Όπως μας εξήγησε η νέα αυτή ρύθμιση ακολουθεί τη σχετική οδηγία των Ηνωμένων Εθνών, το ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και την καλή πρακτική άλλων χωρών (Μάλτα, Πορτογαλία, Γερμανία κ.α.) που ήδη έχουν σχετικούς νόμους για την προστασία των ίντερσεξ παιδιών.

Τι είναι ίντερσεξ ή αλλιώς διαφυλικά άτομα

Προτού αναφέρουμε με ποιους τρόπους η νέα ρύθμιση φαίνεται να προστατεύει τα παιδιά αυτά να σημειώσουμε για όποιον δεν γνωρίζει ότι τα ίντερσεξ ή αλλιώς διαφυλικά άτομα είναι εκείνα που γεννιούνται με ποικιλομορφίες στα χαρακτηριστικά φύλου. Είναι τα άτομα που παλαιότερα τα αποκαλούσαν με προσβλητικούς ή λανθασμένους όρους, ως “ερμαφρόδιτα” ή “μεσοφυλικά” και η σύγχρονη ιατρική τα περιγράφει με τον παθολογικοποιητικό όρο “Διαταραχές Ανάπτυξης Φύλου/ Disorders of Sex Development” (ΔΑΦ/DSD). Διαθέτουν δηλαδή σωματικά χαρακτηριστικά φύλου που δεν εμπίπτουν στους τυπικούς ιατρικούς ορισμούς του αρσενικού ή θηλυκού σώματος. Συγκεκριμένα, ο όρος ‘ίντερσεξ’ (intersex, διαφυλικός-ή-ό) αναφέρεται σε ένα ευρύ φάσμα ποικιλομορφίας των γεννητικών οργάνων, των ορμονικών ή χρωμοσωμικών προφίλ ή/και των εσωτερικών αναπαραγωγικών οργάνων (γονάδων). Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του πανελλήνιου εθελοντικού σωματείου Ελληνική Κοινότητα Ίντερσεξ, Intersex Greece, ο όρος ίντερσεξ “σημαίνει επίσης τη ζωντανή εμπειρία των κοινωνικο-πολιτισμικών συνεπειών που υφίστανται οι άνθρωποι που γεννιούνται με σώματα που δεν εμπίπτουν στις κανονιστικές νόρμες των «αρσενικών» και «θηλυκών» σωμάτων.”

Αυτά τα παιδιά ακόμα και σήμερα βιώνουν στίγμα, ντροπή, μυστικότητα, ρατσισμό και ιντερφοβία πριν καλά καλά γεννηθούν, με πολλούς γιατρούς να πιέζουν τους γονείς των παιδιών αυτών τρομοκρατώντας τους ώστε, είτε να τερματίσουν την κύηση προγενετικά, είτε -αν τελικά γεννηθούν με “αμφίβολη” ανατομία- να τα υποβάλλουν σε μη ιατρικά αναγκαίες, κοσμητικές επεμβάσεις «κανονικοποίησης» των γεννητικών τους οργάνων (ώστε δηλαδή να μοιάζουν εξωτερικά τα χαρακτηριστικά τους σαν πιο τυπικά αρσενικά ή πιο τυπικά θηλυκά).

Γιατί η ρύθμιση είναι σημαντική για τα δικαιώματα του ίντερσεξ παιδιού

Η ρύθμιση που περιλαμβάνεται στο νέο νομοσχέδιο «Μεταρρυθμίσεις στην ιατρικώς υποβοηθούμενη αναπαραγωγή» είναι εξαιρετικά σημαντική για τα δικαιώματα του ίντερσεξ παιδιού σύμφωνα με την Intersex Greece, η οποία και εμφανίζεται αρκετά ικανοποιημένη από την νέα ρύθμιση. «Αν όντως ψηφιστεί το νομοσχέδιο που τέθηκε σε δημόσια ηλεκτρονική διαβούλευση τη Δευτέρα 20 Ιουνίου, με το άρθρο 16 για τα ίντερσεξ παιδιά, στην ουσία θα μπει ένα τέλος στις επεμβάσεις IGM (intersex Genital Mutilation) που γίνονται σε μωρά και παιδιά που δεν έχουν φτάσει σε ηλικία ελεύθερης και ενημερωμένης συναίνεσης, ώστε να μπορούν να αποφασίσουν για το σώμα τους», εξήγησε στο news4health.gr η Ρηνιώ Συμεωνίδου, ιδρυτικό μέλος της συλλογικότητας “Intersex Greece”.

