Ο καρκίνος του πνεύμονα είναι ο καρκίνος που προκαλεί τους περισσότερους θανάτους σε άνδρες και γυναίκες στις αναπτυγμένες χώρες.

Η βασική αιτία είναι το κάπνισμα καθώς έχει συσχετιστεί με το 87% των καρκίνων του πνεύμονα. Οι ενεργοί καπνιστές αλλά και οι πρώην καπνιστές διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα. Ο κίνδυνος μειώνεται σημαντικά όσο περισσότερα χρόνια κάποιος διακόψει το κάπνισμα. Αυτός είναι και ο λόγος που θεωρείται ένα από τα είδη καρκίνου που θα μπορούσε να είχε σε μεγάλο βαθμό προληφθεί αν οι άνθρωποι δεν κάπνιζαν ή οι καπνιστές μπορούσαν να το διακόψουν έγκαιρα.  

Ο καρκίνος το πνεύμονα σπάνια δίνει νωρίς συμπτώματα π.χ. επίμονο βήχα, αιμόπτυση, πόνο στο θώρακα. Έτσι, τις περισσότερες φορές κατά τη στιγμή της διάγνωσης του βρίσκεται ήδη σε στάδιο που η πλήρης θεραπεία του δεν είναι εφικτή. Αυτός είναι και ο λόγος που μικρό ποσοστό ασθενών ζουν περισσότερα από 5 έτη από τη στιγμή της διάγνωσης. Ανέκαθεν η ιατρική κοινότητα είχε σκοπό να βρει κάποια εξέταση που θα επέτρεπε την διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα σε αρχικό στάδιο, πριν την εμφάνιση συμπτωμάτων, έτσι ώστε να καθίσταται δυνατή η ίαση του. To 92% των ασθενών που διαγιγνώσκονται σε αρχικό στάδιο της νόσου ζουν πάνω από 5 έτη. Δυστυχώς οι προσπάθειες με διάφορες εξετάσεις (ακτινογραφία θώρακα, κυτταρολογικές εξετάσεις πτυέλων) δεν είχαν αποδώσει.

Μία μεγάλη αμερικανική μελέτη απέδειξε ότι είναι δυνατή σε αρκετές περιπτώσεις η έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του πνεύμονα με τη χρήση της αξονικής τομογραφίας θώρακα. Στη μελέτη αυτή μειώθηκαν οι θάνατοι από καρκίνο του πνεύμονα κατά 20%. Γι΄ αυτό και ήδη από το 2015 οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής ενέκριναν προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου με αξονική τομογραφία θώρακα. Η αξονική τομογραφία θώρακα που πραγματοποιείται για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του πνεύμονα είναι χαμηλής δόσης  (Low Dose Computed Tomography, LDCT) που σημαίνει ότι η ακτινοβολία που λαμβάνει ο ασθενής είναι πολύ μικρότερη αυτής της κλασικής αξονικής τομογραφίας. Είναι πολύ γρήγορη και απλή εξέταση (ολοκληρώνεται σε λίγα δευτερόλεπτα). Πραγματοποιείται ανά έτος σε άτομα που διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του πνεύμονα (καπνιστές ή πρώην καπνιστές που έχουν διακόψει το κάπνισμα λιγότερο από 15 χρόνια και έχουν ηλικία 50 έως 80 ετών). Ακολούθησαν μεγάλες πρόσφατες Ευρωπαϊκές μελέτες (σε Ολλανδία, Βέλγιο, Ιταλία και Γερμανία) με ανάλογα αποτελέσματα και προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου ενσωματώνονται στα συστήματα υγείας όλο και περισσότερων Ευρωπαϊκών χωρών.

Το Ευροβαρόμετρο κατατάσσει την Ελλάδα στις πρώτες θέσεις της Ευρώπης σε ποσοστό καπνιστών. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα κάθε χρόνο στην χώρα μας να διαγιγνώσκονται περίπου 10.000 νέα περιστατικά καρκίνου του πνεύμονα. Ο προσυμπτωματικός έλεγχος υπολογίζεται ότι θα μπορούσε να σώσει έως και 2000 ζωές ανά έτος. Για αυτόν το λόγο έχουν ξεκινήσει εκστρατείες ενημέρωσης των πολιτών και της πολιτείας για την αξία της έγκαιρης διάγνωσης του καρκίνου του πνεύμονα με αξονική τομογραφία θώρακα χαμηλής δόσης. Μια από αυτές τις πρωτοβουλίες ανήκει και στην εταιρεία AstraZeneca, με την καμπάνια ενημέρωσης του κοινού «Μην Περιμένεις» ( www.minperimeneis.gr ). Ο στόχος όλων αυτών των πρωτοβουλιών είναι κοινός και αποβλέπει τόσο στην ενημέρωση του πληθυσμού, που βρίσκεται σε υψηλό κίνδυνο, για τα οφέλη του προσυμπτωματικού ελέγχου, όσο και στην ευαισθητοποίηση και κινητοποίηση των αρχών για καθιέρωση προγράμματος προσυμπτωματικού ελέγχου, για τον καρκίνο του πνεύμονα με αξονική τομογραφία θώρακος χαμηλής δόσης.