μπορεί να συνεχιστεί όπως είναι. Υπάρχει ένα μεγάλο ζήτημα εδώ. Με βάση τα αυξανόμενα διαθέσιμα στοιχεία, είναι σαφές ότι πρέπει να λάβουμε άμεσα μέτρα για την παρακολούθηση και τη μείωση των κεφαλιών κατά τις προπονήσεις».