Η ίντερσεξ κοινότητα είναι είναι πολύ χαρούμενη και ικανοποιημένη με την νέα αυτή ρύθμιση καθώς φαίνεται γίνεται ένα πρώτο βήμα μπροστά σε ένα πάγιο αίτημά της . «Χαιρόμαστε πάρα πολύ με το νομοσχέδιο που τέθηκε προς διαβούλευση. Αποτελεί την πρωτόλεια και προφανή αρχή της αναγνώρισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων των ίντερσεξ συνανθρώπων μας. Κάθε δημοκράτης βουλευτής/-τρια πρέπει να ενημερωθεί και να το ψηφίσει. Και οι 300, οτιδήποτε λιγότερο θα είναι ύβρις στην Δημοκρατία» μας είπε χαρακτηριστικά η Ρηνιώ Συμεωνίδου, τονίζοντας ότι όλοι όσοι κατανοούν και σέβονται τα δικαιώματα του παιδιού θα ψηφίσουν την συγκεκριμένη διάταξη γιατί ξεκάθαρα προστατεύει το δικαίωμα των ίντερσεξ παιδιών στην σωματική ακεραιότητα και τον αυτοπροσδιορισμό. «Ως τώρα, τα δικαιώματα των ίντερσεξ παιδιών έπεφταν σε νομικό κενό. Καιρός να σταματήσει αυτό και να τα προστατεύσει η Πολιτεία ως οφείλει».

Η Intersex Greece μαζί με την Ολλανδική NNID είχε ζητήσει ήδη από το 2019, με υποβολή κοινής αναφοράς στην 85η Σύνοδο της Προπαρασκευαστικής Ομάδας Εργασίας της Επιτροπής Δικαιωμάτων του Παιδιού των Ηνωμένων Εθνών, να εξετάσει μια σειρά από ζητήματα δικαιωματικών παραβιάσεων που υφίστανται τα ίντερσεξ παιδιά. Μεταξύ άλλων είχε ζητήσει από την Ελληνική κυβέρνηση να παράσχει πληροφορίες σχετικά με ποιες ιατρικές παρεμβάσεις διενεργούνται σε ίντερσεξ παιδιά, αλλά και διευκρινίσεις σχετικά με το κατά πόσο διασφαλίζεται η ελεύθερη, προηγούμενη και πλήρως ενημερωμένη συγκατάθεσή τους, προκειμένου να αναδειχθεί το σοβαρό πρόβλημα που υπάρχει. Δυστυχώς τέτοια στοιχεία δεν δίνονται στο φως της δημοσιότητας, όπως εξηγεί η Ρηνιώ Συμεωνίδου . Οι επεμβάσεις αυτές καθώς και άλλες θεραπείες στις οποίες υπόκεινται τα παιδιά χωρίς πραγματικό ιατρικό λόγο, έχουν ως αποτέλεσμα μη αναστρέψιμες ψυχοσωματικές επιπτώσεις στην υγεία τους και σε κάποιες περιπτώσεις προκαλούν ασυμφωνία φύλου. Για τον λόγο αυτό τα Ηνωμένα Έθνη τις κατατάσσουν στα ανθρώπινα βασανιστήρια και καλούν τα κράτη μέλη να τις απαγορεύσουν. Το ίδιο προτείνεται και στο σχετικό Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου της 14ης Φεβρουαρίου 2019 σχετικά με τα δικαιώματα των ίντερσεξ ατόμων.

Με ποιους 3 τρόπους το νομοσχέδιο προστατεύει τα ίντερσεξ παιδιά

Με βάση το νομοσχέδιο αυτό τα ίντερσεξ παιδιά προστατεύονται με τρεις τρόπους σύμφωνα με όσα αναφέρει, γεγονός το οποίο μας επιβεβαίωσε και μας εξήγησε η κα Συμεωνιδου.

Με απλά λόγια το νομοσχέδιο που απαγορεύει τις «κανονικοποιητικές» παρεμβάσεις αλλαγής των χαρακτηριστικών φύλου των ίντερσεξ ατόμων πριν ολοκληρώσουν την ηλικία των 15 ετών τα προστατεύει καθώς :

1. Υπολογίζει το ίδιο το παιδί και τις επιλογές που θα θελήσει ή όχι να κάνει για το σώμα του, σε ηλικία που μπορεί να κατανοήσει τον εαυτό του αλλά και τις συνέπειες τέτοιων παρεμβάσεων, καθώς και τις εναλλακτικές τους.

2.Ορίζεται διεπιστημονική επιτροπή εμπειρογνωμόνων που μπορούν να κρίνουν τι είναι ωφέλιμο για την την ψυχοσωματική υγεία και ευζωία του παιδιού μακροπρόθεσμα. Η επιτροπή θα αποτελείται από ιατρούς, ψυχολόγους, νομικούς της βιοηθικής και από άτομο της ίντερσεξ κοινότητας, όλοι με εμπειρογνωμοσύνη στα ίντερσεξ ζητήματα. Επιπλέον…

3.Στην περίπτωση που κάποιος γονιός δεν επιθυμεί να σεβαστεί το δικαίωμα του παιδιού του γύρω από τον τρόπο που αυτό αναγνωρίζει, αντιλαμβάνεται και βιώνει το σώμα και το φύλο του, ή διαφωνεί με την κρίση της επιτροπής, προβλέπεται επίσης δικαστική παρέμβαση ειρηνοδίκη, μετά από ακρόαση του παιδιού και της επιτροπής, σαν μία έξτρα προστασία.

Η κ. Συμεωνίδου χαρακτήρισε «εγκληματικές» τις επεμβάσεις που διενεργούνται μέχρι σήμερα στα ίντερσεξ βρέφη και παιδιά και υπογράμμισε ότι οι εγχειρήσεις αυτές προτείνονται με κοινωνικά και όχι ιατρικά κριτήρια, και χωρίς να υπολογίζεται τι θα ήθελε το ίδιο το παιδί για το σώμα του. Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις ατόμων που ερήμην τους υποβλήθηκαν ως παιδιά σε επέμβασης «κανονικοποίησης» των χαρακτηριστικών φύλου με καταστρεπτικές δια βίου συνέπειες για την ψυχοσωματική τους υγεία. Οι μαρτυρίες των ενήλικων ίντερσεξ παγκόσμια είναι πλέον πολλές και σοβαρές για να συνεχίζουμε να τις αγνοούμε. Τέτοιες επεμβάσεις περιλαμβάνουν χειρουργική μείωση της κλειτορίδας, κολποπλαστική, μετακίνησης της ουρήθρας, προληπτική αφαίρεση (λειτουργικών) γονάδων κ.α.. Οι περισσότερες τέτοιες επεμβάσεις χαρακτηρίζονται “κοινωνικά επείγουσα κατάσταση”, συμβαίνουν πριν από την ηλικία των δύο ή τριών ετών και η κοινή σύσταση είναι να κρατηθούν κρυφές από το παιδί... Επιπλέον, πραγματοποιούνται όχι λίγοι εξαναγκαστικοί τερματισμοί κύησης των ίντερσεξ εμβρύων ως «τυπικό πρωτόκολλο», όταν αυτά ανιχνεύονται προγεννητικά, σύμφωνα με όσα αναφέρουν αναλυτικά γιατροί και εμπειρογνώμονες στο site της Intersex Greece, σε ένα βίντεο που περιέχει αναλυτικές λεπτομέρειες για όλες αυτές τις πρακτικές.

Η εξαίρεση και η ...ποινικοποίηση για τους παραβάτες

Στην περίπτωση που υπάρχει πραγματικά σοβαρό πρόβλημα υγείας που απειλεί τη ζωή του παιδιού ή σοβαρή δυσλειτουργία, προφανώς και μπορεί (και πρέπει) να πραγματοποιηθεί επέμβαση πριν τη συμπλήρωση του 15ου έτους ηλικίας του, όπως προβλέπει η σχετική ρύθμιση. «Κατ’ εξαίρεση, η εν λόγω άδεια δεν απαιτείται όταν η ιατρική πράξη ή θεραπεία είναι αναγκαία για την αποτροπή κινδύνου για τη ζωή ή την υγεία του ανηλίκου υπό την έννοια των περ. α) και γ) της παρ. 3 του άρθρου 12 του ν. 3418/2005 και δεν μπορεί να αναβληθεί μέχρι την έκδοση της σχετικής απόφασης» αναφέρεται συγκεκριμένα. Ωστόσο, τέτοιες περιπτώσεις είναι λίγες και αρκετά σπάνιες, όπως επισημαίνει η κ. Συμεωνίδου.

Παράλληλα, εξίσου σημαντικό είναι το γεγονος ότι προβλέπονται ποινές για τους γιατρούς που δεν τηρήσουν τη ρύθμιση αυτή και όσοι μάλιστα το κάνουν κατ’ εξακολούθηση μπορεί να χάσουν ακόμα και την άδεια ασκήσεως επαγγέλματός τους.

Συγκεκριμένα, όπως αναφέρει η ρύθμιση: Οι Ιατροί που παραβιάζουν την παρ. 1, πέραν των προβλεπόμενων πειθαρχικών και διοικητικών κυρώσεων, τιμωρούνται με ποινή φυλάκισης τουλάχιστον έξι (6) μηνών και χρηματική ποινή. Η επανειλημμένη τέλεση της πράξης του πρώτου εδαφίου συνιστά επιβαρυντική περίσταση. Σε κάθε περίπτωση και ανεξαρτήτως του ύψους της επιβληθείσας ποινής, ο υπαίτιος τιμωρείται υποχρεωτικά και με την παρεπόμενη ποινή του άρθρου 65 του Ποινικού Κώδικα (ν. 4619/2019, Α’ 95), περί απαγόρευσης άσκησης επαγγέλματος».

Ολόκληρη η ρύθμιση για τα ίντερσεξ παιδιά εδώ.